Ngày 20/5, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố dự án “Vòm Vàng”, một hệ thống phòng thủ tên lửa trị giá ước tính 175 tỷ USD, dự kiến hoàn thành vào năm 2029.
Ông Trump nhấn mạnh: “Tôi đã hứa với người dân Mỹ về việc xây dựng một lá chắn phòng thủ tên lửa tiên tiến, nhằm bảo vệ đất nước khỏi các mối đe dọa tấn công từ nước ngoài”.
Điểm đặc biệt của “Vòm Vàng” là việc tích hợp các cảm biến và tên lửa đánh chặn trên không gian, đánh dấu bước tiến mới trong việc đưa vũ khí lên vệ tinh. Theo ông Trump, hệ thống này sẽ có khả năng đánh chặn tên lửa từ bất kỳ đâu trên thế giới, thậm chí từ không gian, tạo nên một hệ thống phòng thủ “tốt nhất từng được xây dựng”.
Thông báo này được đưa ra sau khi ông Trump ký sắc lệnh hành pháp khởi động dự án khoảng bốn tháng trước đó. Tướng Michael Guetlein, phó tư lệnh Lực lượng Vũ trụ Mỹ, đã được chỉ định lãnh đạo dự án “Vòm Vàng”.
Tuy nhiên, giới phân tích cảnh báo rằng dự án này có thể đẩy nhanh quá trình quân sự hóa không gian, một xu hướng đã gia tăng trong thập kỷ qua.
Mặc dù các cường quốc vũ trụ như Mỹ, Nga và Trung Quốc đã âm thầm đưa các thiết bị quân sự và thu thập thông tin tình báo lên quỹ đạo từ những năm 1960, cựu Tổng thống Trump đã công khai kế hoạch đưa vũ khí lên vũ trụ. Thay vì chỉ dựa vào các hệ thống phòng thủ dưới mặt đất, Mỹ sẽ kết hợp tên lửa phóng từ vệ tinh để đánh chặn tên lửa thông thường hoặc hạt nhân từ mọi nơi trên Trái Đất.
Chiến lược này cho thấy sự sẵn sàng của Mỹ trong việc triển khai các công nghệ đắt đỏ và chưa từng thử nghiệm vào không gian. Điều này có thể mang lại lợi nhuận lớn cho các nhà thầu quốc phòng Mỹ, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro mới.
Bà Victoria Samson, giám đốc an ninh tại tổ chức nghiên cứu Secure World Foundation, nhận định: “Tôi nghĩ rằng kế hoạch này đang mở ra chiếc hộp Pandora”. Bà lo ngại về những hậu quả lâu dài và khả năng thúc đẩy các quốc gia khác phát triển hệ thống đánh chặn tương tự hoặc vũ khí tiên tiến hơn để vượt qua lá chắn tên lửa của Mỹ, dẫn đến một cuộc chạy đua vũ trang trong không gian.
Nga và Trung Quốc đã bày tỏ quan ngại về dự án này. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết họ “rất quan ngại” và kêu gọi Washington từ bỏ dự án, cho rằng nó mang “hàm ý tấn công mạnh mẽ” và làm tăng nguy cơ quân sự hóa không gian vũ trụ, cũng như chạy đua vũ trang. Điện Kremlin cho rằng “Vòm Vàng” có thể ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán về kiểm soát vũ khí hạt nhân giữa Moskva và Washington trong tương lai.
Bên cạnh lo ngại về chạy đua vũ trang, nhiều nhà quan sát cũng hoài nghi về tính khả thi của “Vòm Vàng”.
Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ ước tính rằng chỉ riêng các thành phần trên không gian của dự án có thể tiêu tốn tới 542 tỷ USD trong 20 năm tới. Họ cũng lưu ý rằng hệ thống cần một lượng lớn cảm biến và máy bay đánh chặn để hoạt động hiệu quả, đặc biệt khi các trang thiết bị quân sự của các quốc gia khác ngày càng tinh vi hơn.
Hiện tại, ngân sách cho dự án vẫn chưa được đảm bảo. Ông Trump xác nhận đang tìm kiếm 25 tỷ USD cho hệ thống thông qua dự luật cắt giảm thuế đang được Quốc hội xem xét.
“Vòm Vàng” không phải là nỗ lực đầu tiên của quân đội Mỹ trong việc phát triển khả năng phòng thủ tên lửa trong không gian. Trước đây, nhiều dự án tương tự đã bị hủy bỏ do tính chất phức tạp về mặt kỹ thuật và chi phí quá cao.
Trong thời Chiến tranh Lạnh, Tổng thống Ronald Reagan đã đề xuất Sáng kiến Phòng thủ Chiến lược (SDI), còn được gọi là chương trình “Chiến tranh giữa các vì sao”. SDI dự kiến bố trí một hệ thống tên lửa và vũ khí laser mạnh mẽ trên quỹ đạo tầm thấp của Trái Đất, có khả năng đánh chặn tên lửa đạn đạo hạt nhân từ bất kỳ đâu trên thế giới.
Tuy nhiên, ý tưởng này đã không thể thực hiện được do những rào cản về công nghệ, chi phí quá lớn và lo ngại về việc vi phạm hiệp ước chống tên lửa đạn đạo mà Mỹ đã hủy bỏ sau này.
Tướng Chance Saltzman, tư lệnh tác chiến không gian của Mỹ, thừa nhận những thách thức đối với “Vòm Vàng”, nhưng tin rằng Mỹ có thể vượt qua chúng. Ông bày tỏ sự tin tưởng vào khả năng đổi mới của ngành công nghiệp vũ trụ Mỹ và khả năng giải quyết các vấn đề kỹ thuật liên quan.
Admin
Nguồn: VnExpress
