Giữa tháng 3, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được đã chỉ đạo UBND quận 1 phối hợp cùng các sở ban ngành và các chuyên gia để xây dựng đề án phát triển kinh tế đêm. Trước mắt, quận 1 sẽ thí điểm kêu gọi đầu tư vào các sản phẩm du lịch đêm dọc sông Sài Gòn, đoạn từ cầu Ba Son đến bến Nhà Rồng.
Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh TP HCM có nhiều lợi thế để phát triển kinh tế ban đêm, đặc biệt là sau Quyết định 1129 của Chính phủ năm 2020, cho phép thí điểm kéo dài thời gian hoạt động dịch vụ đến 6 giờ sáng tại một số khu vực.
Trên thực tế, ý tưởng về một “Sài Gòn không ngủ” đã được nhiều thành phố lớn trên thế giới triển khai từ lâu và gặt hái nhiều thành công. Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) cho biết, kinh tế ban đêm mang lại hàng tỷ đô la doanh thu mỗi năm và tạo ra hàng triệu việc làm. Ví dụ, tại London, kinh tế đêm đóng góp 26 tỷ bảng Anh và hỗ trợ hơn một triệu việc làm. Ở New York, con số này là 35 tỷ đô la doanh thu hàng năm và 300.000 việc làm.
Hong Kong từng là biểu tượng của đời sống về đêm ở châu Á. Mặc dù doanh thu của các quán bar nửa đầu năm 2023 giảm so với trước dịch Covid-19, chính quyền Hong Kong đã nhanh chóng khởi động chiến dịch “Night Vibes”, tổ chức các chợ đêm ven sông, bắn pháo hoa và múa rồng, thu hút hàng trăm nghìn người tham gia.
WEF cho biết, khái niệm “Thành phố 24 giờ” bắt đầu xuất hiện từ những năm 1980. Nhà xã hội học người Mỹ Murray Melbin đã so sánh sự khan hiếm đất đai với sự khan hiếm thời gian, từ đó biến thời gian thành một nguồn lực mới trong quy hoạch đô thị. “Thành phố 24 giờ” xem thời gian như một nguồn lực để phát triển, xây dựng chiến lược quản lý và phát triển các hoạt động kinh tế, xã hội và văn hóa từ 18h đến 6h sáng.
Năm 2020, Sydney đã ban hành chiến lược “Thành phố 24 giờ”, phân chia một ngày thành bốn mốc thời gian: ban ngày (6h sáng đến 6h tối), buổi tối (6h tối đến 9h tối), ban đêm (9h tối đến 2h sáng hôm sau) và đêm muộn (2h sáng hôm sau đến 6h sáng hôm sau). Kinh tế đêm được chia thành hoạt động kinh doanh lõi (giải trí, ăn uống, đồ uống) và hoạt động ngoài lõi (chăm sóc sức khỏe, tạp hóa, vận chuyển, dịch vụ khách hàng…). Hội đồng Thành phố Sydney cho biết kinh tế ban đêm đóng góp quan trọng vào tương lai của thành phố, tạo ra hơn 4,7 tỷ đô la doanh thu mỗi năm.
Tại New York, kinh tế ban đêm bao gồm quán bar, dịch vụ ăn uống, địa điểm biểu diễn âm nhạc, nghệ thuật và thể thao giải trí. Trong đó, dịch vụ ăn uống mang lại giá trị cao nhất. Kinh tế ban đêm không chỉ thúc đẩy tăng trưởng mà còn giúp đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao an toàn và tính bao trùm.
Hiện nay, có khoảng 80 thành phố trên thế giới có tổ chức riêng chuyên trách về kinh tế ban đêm, tập trung chủ yếu ở châu Âu và Bắc Mỹ. Châu Á – Thái Bình Dương mới chỉ có Tokyo và Sydney. Các tổ chức này có hai mục đích chính: xây dựng và thúc đẩy các đề án, chương trình, chính sách phát triển kinh tế đêm, và làm cầu nối giữa chính quyền địa phương với các chủ thể liên quan để kết nối đầu tư và ghi nhận phản hồi.
Có hai hình thức tổ chức chính: cơ quan công lập trực thuộc chính quyền và tổ chức độc lập ngoài nhà nước. Mô hình cơ quan quản lý trực thuộc chính quyền được áp dụng thành công ở nhiều thành phố lớn như Sydney, New York, San Francisco, London. Một số nơi còn bổ nhiệm chức danh “Night Mayor” hoặc “Night Czar” để chuyên trách về kinh tế đêm.
Tại Amsterdam, kinh tế đêm được thúc đẩy thông qua các cơ quan độc lập, đại diện cho các bên liên quan và các nhóm lợi ích thông qua các hoạt động vận động hành lang, nghiên cứu và đưa ra các đề xuất chính sách. Ví dụ, Văn phòng quản lý ban đêm của Amsterdam là một tổ chức phi lợi nhuận, làm việc chặt chẽ với chính quyền để giải quyết các vấn đề liên quan đến quy hoạch và cấp phép.
Các tổ chức cũng có thể đại diện cho một ngành hoặc nhóm ngành đặc thù. Tại Berlin và Zurich, Ủy ban về Bar và Hộp đêm là tiếng nói của cộng đồng doanh nghiệp ngành này. Ở San Francisco, Ủy ban về Giải trí được thành lập để quản lý các hoạt động vui chơi về đêm.
Từ những nghiên cứu và đánh giá về kinh tế ban đêm trên thế giới, Viện Nghiên cứu Phát triển TP HCM (HIDS) đã rút ra ba kinh nghiệm cho quận 1. Thứ nhất, phát triển kinh tế ban đêm không chỉ thúc đẩy tiêu dùng mà còn tăng cường gắn kết cộng đồng, an toàn đô thị và chất lượng sống. Thứ hai, cần có một cơ quan chuyên trách để điều phối chính sách và đảm bảo sự phối hợp giữa các bên liên quan. Thứ ba, mọi chính sách kinh tế đêm cần được xây dựng trên cơ sở tham vấn và khuyến khích sự tham gia của người quản lý, người làm việc và người hưởng thụ ban đêm, tạo ra một nền kinh tế ban đêm bền vững và bao trùm.
Admin
Nguồn: VnExpress
