Những người lớn tuổi, đặc biệt là những người mới làm quen với công nghệ, ngày càng trở thành mục tiêu của những kẻ lừa đảo tinh vi. Câu chuyện của anh Ngọc Hùng, 35 tuổi, một người làm việc trong lĩnh vực logistics tại Hàn Quốc, là một ví dụ điển hình. Anh Hùng chia sẻ về sự bất lực khi không thể ngăn cản bố mẹ mình, những người đã ngoài 60 tuổi ở Nam Định, trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo trực tuyến.
Bố mẹ anh Hùng, vốn thích sử dụng mạng xã hội, thường xuyên khoe về cuộc sống sung túc nhờ con trai thành đạt. Điều này vô tình biến họ thành “con mồi” lý tưởng cho những kẻ lừa đảo. Năm ngoái, họ nhất quyết đòi mua một chiếc giường đá Hàn Quốc được quảng cáo có khả năng chữa đau lưng, mặc dù anh Hùng đã tìm hiểu và biết rằng nó không hề có tác dụng, thậm chí có thể gây hại.
Dù anh Hùng đã cố gắng thuyết phục bằng các bằng chứng khoa học và lời khuyên từ chuyên gia, thậm chí đề nghị mua một chiếc ghế massage hiện đại, bố mẹ anh vẫn quyết định tự mua. Chiếc giường đắt tiền sau đó bị bỏ xó sau một thời gian ngắn sử dụng. “Biết chắc là bố mẹ mình bị lừa mà không ngăn cản được. Cảm giác thật bất lực”, anh Hùng tâm sự.
Thực tế, khảo sát của Google năm 2024 cho thấy 90% người dùng Internet Việt Nam từng tiếp xúc với lừa đảo trực tuyến, và hơn 70% đã từng là nạn nhân. Nhóm người trên 55 tuổi đặc biệt dễ bị tổn thương, với gần một nửa từng bị lừa. Theo thống kê của Trung tâm Giám sát An toàn Không gian mạng Quốc gia, người cao tuổi chiếm 23% số vụ lừa đảo trực tuyến, nhưng thiệt hại tài chính lại lên tới gần 43%.
Không chỉ lừa đảo trực tuyến, nhiều người già còn sập bẫy các chiêu trò tặng quà, khám sức khỏe miễn phí, hay “tour du lịch 0 đồng”, thực chất là để dụ mua các sản phẩm không rõ nguồn gốc với giá cắt cổ. Chị Nguyễn Thị Hồng, 40 tuổi ở Hà Nội, cũng thường xuyên đau đầu vì mẹ chồng liên tục mua thực phẩm chức năng, sữa đắt tiền sau những lần tham gia các chương trình khám sức khỏe miễn phí.
Đại biểu Quốc hội Trương Xuân Cừ, Phó Chủ tịch Hội Người Cao tuổi Việt Nam, nhận định các chiêu lừa đảo ngày càng tinh vi, đánh trúng tâm lý người già, khiến họ dễ bị thao túng và khó nghe lời khuyên của con cháu. Tiến sĩ tâm lý Nguyễn Thị Minh cho rằng người già thường bảo thủ, tự tin vào kinh nghiệm bản thân và khó chấp nhận sự phức tạp của xã hội hiện đại.
Chị Hồng cho rằng mẹ chồng chị dễ bị lừa không chỉ vì thiếu hiểu biết, mà còn vì bà muốn chứng minh mình vẫn còn hữu ích và có thể tự kiếm tiền. Điều này khiến bà càng cố chấp bảo vệ quyết định của mình, ngay cả khi đã bị lừa.
Để đối phó với tình trạng này, anh Hùng đã quyết định chỉ gửi đủ tiền sinh hoạt cho bố mẹ và áp dụng “chiêu” đặt hàng giao tận nhà, yêu cầu người giao hàng bắt bố mẹ thanh toán. Đồng thời, anh gửi cho bố mẹ các bài viết cảnh báo về lừa đảo trực tuyến. “Năm ngoái, một hàng xóm mất 400 triệu vì lừa đảo mạng, nên bố mẹ tôi cũng sợ, cẩn trọng hơn với chi tiêu lớn”, anh nói.
Tiến sĩ Minh khuyến nghị nên đưa ra các tình huống cụ thể và gương nạn nhân thực tế để cảnh báo người già. Bà cũng đề xuất mời những người uy tín, cán bộ địa phương cùng tuổi hoặc lớn tuổi hơn đến giải thích, phân tích. Các con nên lập nhóm gia đình, thường xuyên cập nhật thông tin về các chiêu trò lừa đảo mới và quan trọng là không nên cho bố mẹ quá nhiều tiền.
Phó chủ tịch Hội Người cao tuổi Việt Nam đề nghị các tổ chức địa phương tăng cường giám sát, rà soát hoạt động của các đơn vị tiếp cận người già. Chính quyền và đoàn thể cần tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề, cảnh báo về các hình thức lừa đảo. “Người già nên đọc báo, xem TV để cập nhật thông tin”, ông nhấn mạnh.
Câu chuyện của anh Hùng và chị Hồng là lời cảnh tỉnh về tình trạng lừa đảo người già ngày càng gia tăng. Để bảo vệ những người thân yêu, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, xã hội và các cơ quan chức năng trong việc nâng cao nhận thức và phòng tránh các chiêu trò lừa đảo tinh vi.
Admin
Nguồn: VnExpress
