Sau khi chính quyền Mỹ công bố áp thuế đối ứng lên phần lớn hàng hóa nhập khẩu, họ đã lập danh sách 18 đối tác thương mại ưu tiên để tiến hành đàm phán. Tuy nhiên, ngoài Anh và Trung Quốc đã nhanh chóng đạt được thỏa thuận với Mỹ, các quốc gia khác vẫn chưa có đột phá đáng kể nào để giảm bớt gánh nặng thuế nhập khẩu.
Đối với những đồng minh lâu năm của Mỹ như Nhật Bản, Hàn Quốc và Liên minh châu Âu (EU), rào cản lớn nhất vẫn là thuế nhập khẩu ô tô. Hiện tại, Mỹ vẫn chưa quyết định liệu có gỡ bỏ mức thuế 25% này hay không, điều này đang gây ảnh hưởng không nhỏ đến nền kinh tế của các quốc gia này.
Trong thỏa thuận với Anh, Mỹ đã đồng ý áp dụng mức thuế thấp hơn cho ô tô, nhưng chỉ giới hạn ở 100.000 xe mỗi năm. Con số này thấp hơn đáng kể so với số lượng xe mà các nước sản xuất ô tô lớn xuất khẩu sang Mỹ hàng năm.
Các báo cáo tài chính gần đây của Toyota, Honda và Nissan đều chỉ ra rằng thuế nhập khẩu đã buộc họ phải hạ dự báo lợi nhuận. Thêm vào đó, số liệu công bố vào ngày 17/5 cho thấy GDP của Nhật Bản đã giảm trong quý I, cho thấy sự phụ thuộc lớn của nước này vào xuất khẩu.
Nhà đàm phán thương mại hàng đầu của Nhật Bản, ông Ryosei Akazawa, cho biết họ vẫn đang yêu cầu Mỹ loại bỏ hoàn toàn các loại thuế mà chính quyền Trump đã công bố gần đây, bao gồm thuế ô tô, thép và thuế chung 10%.
Hàn Quốc cũng mong muốn được miễn trừ thuế. Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc đã gặp Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer tại đảo Jeju vào ngày 17/5. Gần đây, bộ trưởng phụ trách doanh nghiệp vừa và nhỏ của Hàn Quốc cũng cam kết hỗ trợ các doanh nghiệp giảm thiểu tác động tiêu cực từ thuế.
Tại Hàn Quốc, ngành sản xuất ô tô là một trong những ngành sử dụng nhiều lao động nhất. Ô tô và phụ tùng chiếm tới 14% tổng kim ngạch xuất khẩu của nước này. Đáng chú ý, khoảng một nửa sản lượng xuất khẩu ô tô và phụ tùng của Hàn Quốc là sang thị trường Mỹ.
Trong khi đó, tại EU, các quan chức thương mại của các nước thành viên cho biết họ sẽ tìm kiếm một thỏa thuận tốt hơn so với thỏa thuận mà Mỹ đã ký với Anh. Mỹ hiện vẫn duy trì mức thuế đối với phần lớn hàng hóa của Anh. Thứ trưởng Kinh tế Ba Lan, ông Michał Baranowski, nhận định: “Tôi không nghĩ châu Âu sẽ hài lòng với mức độ như vậy”.
Tuy nhiên, thỏa thuận với Anh được đánh giá là tương đối dễ dàng đạt được, bởi nước này thậm chí còn thâm hụt thương mại với Mỹ. Anh chỉ phải chịu mức thuế 10%, trong khi Nhật Bản phải chịu 24%, EU là 20% và Hàn Quốc là 25%.
Nhật Bản là quốc gia đầu tiên bắt đầu đàm phán với Mỹ chỉ vài ngày sau khi Nhà Trắng thông báo hoãn áp dụng thuế đối ứng ở mức cao trong vòng 90 ngày. Tổng thống Trump từng nhiều lần bày tỏ sự quý trọng đối với cựu Thủ tướng Shinzo Abe, người đã tặng ông một cây gậy đánh golf mạ vàng sau khi ông đắc cử năm 2016. Vợ của ông Abe cũng từng đến Mar-a-Lago vào cuối năm ngoái sau khi Trump tái đắc cử.
Thủ tướng Shigeru Ishiba là một trong những nhà lãnh đạo quốc tế đầu tiên đến thăm Nhà Trắng sau lễ nhậm chức của ông Trump. Nhật Bản không trả đũa các loại thuế của Mỹ, và ông Ishiba cũng tránh công khai chỉ trích Tổng thống Trump.
Dù vậy, ông Yorizumi Watanabe, cựu nhà đàm phán thương mại hàng đầu của Nhật Bản, cho rằng nước này là một trong những đối tác dễ đàm phán nhất với Mỹ. “Chúng tôi phụ thuộc rất lớn vào thị trường Mỹ”, ông giải thích.
Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng Nhật Bản không muốn nhượng bộ quá nhiều. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, hai bên đã ký kết một thỏa thuận thương mại vào năm 2019. Theo đó, Nhật Bản giảm thuế đối với nông sản Mỹ như thịt bò và thịt lợn đông lạnh, trong khi Mỹ giảm thuế đối với một số mặt hàng của Nhật Bản như dụng cụ cơ khí.
Việc Trump tiếp tục áp thuế cho thấy ông không coi thỏa thuận này là ràng buộc, tương tự như cách ông đã bỏ qua thỏa thuận USMCA với Canada và Mexico. Tại Tokyo, sự thay đổi lập trường này đã gây ra sự bất mãn trong giới chính trị gia. Ông Yoshihiko Noda, lãnh đạo Đảng Dân chủ Lập hiến, cảnh báo: “Ngay cả khi đạt được một thỏa thuận mới dựa trên quan hệ đôi bên cùng có lợi, chúng tôi vẫn cần xác nhận rằng Mỹ sẽ thực sự tuân thủ cam kết lần này”.
Các chuyên gia cho rằng, trong lần đàm phán này, Nhật Bản có thể đề xuất nhập khẩu thêm ô tô Mỹ, điều chỉnh tiêu chuẩn an toàn xe theo chuẩn Mỹ, mở cửa cho các mặt hàng nông sản như ngô, thậm chí cả gạo – vốn đã bị loại trừ trong các cuộc đàm phán năm 2019. Kỹ thuật đóng tàu của Nhật Bản cũng có thể hỗ trợ Hải quân Mỹ và giúp họ khôi phục ngành công nghiệp trong nước.
Ngoài vấn đề thuế, các bên vẫn còn những trở ngại khác. Một số đối tác thương mại có thể không sẵn sàng giảm quan hệ với Trung Quốc hoặc cho phép nội tệ tăng giá so với đồng USD.
Mặc dù vậy, thỏa thuận đạt được với Trung Quốc tại Geneva cũng giúp Mỹ tạm thời chuyển hướng sang các quốc gia khác. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent nhận xét vào ngày 13/5: “Thời gian qua, tôi tập trung vào các thỏa thuận tại châu Á, trong đó Trung Quốc là lớn nhất. Chúng tôi cũng có những cuộc thảo luận rất tích cực với Nhật Bản. Tình hình ở châu Á đang tiến triển rất tốt”.
Admin
Nguồn: VnExpress
