Trong bối cảnh mức sinh của Việt Nam đang ở nhóm thấp nhất Đông Nam Á, Bộ Y tế đã đề xuất nhiều giải pháp khuyến khích sinh con, được thể hiện trong dự thảo Luật Dân số đang được lấy ý kiến đến ngày 12/6. Một trong những giải pháp đáng chú ý là việc hỗ trợ nhà ở xã hội cho các gia đình trẻ, nhằm giảm bớt gánh nặng về chi phí sinh hoạt. Nhà ở xã hội là loại hình nhà ở được Nhà nước hỗ trợ, hướng đến việc cung cấp chỗ ở giá rẻ cho các đối tượng ưu tiên.
Ngoài ra, dự thảo Luật Dân số cũng đề xuất cho phép các cặp vợ chồng và cá nhân tự quyết định thời gian sinh con, số lượng con và khoảng cách giữa các lần sinh. Lao động nữ khi sinh con thứ hai có thể được kéo dài thời gian nghỉ thai sản từ 6 tháng lên 7 tháng.
Để nâng cao nhận thức và kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản, dự thảo cũng quy định các cơ quan, tổ chức có trách nhiệm cung cấp cho nam nữ trước khi kết hôn những kiến thức cần thiết liên quan đến đời sống vợ chồng, chăm sóc và nuôi dạy con cái. Đồng thời, cần củng cố giá trị mỗi gia đình nên có hai con, nuôi dạy con tốt, tư vấn và hướng dẫn các biện pháp phòng tránh vô sinh. Các hoạt động tuyên truyền, vận động, truyền thông và giáo dục cần được đẩy mạnh để thay đổi hành vi của các cặp vợ chồng, cá nhân, gia đình và xã hội trong việc thực hiện chính sách dân số và duy trì mức sinh thay thế.
Theo số liệu thống kê, mức sinh của Việt Nam hiện chỉ đạt 1,91 con/phụ nữ, thuộc nhóm 5 nước có mức sinh thấp nhất Đông Nam Á. So với mức trung bình của khu vực là 2 con/phụ nữ, Việt Nam chỉ cao hơn Brunei (1,8 con/phụ nữ), Malaysia (1,6 con/phụ nữ), Thái Lan và Singapore (1 con/phụ nữ). Số lượng tỉnh thành có mức sinh dưới mức sinh thay thế cũng tăng nhanh, từ 22 tỉnh năm 2019 lên 32 tỉnh năm 2024, tập trung chủ yếu ở khu vực Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long. TP.HCM tiếp tục là địa phương có mức sinh thấp nhất cả nước, chỉ đạt 1,39 con/phụ nữ. Đầu tháng 5, TP.HCM đã bắt đầu triển khai rà soát và lập danh sách phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi, có ngày sinh con thứ hai từ 21/12/2024 đến 15/4/2025, để có thể hỗ trợ bằng tiền và các chính sách khác.
Bộ Y tế dự báo rằng nếu mức sinh tiếp tục giảm, đến năm 2039 Việt Nam sẽ kết thúc thời kỳ dân số vàng, và đến năm 2042 quy mô dân số trong độ tuổi lao động sẽ đạt đỉnh, sau đó bắt đầu tăng trưởng âm từ năm 2054.
Bộ Y tế nhấn mạnh rằng mức sinh thấp kéo dài sẽ gây ra những tác động sâu sắc đến quy mô và cơ cấu dân số, dẫn đến nhiều hệ lụy như thiếu hụt lực lượng lao động, suy giảm quy mô dân số, đẩy nhanh tốc độ già hóa dân số và gia tăng các dòng di cư.
Các chuyên gia nhận định rằng mức sinh của Việt Nam đã giảm xuống mức thấp nhất trong lịch sử và dự kiến sẽ tiếp tục giảm trong tương lai. Nguyên nhân chính của xu hướng này là áp lực kinh tế. Bác sĩ Mai Xuân Phương, nguyên Vụ phó Truyền thông – Giáo dục (nay là Cục Dân số), phân tích rằng nỗi lo về chỗ ở và các chi phí sinh hoạt như sữa, bỉm, giáo dục, y tế trong bối cảnh trượt giá khiến nhiều người trì hoãn hoặc từ chối sinh con. Ví dụ, tại Hà Nội, giá nhà ở và căn hộ tăng cao, gây khó khăn cho việc mua hoặc thuê nhà, dẫn đến chi phí sinh hoạt đắt đỏ.
Tình trạng giảm sinh không chỉ là vấn đề riêng của Việt Nam mà còn là vấn đề chung của nhiều quốc gia trên thế giới như Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. Các nước này đang thực hiện nhiều chính sách khác nhau để khuyến khích sinh con. Chẳng hạn, Hàn Quốc, quốc gia có tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới, đã tăng gấp ba lần ngân sách cho chương trình khuyến sinh và cung cấp các khoản trợ cấp tài chính lớn cho các gia đình sinh con. Tại Hungary, phụ nữ sinh từ 4 con trở lên được miễn thuế thu nhập cá nhân suốt đời.
Admin
Nguồn: VnExpress
