TP.HCM đang gấp rút hoàn thiện đề án đầy tham vọng nhằm chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang xe điện, tập trung vào lực lượng tài xế công nghệ và giao hàng. Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM (HIDS) đóng vai trò chủ chốt trong việc xây dựng kế hoạch tổng thể, dự kiến công bố lộ trình chi tiết vào tháng 7 tới.
Thạc sĩ Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế (thuộc HIDS), nhấn mạnh rằng đề án được thiết kế theo hướng phát triển bền vững và giảm thiểu tối đa gánh nặng tài chính cho tài xế trong quá trình chuyển đổi. Ông Hải cho biết, nếu biết cách tận dụng khoản tiền tiết kiệm từ việc giảm chi phí xăng, tài xế thậm chí có thể không cần bỏ thêm chi phí đầu tư ban đầu để trả góp xe mới.
Kết quả khảo sát trên 400 tài xế do HIDS thực hiện cho thấy, trung bình mỗi ngày họ di chuyển 80-120 km. Chi phí nhiên liệu cho xe xăng dao động từ 70.000 đến 100.000 đồng, trong khi xe điện chỉ tiêu tốn khoảng 20.000 đồng. Như vậy, mỗi tháng tài xế có thể tiết kiệm từ 1 đến 2 triệu đồng nếu chuyển sang sử dụng xe điện.
Dựa trên những số liệu này, HIDS đã phối hợp với Tổ chức Tài chính vi mô CEP và một số ngân hàng để thiết kế các gói vay mua xe điện với thời hạn 24-30 tháng, mức trả góp hàng tháng tương đương khoản tiết kiệm từ tiền xăng. Bên cạnh đó, TP.HCM sẽ áp dụng Nghị quyết 198 để hỗ trợ lãi suất vay mua xe điện, giảm ít nhất 2% so với lãi suất thương mại. Ví dụ, nếu lãi suất thương mại là 8%, tài xế chỉ phải trả 6%, phần còn lại sẽ do ngân sách thành phố chi trả.
Thành phố cũng kiến nghị Chính phủ miễn thuế giá trị gia tăng (VAT), lệ phí trước bạ, phí cấp giấy chứng nhận và biển số cho người mua xe điện lần đầu, tổng cộng khoảng 3 triệu đồng mỗi xe. Ngoài ra, đề xuất hoàn thuế VAT cho từng chuyến xe điện cũng đang được xem xét. Ví dụ, với một chuyến xe trị giá 80.000 đồng, tài xế sẽ được hoàn lại 6.400 đồng tiền thuế.
Đối với những xe xăng cũ, không đạt tiêu chuẩn khí thải hoặc có chi phí sửa chữa cao, thành phố sẽ có chính sách thu mua để loại bỏ chúng khỏi lưu thông. Các doanh nghiệp tham gia vào quá trình tái chế xe cũ sẽ được hỗ trợ vay vốn.
Không chỉ tài xế, các doanh nghiệp sản xuất và phân phối xe điện cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ từ TP.HCM, thông qua việc giảm lãi suất vay ít nhất 2%. Đổi lại, các doanh nghiệp này phải giảm giá bán xe. Ông Hải khẳng định sẽ có nhiều doanh nghiệp tham gia để tạo sự cạnh tranh, giúp tài xế có nhiều lựa chọn về hãng xe, ưu đãi và chất lượng sản phẩm.
Thành phố dự kiến xây dựng các trạm sạc điện, điểm dừng nghỉ và cung cấp pin sạc dự phòng cho tài xế, ưu tiên sử dụng năng lượng tái tạo. Các doanh nghiệp đầu tư vào hạ tầng này cũng sẽ được hưởng chính sách hỗ trợ lãi suất vay vốn. Để giảm thiểu rủi ro tín dụng, HIDS đề xuất Quỹ Bảo lãnh tín dụng phối hợp với chính quyền địa phương hỗ trợ truy thu và xử lý nợ xấu.
Ông Lê Trung Tính, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô hành khách TP.HCM, nhận định rằng việc thành phố chủ động chuyển đổi nhóm tài xế công nghệ và giao hàng – những người có tần suất hoạt động cao – là một bước đi phù hợp để giảm ô nhiễm không khí, đặc biệt khi TP.HCM là một “siêu đô thị” với mức phát thải lớn từ hoạt động giao thông.
Hiện nay, một số hãng xe trong nước như VinFast với hệ sinh thái Xanh SM đã triển khai xe máy điện tại nhiều tỉnh thành, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi. Tuy nhiên, ông Tính cũng lưu ý cần quan tâm đến nhóm tài xế tự do, không thuộc các hãng công nghệ. Thành phố có thể xây dựng chính sách mua lại phương tiện cũ và hỗ trợ họ tham gia chương trình đổi xe.
TS Phan Lê Bình, Trưởng đại diện Văn phòng tư vấn OCG Nhật Bản, cho rằng xe điện có ưu điểm không phát thải, nhưng vẫn còn một số hạn chế như thời gian sạc dài và hạ tầng sạc chưa phổ biến. Ông Bình nhấn mạnh sự cần thiết phải tính toán kỹ lưỡng việc đảm bảo cung cấp điện liên tục khi lượng tiêu thụ tăng đột biến.
Về phía doanh nghiệp, đại diện Be Group bày tỏ sự ủng hộ đối với đề án và cho biết đã triển khai chuyển đổi, hiện xe điện chiếm khoảng 10% trong số 500.000 tài xế đối tác. Be Group cũng đang hợp tác với các nhà cung cấp để mở rộng nguồn xe điện và hybrid.
Be Group đã triển khai một số chương trình hỗ trợ tài xế, bao gồm ưu đãi 4% khi mua xe điện VinFast Feliz S, vay lãi suất 0% qua ngân hàng số Cake by VPBank, giảm giá 3 triệu đồng mỗi xe và ưu đãi 30% phí đổi pin năm đầu với xe Selex.
Mặc dù vậy, doanh nghiệp này cho rằng cần được hỗ trợ thêm về hạ tầng, phần mềm, chi phí pin và mạng lưới sạc để quá trình chuyển đổi diễn ra thuận lợi và bền vững.
Cùng với xe máy, TP.HCM cũng đặt mục tiêu đến năm 2030 toàn bộ xe buýt sử dụng năng lượng xanh. Hiện thành phố có 138 tuyến với hơn 2.200 xe, trong đó khoảng 31% đã sử dụng điện hoặc khí CNG.
Theo HIDS, chương trình chuyển đổi xe máy điện là một bước cụ thể hóa Đề án Kiểm soát khí thải của thành phố, đồng thời góp phần thực hiện cam kết quốc gia về giảm 9% lượng phát thải khí nhà kính đến năm 2030. TP.HCM cũng đang hướng đến việc đăng ký bán tín chỉ carbon trong khuôn khổ chương trình này, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
Admin
Nguồn: VnExpress
