Trong thực tế, có nhiều trường hợp doanh nghiệp cố ý bỏ ngoài sổ sách kế toán, che giấu doanh thu nhằm trốn tránh nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, việc xác định hành vi này cấu thành tội “Trốn thuế” hay chỉ là “Vi phạm quy định về kế toán” phụ thuộc vào nhiều yếu tố pháp lý phức tạp. Luật sư Vũ Tiến Vinh sẽ giúp bạn phân biệt rõ hơn về hai tội danh này.
**Điểm khác biệt cơ bản giữa hai tội danh:**
* **Tội Trốn thuế (Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017):**
* **Mục đích:** Trốn tránh việc nộp thuế, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước.
* **Hành vi:** Sử dụng các thủ đoạn gian dối để không kê khai hoặc kê khai không đầy đủ số thuế phải nộp. Các hành vi này bao gồm: không ghi chép các khoản doanh thu, chi phí liên quan đến việc xác định số thuế phải nộp vào sổ kế toán; ghi chép sai lệch các khoản doanh thu, chi phí; sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp; hoặc các hành vi gian dối khác.
* **Hậu quả:** Số tiền trốn thuế phải từ 100.000.000 đồng trở lên hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế mà còn vi phạm.
* **Tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 221 Bộ luật Hình sự 2015):**
* **Mục đích:** Vi phạm các quy định của pháp luật về kế toán, thống kê.
* **Hành vi:** Lập, xác nhận, công bố báo cáo tài chính, báo cáo kế toán không trung thực, không đúng quy định; tiêu hủy tài liệu kế toán trước thời hạn quy định; hoặc các hành vi vi phạm khác.
* **Hậu quả:** Gây thiệt hại vật chất từ 100.000.000 đồng trở lên.
**Yếu tố cấu thành tội phạm:**
Để truy cứu trách nhiệm hình sự về tội trốn thuế, cơ quan điều tra phải chứng minh được các yếu tố sau:
1. **Hành vi trốn thuế:** Doanh nghiệp đã thực hiện một hoặc nhiều hành vi gian dối để trốn thuế.
2. **Mục đích trốn thuế:** Hành vi gian dối đó phải nhằm mục đích trốn thuế.
3. **Hậu quả:** Số tiền trốn thuế phải từ 100.000.000 đồng trở lên hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế mà còn vi phạm.
Đối với tội vi phạm quy định về kế toán, cần chứng minh:
1. **Hành vi vi phạm:** Doanh nghiệp đã thực hiện một hoặc nhiều hành vi vi phạm quy định của pháp luật về kế toán.
2. **Hậu quả nghiêm trọng:** Hành vi vi phạm đó gây ra thiệt hại vật chất từ 100.000.000 đồng trở lên.
**Mối quan hệ giữa hai tội danh:**
Trong nhiều trường hợp, hành vi bỏ ngoài sổ sách kế toán có thể cấu thành cả hai tội danh. Ví dụ, nếu doanh nghiệp bỏ ngoài sổ sách kế toán một khoản doanh thu lớn, vừa vi phạm quy định về kế toán, vừa trốn thuế nếu đủ yếu tố cấu thành tội trốn thuế.
Tuy nhiên, việc truy cứu trách nhiệm hình sự về tội nào sẽ phụ thuộc vào việc chứng minh được mục đích của hành vi và hậu quả gây ra. Nếu cơ quan điều tra chứng minh được mục đích của hành vi là trốn thuế và số tiền trốn thuế đủ lớn, doanh nghiệp sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội trốn thuế. Ngược lại, nếu không chứng minh được mục đích trốn thuế hoặc số tiền trốn thuế không đủ lớn, doanh nghiệp có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vi phạm quy định về kế toán nếu gây ra hậu quả nghiêm trọng.
**Kết luận:**
Việc phân biệt giữa tội trốn thuế và tội vi phạm quy định về kế toán là rất quan trọng để xác định đúng tội danh và áp dụng hình phạt phù hợp. Để xác định chính xác, cần xem xét kỹ lưỡng các yếu tố cấu thành tội phạm và chứng minh được mục đích của hành vi.
Admin
Nguồn: VnExpress
