Trong một lần đăng ký tour du lịch ngắn ngày gần đây, tôi được yêu cầu cung cấp các thông tin cá nhân chi tiết như họ tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ và số chứng minh nhân dân/căn cước công dân (CCCD). Điều này khiến tôi không khỏi lo ngại về nguy cơ thông tin nhạy cảm của mình có thể bị lạm dụng.
Để làm rõ vấn đề, tôi đã liên hệ với đơn vị tổ chức tour để hỏi về mục đích sử dụng thông tin và yêu cầu cam kết bảo mật, không tiết lộ cho bất kỳ thành viên nào trong đoàn. Ban tổ chức cam kết rằng thông tin chỉ được sử dụng cho mục đích mua bảo hiểm du lịch. Tuy nhiên, sự bất ngờ và thất vọng ập đến khi gần đến ngày khởi hành, tôi nhận được một email gửi đến toàn bộ đoàn, đính kèm danh sách đầy đủ họ tên và ngày tháng năm sinh của tất cả thành viên.
Sự việc này không chỉ làm tôi mất niềm tin mà còn đặt ra một câu hỏi lớn về ý thức bảo mật thông tin cá nhân hiện nay. Chúng ta có thực sự coi trọng việc bảo vệ những thông tin riêng tư của mình?
Thực tế, vấn đề bảo mật thông tin cá nhân đã được đề cập đến trong chương trình giáo dục phổ thông. Sách giáo khoa Tin học lớp 3, trong chủ đề “Đạo đức, pháp luật và văn hóa trong môi trường số”, đã có bài học “Lưu trữ, trao đổi, bảo vệ thông tin của em và gia đình”, nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo vệ cẩn thận các thông tin cá nhân như họ tên, ngày sinh, số điện thoại, địa chỉ nhà, ảnh chụp… vì chúng có thể bị kẻ xấu lợi dụng để gây hại cho cá nhân và gia đình.
Việc giáo dục sớm về bảo mật thông tin cá nhân là vô cùng quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ như hiện nay. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, phần lớn người Việt vẫn còn khá chủ quan trong việc bảo vệ thông tin cá nhân của bản thân và cả của người khác.
Sự dễ dãi này thể hiện rõ trong nhiều khía cạnh của đời sống hàng ngày. Không ít người sẵn sàng cung cấp thông tin cá nhân như số CCCD, số điện thoại, hoặc thậm chí mật khẩu ngân hàng khi được yêu cầu qua các cuộc gọi, tin nhắn, hoặc các biểu mẫu trực tuyến mà không hề kiểm tra tính xác thực của yêu cầu.
Nhiều người còn vô tư chia sẻ hình ảnh chụp giấy tờ tùy thân, vé máy bay, hoặc thông tin cá nhân lên mạng xã hội mà không ý thức được rằng những thông tin này có thể dễ dàng bị kẻ xấu thu thập và sử dụng vào các mục đích bất hợp pháp.
Đáng lo ngại hơn, nhiều tổ chức, doanh nghiệp, hoặc cá nhân thu thập thông tin cũng thường thiếu các biện pháp bảo mật chặt chẽ, dẫn đến việc rò rỉ dữ liệu hàng loạt, như trường hợp tôi đã gặp phải trong chuyến du lịch vừa qua.
Hậu quả của việc thiếu ý thức bảo mật thông tin cá nhân là rất nghiêm trọng. Việc công khai họ tên kèm ngày tháng năm sinh có thể dẫn đến nhiều rủi ro khôn lường.
Thông tin này có thể bị sử dụng để giả mạo danh tính, giúp kẻ xấu tạo các tài khoản giả trên mạng xã hội, ngân hàng, hoặc các dịch vụ trực tuyến, từ đó thực hiện các hành vi lừa đảo như vay tiền, mua hàng trả sau, hoặc thậm chí chiếm đoạt tài sản.
Ngày tháng năm sinh, kết hợp với họ tên, là dữ liệu quan trọng để trả lời các câu hỏi bảo mật của nhiều dịch vụ trực tuyến, như email hoặc tài khoản ngân hàng. Kẻ xấu có thể lợi dụng để truy cập trái phép vào tài khoản cá nhân.
Thông tin này cũng có thể được sử dụng trong các vụ lừa đảo “giả danh người quen”, khi kẻ lừa đảo dùng thông tin cá nhân để thuyết phục nạn nhân rằng họ là bạn bè hoặc người thân, từ đó dụ dỗ chuyển tiền hoặc cung cấp thêm thông tin nhạy cảm.
Dữ liệu cá nhân bị rò rỉ có thể được bán trên các chợ đen trực tuyến, nơi hacker sử dụng để thực hiện các cuộc tấn công mạng tinh vi hơn, như phishing hoặc ransomware.
Nhiều người vẫn cho rằng việc cung cấp thông tin cá nhân là “bình thường” hoặc không nghĩ rằng thông tin của mình có giá trị đối với kẻ xấu. Các doanh nghiệp, tổ chức thu thập thông tin thường không có hệ thống bảo mật đủ mạnh, hoặc không tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về lưu trữ và sử dụng dữ liệu. Sự thiếu minh bạch trong việc sử dụng thông tin cá nhân cũng khiến người dân mất cảnh giác, dẫn đến việc dễ dàng cung cấp thông tin mà không đặt câu hỏi.
Vụ việc danh sách thông tin cá nhân bị đính kèm trong email tập thể mà tôi gặp phải chỉ là một ví dụ nhỏ, nhưng nó phản ánh một thực trạng đáng báo động về sự dễ dãi trong bảo mật thông tin cá nhân tại Việt Nam.
Trong đoàn gần 100 người, chỉ có duy nhất tôi là người thắc mắc và lên tiếng cảnh báo ban tổ chức. Những người khác dường như không mấy quan tâm, mặc dù hàng ngày trên mạng xã hội và báo chí liên tục đưa tin về các vụ lừa đảo, với số tiền thiệt hại từ vài trăm ngàn đến hàng tỷ đồng.
Trong bối cảnh các vụ lừa đảo công nghệ cao ngày càng gia tăng, mỗi cá nhân và tổ chức cần ý thức rõ hơn về trách nhiệm bảo vệ thông tin cá nhân. Chỉ khi tất cả chúng ta cùng lên tiếng và nâng cao ý thức bảo mật, chúng ta mới có thể xây dựng một môi trường số an toàn và đáng tin cậy hơn.
Admin
Nguồn: VnExpress
