Năm 2010, Nepal, quốc gia được mệnh danh là “nóc nhà thế giới”, chìm trong cuộc khủng hoảng nhiên liệu trầm trọng, đẩy hàng nghìn người dân trở lại với việc đun nấu bằng củi. Giữa bối cảnh đó, chị Kim Cương bắt đầu khởi nghiệp với một quán ăn Việt nhỏ tại khu dân cư Lazimpat, Kathmandu.
Chị Cương, 46 tuổi, nhớ lại những khó khăn ban đầu: “Nấu một nồi phở mất gần mười tiếng, nhưng khi khách đang ăn dở thì mất điện, đành phải đóng cửa. Lúc đó, tôi vừa tức vừa tủi thân đến rơi nước mắt.”
Sinh ra và lớn lên tại TP.HCM trong một gia đình có truyền thống làm nhà hàng, năm 2005, chị Kim Cương kết hôn với anh Dol Bhahadur Thapa Saru, một người Nepal. Năm 2010, chị theo chồng về Kathmandu sinh sống.
Những ngày đầu đặt chân đến Nepal, chị không khỏi ngạc nhiên khi nhận ra hầu như không ai biết đến Việt Nam. Ngay cả khu Thamel sầm uất, nơi tập trung đông khách du lịch, cũng không nhiều người biết quê hương chị nằm ở đâu trên bản đồ. Vào thời điểm đó, cộng đồng người Việt tại Nepal chưa đến 100 người. Chứng kiến các nhà hàng Trung Quốc luôn đông khách, chị Cương cảm thấy chạnh lòng. “Đó là động lực lớn nhất thúc đẩy tôi mang ẩm thực Việt đến với đất nước này,” chị chia sẻ.
Nepal, quốc gia thuộc khu vực Nam Á, nằm trên dãy Himalaya, cách Việt Nam khoảng 2.400 km. Việc tìm kiếm một chai nước mắm tại đây cũng vô cùng khó khăn. Tuy nhiên, sau nhiều đêm trăn trở và được chồng động viên, chị Kim Cương quyết định mở một quán ăn nhỏ, phục vụ các món đơn giản như phở, cơm sườn, chả giò và gỏi cuốn. Cứ hai tuần một lần, chị gái của chị Cương lại phải mang các nguyên liệu như nước mắm, bánh tráng, bún và bánh phở từ Việt Nam sang.
Do phần lớn người Nepal theo đạo Hindu nên thịt bò rất hiếm, chị Cương phải tìm nguồn cung từ Thái Lan. Chị cũng không ngừng tìm tòi, nghiên cứu để hiểu rõ khẩu vị của người dân địa phương, từ đó điều chỉnh công thức chế biến sao cho phù hợp. Chị nhận ra rằng, bí quyết nằm ở nước dùng phở phải trong, không có váng mỡ, vì điều này có thể khiến thực khách bản địa e ngại.
Khi thực đơn dần ổn định và lượng khách bắt đầu tăng lên, chị Cương lại phải đối mặt với một thách thức lớn: cuộc khủng hoảng nhiên liệu. Vào thời điểm đó, Nepal thường xuyên bị cắt điện từ 12 đến 18 tiếng mỗi ngày. Xăng dầu không đủ để chạy máy phát điện, và người dân phải xếp hàng dài để mua gas.
Chị Cương nhớ lại một buổi trưa nọ, khi quán đang đông khách thì bị cúp nước. Mọi hoạt động nấu nướng, rửa bát đều phải dừng lại. Chị gọi xe bồn chở nước từ 2 giờ chiều, nhưng người ta hứa hẹn mãi đến nửa đêm vẫn không thấy đâu, gọi điện thì họ tắt máy. Cuối cùng, quán phải treo biển tạm đóng cửa.
“Lúc đó, tôi đã định bỏ cuộc, nhưng nhìn căn bếp ngổn ngang với hành ngò, lá húng mà mọi người đã cất công mang từ Việt Nam sang, tôi lại quyết tâm tiếp tục,” chị Cương kể.
Vài ngày sau, chị mở cửa nhà hàng trở lại, thắp nến cho khách đến ăn. Khoảng 90% khách hàng đến quán là nhờ truyền miệng, người này ăn ngon giới thiệu cho người kia.
Một ngày, có một cụ ông khoảng 70 tuổi đến quán để lần đầu tiên thưởng thức món Việt. Ông khen phở thơm ngon, thích mùi hoa hồi và quế, lại ít dầu mỡ. Khi ra về, ông để lại 100 rupee tiền “tip” và dặn chị Cương “cố lên nhé”. Hành động đó khiến chị vô cùng xúc động, suýt bật khóc.
“Tôi cảm thấy công sức của mình đã được đền đáp,” chị nói.
Năm 2018, chị Cương quyết định mang bánh mì Việt Nam đến Nepal. Chị trở về Việt Nam, mỗi ngày thức dậy từ 4 giờ sáng để đến các lò bánh mì ở quận Bình Tân, TP.HCM học nghề. Tuy nhiên, do quá bận rộn với công việc quản lý nhà hàng, đến giữa tháng 4/2025 chị mới có thời gian thực hiện lại công thức.
Làm bánh mì không hề dễ dàng, chị Cương liên tục gặp thất bại. Bà chủ nhà hàng cùng người bếp trưởng 60 tuổi đã thử hàng chục mẻ bánh rồi lại phải đổ đi vì bánh bị cứng, xẹp, không nở đều. Đến lần thứ mười, họ quyết định nếu mẻ bánh này hỏng nữa thì sẽ bỏ cuộc. May mắn thay, mẻ bánh đó đã thành công, vỏ bánh giòn, nhẹ, phồng, ruột đặc, đúng kiểu bánh mì Sài Gòn.
Hôm đó, chị mang 10 ổ bánh vừa ra lò đến mời nhóm bạn. Mọi người ăn rất ngon miệng, và từ đó, xe bánh mì Việt ra đời tại khu du lịch sầm uất Chaksibari Marg Thamel ở Kathmandu. Đây là một món ăn còn khá mới mẻ đối với người Nepal, nhưng họ dễ dàng đón nhận nhờ thói quen ăn sandwich. Họ thích thú thưởng thức bánh mì với pate, bơ, cá mòi, thịt quay, nướng, ăn kèm với rau ngò, dưa leo và ớt.
Trong suốt 15 năm qua, chị Cương đã mở ba nhà hàng Phở 99 tại Kathmandu, ở các khu Boudhanath, Jhamsikhel, Lazimpat, cùng với quán Phở Việt Nam nằm trong khu phố Thamel, do chị gái của chị Cương quản lý.
Trong ba năm đầu, chị Cương thường xuyên nghe khách hàng hỏi “phở là gì?” khi nhìn vào thực đơn. Nhưng hiện tại, chị tự hào khi 90% người Nepal, đặc biệt là ở Kathmandu, đều biết đến món ăn này. Một số người từng đến Việt Nam còn kể cho chị nghe về những địa điểm họ đã ghé thăm, những món ăn họ đã thưởng thức.
“Tôi cảm thấy rất tự hào,” chị Cương chia sẻ.
Anh Shraban Adhikari, 42 tuổi, một hướng dẫn viên du lịch ở Kathmandu, cho biết trước đây ẩm thực Đông Nam Á không phổ biến ở Nepal vì người dân chủ yếu thích hương vị cay nồng của cà ri. Tuy nhiên, lần đầu tiên anh thưởng thức món gỏi cuốn tại nhà hàng của chị Cương gần Đại Bảo tháp Boudhanath vào năm 2022 đã thay đổi hoàn toàn suy nghĩ của anh.
“Vị tươi mát của rau sống, thịt, hòa quyện cùng nước chấm thật tuyệt vời,” anh kể.
Từ đó, anh tìm hiểu thêm về ẩm thực Việt Nam và giới thiệu cho bạn bè cùng thưởng thức. Khoảng 5 năm trở lại đây, ẩm thực Việt bắt đầu trở nên nổi tiếng tại Kathmandu.
Admin
Nguồn: VnExpress
