Một vụ tấn công vào căn cứ không quân Hmeymim của Nga ở tỉnh Latakia, Syria, đã khiến hai quân nhân và hai tay súng thiệt mạng vào ngày 20/5, theo hãng tin AP dẫn lời một quan chức chính phủ Syria. Hiện chưa rõ quốc tịch của hai quân nhân thiệt mạng, cũng như việc họ là binh sĩ Nga đóng quân tại căn cứ hay thuộc lực lượng an ninh của chính quyền Tổng thống Syria Ahmed al-Sharaa.
Đến nay, cả giới chức Nga và Syria đều chưa đưa ra bất kỳ bình luận chính thức nào về vụ việc này.
Theo nhà phân tích về Trung Đông Kyle Orton, nhóm vũ trang thực hiện vụ tấn công có thể bao gồm từ 8 đến 20 tay súng. Mục tiêu của họ là đột phá phòng tuyến, gây ra thương vong lớn nhất có thể trước khi bị tiêu diệt. Ông Orton nhận định, thông tin này có vẻ phù hợp với tình hình thực tế, tuy nhiên, vẫn chưa xác định liệu các tay súng có thực sự xâm nhập được vào bên trong căn cứ hay không.
Danh tính của nhóm vũ trang vẫn chưa được xác định và chưa có tổ chức nào đứng ra nhận trách nhiệm về vụ tấn công. Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR) có trụ sở tại Anh cho rằng các tay súng có liên hệ với chính quyền mới ở Damacus. Trong khi đó, một số nhà quan sát lại cho rằng đây là lực lượng đối lập với Tổng thống Sharaa.
Sân bay Hmeymim và quân cảng Tartus là hai căn cứ quân sự quan trọng của Nga tại Syria, đóng vai trò là trung tâm cho các hoạt động quân sự của Moscow ở Trung Đông và châu Phi. Tương lai của hai căn cứ này trở nên không chắc chắn sau khi cựu tổng thống Bashar al-Assad, một đồng minh thân cận của Nga, bị lật đổ vào tháng 12/2024.
Một số ý kiến cho rằng cuộc tấn công có thể là một thông điệp nhằm gây áp lực buộc Nga phải rút quân khỏi Syria, đặc biệt trong bối cảnh quan hệ giữa Damascus và các cường quốc phương Tây đã được cải thiện đáng kể trong thời gian gần đây.
Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đã dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế đối với Syria. Trước đó, EU còn gợi ý về việc bình thường hóa quan hệ với Syria nếu quân đội Nga không còn hiện diện tại quốc gia Trung Đông này.
Tuy nhiên, ông Orton không đồng tình với quan điểm trên. Ông chỉ ra rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump đã không đề cập đến các căn cứ của Nga tại Syria trước, trong và sau khi đưa ra quyết định dỡ bỏ trừng phạt. Sự hiện diện quân sự của Nga tại Syria, đặc biệt là khu vực ven biển Địa Trung Hải, dường như không phải là mối quan tâm hàng đầu của chính quyền Trump vào thời điểm đó.
Các quan chức EU cũng không nhắc lại yêu cầu Nga rút quân khỏi Syria khi dỡ bỏ lệnh cấm vận, có thể vì họ đang ưu tiên các lợi ích kinh tế và vấn đề nhân quyền tại Syria hơn là sự hiện diện quân sự của Nga.
Ông Orton nhận xét thêm rằng, chính quyền Tổng thống Sharaa ưu tiên đối thoại hơn là leo thang căng thẳng trong quan hệ với Nga, do đó, không có lý do gì để Damascus sử dụng các biện pháp bí mật hoặc bạo lực để thể hiện sự không hài lòng với Moscow.
Nga và Syria vẫn duy trì các kênh đối thoại trực tiếp và đã sử dụng chúng trong quá khứ. Rất có thể hai nước đã bí mật trao đổi về vụ tấn công Hmeymim thông qua các kênh này. Tổng thống Sharaa từng tuyên bố vào tháng 12/2024 rằng Damascus và Moscow có “lợi ích chiến lược sâu sắc” và Syria không muốn Nga phải rời khỏi quốc gia Trung Đông “theo cách mà một số người mong muốn”.
Một số chuyên gia Nga cho rằng, mục tiêu của vụ tấn công không phải là Moscow mà là một thông điệp gửi tới Tổng thống Syria.
Nhà phân tích chính trị Kirill Semenov từ Hội đồng Các vấn đề Quốc tế Nga (RIAC) nhận định rằng, vụ việc có thể liên quan đến tuyên bố gần đây của Abu Muhammad al-Maqdisi, một nhà tư tưởng theo nhánh Hồi giáo Salafi, trong đó ông ta gọi Tổng thống Sharaa là “kẻ bội giáo”.
Theo ông Semenov, một bộ phận những người ủng hộ ông Sharaa đang thay đổi quan điểm, cho rằng Tổng thống Syria đã phản bội quá khứ khi từ bỏ tư tưởng thánh chiến và tìm cách bình thường hóa quan hệ với các cường quốc. Ông Sharaa từng là thành viên của các tổ chức cực đoan, nhưng dần trở nên ôn hòa hơn kể từ khi thành lập nhóm vũ trang Hayat Tahrir al-Sham (HTS) với mục tiêu lật đổ chính quyền Assad.
Ông Semenov cho rằng, phe đối lập có thể đã chọn tấn công căn cứ Nga để thể hiện sự phản đối đối với chính sách của Tổng thống Sharaa, đặc biệt là các động thái ngoại giao của ông với Nga và các quốc gia khác.
Dù là thông điệp gửi tới Nga hay Syria, vụ tấn công cho thấy sân bay Hmeymim vẫn rất dễ bị tấn công.
Ông Orton chia sẻ: “Ấn tượng của tôi khi đến thăm Hmeymim là nó hầu như không có khả năng phòng thủ. Chắc chắn đây cũng là quan điểm của các thành viên HTS đang canh gác ở cổng sân bay. Họ tin rằng nếu chính phủ Syria ra lệnh chiếm căn cứ, mệnh lệnh sẽ được thực hiện rất nhanh chóng”.
Admin
Nguồn: VnExpress
