Giữa tháng 5, tại ấp 4, xã Mã Đà, huyện Vĩnh Cửu, bà Lê Thị Trà Khương cùng con trai khẩn trương thu hoạch xoài chín để kịp về nhà trước khi đàn voi rừng kéo đến. Rẫy của bà Khương nằm sát bìa rừng Mã Đà, khu vực đàn voi thường xuyên lui tới kiếm ăn, đặc biệt trong 2-3 tháng gần đây, với các loại cây trồng như xoài, chuối, mía.
Bà Khương cho biết, voi thường xuất hiện từ đầu giờ chiều, đi lại trong vườn xoài, có khi cách nhà dân chỉ vài chục mét, gây náo động suốt đêm khiến không ai dám ngủ. Bà chỉ tay vào lều và những cành xoài bị voi quật gãy tuần trước. Mỗi khi voi đến, bà phải huy động mọi người dùng xoong, chậu, thùng để tạo tiếng động xua đuổi chúng trở lại rừng. Nếu không có ai giúp, bà vội vàng lùa đàn bò đi thật xa rồi bỏ chạy.
Cách rẫy bà Khương khoảng 7 km, tại ấp 3, xã Mã Đà, bà Nguyễn Thị Việt kể lại việc đàn voi 8 con vào vườn xoài của gia đình bà, nằm sát Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai, cách đây khoảng hai tuần. Trong lúc tìm kiếm thức ăn, một con voi con bị rơi xuống giếng đào bỏ hoang. Người dân đã cố gắng tiếp cận để cứu voi con nhưng đàn voi lớn bao quanh nên không ai dám đến gần. Đến sáng, khi lực lượng cứu hộ đưa xe cẩu đến thì voi con đã chết.
Bà Việt, người đã gắn bó với Mã Đà hơn 30 năm, cho biết việc voi rừng vào vườn rẫy tìm thức ăn là chuyện thường xuyên xảy ra. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, voi xuất hiện ngày càng nhiều, đi theo đàn 6-8 con, gây xáo trộn cuộc sống của người dân. Chúng thường xuất hiện vào giữa đêm, thậm chí đi trên đường ĐT 761. Cả xóm phải tập trung dùng đuốc, đèn pin, đập thùng tạo tiếng ồn để xua đuổi voi suốt đêm. Khi voi trở lại rừng, dân làng lại cắt cử người canh gác ở cửa rừng.
Gia đình bà Khương và bà Việt là hai trong số hàng trăm hộ dân thuộc các ấp 3, 4, 5 của xã Mã Đà, khu vực giáp ranh Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai và Vườn quốc gia Nam Cát Tiên. Đây là nơi sinh sống lâu đời của voi và nhiều loài động vật quý hiếm khác. Sau năm 1975, người dân được giao khoán đất gần bìa rừng để trồng xoài, mít, mía, chuối, cam…
Theo thống kê của Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai, khu vực rừng này có khoảng 27 con voi, đứng thứ hai cả nước về số lượng sau Đăk Lăk. Số lượng voi có xu hướng tăng lên hàng năm. Ngoài Mã Đà, voi còn xuất hiện ở các khu vực lân cận như xã Phú Lý (huyện Vĩnh Cửu) và Thanh Sơn (huyện Định Quán), gây thiệt hại tài sản và hoa màu cho hàng trăm hộ dân.
Tình trạng voi rừng đe dọa người dân đã diễn ra từ lâu. Gần 10 năm trước, Đồng Nai đã đầu tư hàng chục tỷ đồng để xây dựng 75 km hàng rào điện ở bìa rừng nhằm ngăn voi vào khu dân cư, nhưng hiệu quả chưa cao. Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai cho biết, chỉ tính từ đầu năm 2024 đến nay, voi đã 104 lần đạp đổ cột và quật cây vào hàng rào điện để ra ngoài, xâm nhập vườn rẫy. Năm 2023, đàn voi tấn công gây thương tích nặng cho một người dân ở xã Thanh Sơn và quật chết một con bò.
Ông Nguyễn Hoàng Hảo, Giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai, giải thích rằng, ngoài việc số lượng voi tăng và nhu cầu mở rộng khu vực sinh sống, việc tìm kiếm nguồn nước cũng là nguyên nhân khiến voi rời rừng. Voi phải đi qua khu vực đất giao khoán cho người dân sản xuất để tiếp cận nguồn nước ở hồ Bà Hào và xung quanh hồ Trị An. Khu bảo tồn đang rà soát để cung cấp thêm nước cho động vật hoang dã, đặc biệt là voi, trong các đợt nắng nóng kéo dài.
Ông Hảo đề xuất UBND huyện Vĩnh Cửu tái thành lập đội phản ứng nhanh để kịp thời xử lý khi người dân báo cáo về sự xuất hiện của voi.
Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai cũng kiến nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường sớm sửa chữa, khắc phục các đoạn hàng rào điện bị hư hỏng hoặc xuống cấp, nhằm giảm thiểu tình trạng voi vượt rào ra ngoài.
Admin
Nguồn: VnExpress
