Trong cuộc gặp gỡ với Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tại Phòng Bầu dục ngày 21/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã trình chiếu một đoạn video dài 4 phút. Ông Trump khẳng định đoạn video này là bằng chứng cho thấy các chính trị gia da màu ở Nam Phi kêu gọi đàn áp người da trắng.
Đoạn video kết thúc bằng cảnh quay từ trên không, cho thấy hàng nghìn cây thánh giá trắng dọc theo một con đường. Ông Trump mô tả đây là nơi an nghỉ của hơn 1.000 người Afrikaner, những người gốc Hà Lan và Pháp đến Nam Phi từ những năm 1650, đã bị sát hại trong những năm gần đây.
“Những chiếc xe xếp hàng dài trên con đường này, khi người dân đến viếng thăm những người thân yêu đã bị sát hại,” ông Trump nói. “Đó là một cảnh tượng kinh hoàng. Tôi chưa từng thấy điều gì như vậy.”
Tổng thống Mỹ không đề cập đến vị trí cụ thể của con đường. Tuy nhiên, các nhà phân tích đã xác định, dựa trên hình ảnh trong video, rằng đây là đường P39-1, một tuyến đường nhựa nối liền hai thị trấn nhỏ Newcastle và Normandein thuộc tỉnh KwaZulu-Natal của Nam Phi.
Con đường này, vốn ít được biết đến do nằm ở một khu vực hẻo lánh, bất ngờ trở thành tâm điểm chú ý toàn cầu sau tuyên bố của ông Trump tại Phòng Bầu dục.
Một phóng viên của BBC đã đến thăm khu vực này ngay sau đó và nhận thấy con đường không khác biệt so với bất kỳ tuyến đường nào khác ở Nam Phi, và không có “bãi chôn” nào như lời ông Trump mô tả. Hàng cây thánh giá từng được dựng lên hai bên đường trong một sự kiện năm 2020, nhưng đã bị dỡ bỏ từ lâu. Gần đó là một nhà máy xay ngũ cốc mới được xây dựng.
Cư dân sống gần con đường bày tỏ sự bất ngờ khi biết khu vực của họ trở thành tâm điểm chú ý sau tuyên bố của ông Trump. Nhiều người khẳng định rằng thông tin về bãi chôn người Afrikaner là không đúng sự thật, mặc dù họ thừa nhận rằng dãy thánh giá là một dấu hiệu rõ ràng về mối quan hệ chủng tộc mong manh ở Nam Phi.
Roland Collyer, một nông dân Afrikaner trong khu vực, hiểu rõ cả hai khía cạnh này. Anh cho biết dãy thánh giá trong video chỉ là một công trình tạm thời do người dân dựng lên để phản đối tình trạng bạo lực nhắm vào người Afrikaner trên khắp Nam Phi, sau vụ sát hại chú và dì của anh, Glen và Vida Rafferty, tại nhà riêng trong một vụ cướp của giết người cách đây 5 năm.
“Đoạn video mà các bạn đã xem được quay trên con đường này,” Collyer nói với phóng viên BBC. “Những cây thánh giá mang tính biểu tượng, phản ánh những gì đang xảy ra ở Nam Phi.”
Vụ sát hại gia đình Rafferty đã gây chấn động khu vực và làm gia tăng căng thẳng chủng tộc. Lãnh đạo cảnh sát Nam Phi đã đến thăm địa phương để kêu gọi người dân bình tĩnh, trong bối cảnh các cuộc biểu tình của người Afrikaner nổ ra và người da màu địa phương tố cáo bị chủ trang trại da trắng ngược đãi.
Rob Hoatson, một người hàng xóm của vợ chồng Rafferty, cho biết ông là một trong những người tổ chức sự kiện cắm 2.500 cây thánh giá ven đường để tưởng niệm cặp vợ chồng bị sát hại và thu hút sự chú ý của công chúng vào thời điểm đó. “Đó không phải là nơi chôn cất hơn 1.000 nông dân da trắng. Nó giống như một đài tưởng niệm tạm thời,” ông Hoatson nói.
Collyer vẫn tiếp tục làm nông trong khu vực, nhưng hai người con trai của vợ chồng Rafferty đã rời đi sau khi cha mẹ bị sát hại. Người con trai út đã chuyển đến Australia, còn người anh lớn đã bán nhà, từ bỏ nghề nông và chuyển đến thành phố sinh sống.
Năm 2022, hai nghi phạm người Nam Phi đã bị bắt và kết án tù chung thân cùng 21 năm tù vì tội sát hại vợ chồng Rafferty. Đối với nhiều người trong cộng đồng, đây là một hành động thực thi công lý hiếm hoi, trong bối cảnh hàng nghìn vụ giết người vẫn chưa được giải quyết trên toàn quốc và tỷ lệ tội phạm gia tăng chưa được kiểm soát. Đây là một vấn đề mà Tổng thống Ramaphosa đã thừa nhận với ông Trump tại Phòng Bầu dục ngày 21/5.
Mặc dù ông Trump đã đưa ra thông tin không chính xác về “con đường tử thần”, ông Collyer không phản bác một cách gay gắt, mà nói rằng ông vẫn vui mừng vì nhà lãnh đạo Mỹ đã tập trung chỉ trích các cuộc tấn công nhằm vào nông dân da trắng.
“Việc cắm thánh giá là để thu hút sự chú ý của truyền thông quốc tế, để họ hiểu những gì chúng tôi thực sự đang phải trải qua ở Nam Phi,” ông nói. “Chúng tôi phải ở trong nhà khi trời tối, sống sau hàng rào điện. Đó là cuộc sống hiện tại, và bạn sẽ không muốn sống như vậy.”
Đây cũng là nỗi sợ hãi chung của nhiều người Nam Phi, thuộc mọi chủng tộc, khi quốc gia này ghi nhận hơn 26.000 vụ giết người vào năm 2024, phần lớn nạn nhân là người da màu, theo các chuyên gia an ninh.
Quan hệ giữa Mỹ và Nam Phi trở nên căng thẳng sau khi ông Ramaphosa ký một đạo luật hồi tháng 1 cho phép chính phủ tịch thu đất đai vì lợi ích công mà không cần bồi thường trong một số trường hợp. Quyền sở hữu đất đai là một vấn đề gây tranh cãi lâu nay ở Nam Phi, bởi vì phần lớn đất nông nghiệp vẫn thuộc về những người da trắng sau khi chế độ apartheid kết thúc cách đây ba thập kỷ.
Tổng thống Trump đã mời tất cả những người Afrikaner “mất đất” ở Nam Phi đến Mỹ tị nạn. Nhóm đầu tiên gồm 49 người đã đến Washington hồi đầu tháng, mặc dù Mỹ đã gần như ngừng tiếp nhận người tị nạn từ các quốc gia khác.
Tuy nhiên, ông Collyer khẳng định sẽ ở lại Normandein và không có ý định rời khỏi Nam Phi.
“Không dễ để rời bỏ những gì mà ông cha đã làm việc chăm chỉ để lại cho tôi ngày hôm nay. Không dễ để rời đi sau nhiều thế hệ. Thật không may, người Afrikaner da trắng phải gánh chịu hậu quả nặng nề ở Nam Phi. Nhưng vào lúc này, tôi không nghĩ đến chuyện rời đi, tôi còn yêu đất nước này quá nhiều,” ông nói.
“Nhưng tôi luôn nghĩ về những gì có thể xảy ra nếu chúng ta có thể cùng chung tay. Và tôi nghĩ rằng Nam Phi có đủ người, cả da màu lẫn da trắng, sẵn sàng làm điều này, cùng nhau giúp đất nước thành công,” ông chia sẻ.
Admin
Nguồn: VnExpress
