Trong văn hóa ẩm thực Việt Nam, đôi đũa đóng vai trò không thể thiếu trên bàn ăn của mỗi gia đình. Ngày nay, thị trường cung cấp đa dạng các loại đũa, từ những chất liệu truyền thống như tre, gỗ, cho đến các vật liệu hiện đại như nhựa tổng hợp, inox. Vậy, mỗi loại đũa có ưu nhược điểm gì và loại nào tốt nhất cho sức khỏe?
**Đũa tre và đũa gỗ: Ưu điểm truyền thống đi kèm rủi ro tiềm ẩn**
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên cán bộ Viện Công nghệ sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách Khoa Hà Nội, cho biết đũa tre có lịch sử sử dụng lâu đời nhất, thường được làm từ nguyên liệu thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, hiện nay trên thị trường có nhiều loại đũa tre kém chất lượng, làm từ tre non và sử dụng một lần. Để làm trắng và chống mốc, những loại đũa này thường được ngâm hóa chất trước khi sấy khô, tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe người dùng.
Do đó, nếu lựa chọn đũa tre, nên ưu tiên loại làm từ tre già và luộc kỹ trong nước sôi ít nhất 30 phút sau khi mua về để diệt khuẩn và loại bỏ hóa chất bảo quản (nếu có).
Bên cạnh đũa tre, đũa gỗ cũng phổ biến, nhưng thường được sơn hoặc nhuộm màu để tăng tính thẩm mỹ. Đũa gỗ thô, không sơn phủ, được xem là an toàn hơn cho sức khỏe.
Một nhược điểm chung của đũa tre và đũa gỗ là khả năng dễ bị nấm mốc và vi khuẩn tấn công do đặc tính thấm hút nước cao. Môi trường ẩm ướt này tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi, gây hại cho sức khỏe. Nhiều loại nấm mốc không thể nhìn thấy bằng mắt thường, do đó, việc ăn phải đũa mốc có thể gây ngộ độc.
Ngoài ra, thói quen chỉ rửa phần thân đũa mà bỏ qua phần đầu ngọn cũng tạo điều kiện cho thức ăn thừa tích tụ, gây nấm mốc và ảnh hưởng đến sức khỏe.
**Đũa nhựa và đũa inox: Tiện lợi nhưng cần cẩn trọng**
Đũa inox và đũa nhựa có ưu điểm dễ vệ sinh, ít bị nấm mốc, nhưng cũng tiềm ẩn những tác động tiêu cực đến sức khỏe. Đũa nhựa có thể bị biến chất hoặc biến dạng khi tiếp xúc với nhiệt độ cao, giải phóng vi nhựa vào thức ăn và xâm nhập vào cơ thể.
Đũa inox có vẻ ngoài sạch sẽ, nhưng khi tiếp xúc với nhiệt hoặc đồ ăn chua, các kim loại nặng có thể hòa tan và gây hại cho gan, thận. Thêm vào đó, đũa inox dễ tản nhiệt, gây bỏng khi ăn đồ nóng, và có thể trơn trượt, gây khó khăn khi sử dụng.
**Lời khuyên từ chuyên gia: Vệ sinh là yếu tố then chốt**
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh nhấn mạnh không có loại đũa nào là tốt nhất tuyệt đối, mà khâu vệ sinh đóng vai trò then chốt. Ông khuyến cáo nên tránh sử dụng đũa nhựa và thay thế các loại đũa khác định kỳ. Đũa inox nên được thay khi lớp mạ ở đầu đũa có dấu hiệu bong tróc hoặc biến dạng. Đũa tre và đũa gỗ dễ bị hỏng khi tiếp xúc với nước, do đó không nên sử dụng quá lâu.
Tốt nhất, nên thay đũa định kỳ 6 tháng một lần hoặc ngay khi có dấu hiệu hư hỏng. Cần rửa sạch phần ngọn đũa bằng nước rửa chuyên dụng để loại bỏ chất bẩn hiệu quả hơn. Sau khi ăn, nên rửa đũa ngay bằng nước nóng và tránh ngâm đũa bẩn trong nước lâu vì nước sẽ ngấm sâu vào bên trong, làm đũa nhanh hỏng.
Nếu có điều kiện, nên sử dụng máy sấy đũa sau khi rửa để ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn trong môi trường ẩm ướt. Trường hợp không có máy sấy, hãy phơi đũa dưới ánh nắng mặt trời hoặc dùng máy sấy tóc để làm khô trước khi bảo quản.
Cuối cùng, đừng quên kiểm tra và vệ sinh giỏ đựng đũa thường xuyên, vì đáy giỏ thường chứa nhiều cặn bẩn và là nơi trú ngụ của nhiều loại vi khuẩn gây hại cho sức khỏe.
Admin
Nguồn: VnExpress
