Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ sự thất vọng và bất ngờ trước các hành động quân sự gần đây của Nga tại Ukraine, dù trước đó hai bên đã có những cuộc đối thoại tích cực.
“Tôi không hiểu chuyện gì đang xảy ra với ông Putin,” ông Trump nói với phóng viên hôm 25/5 trước khi lên chuyên cơ Không lực Một. “Các bên đang đối thoại, nhưng ông ấy lại phóng tên lửa vào Kiev và nhiều thành phố, khiến nhiều người thiệt mạng. Tôi hoàn toàn không thích điều đó.”
Những bình luận này được đưa ra sau khi Nga tiến hành một loạt các cuộc tấn công lớn bằng máy bay không người lái và tên lửa vào các thành phố của Ukraine. Các cuộc tấn công diễn ra chỉ vài ngày sau cuộc điện đàm mà ông Trump mô tả là “tuyệt vời” kéo dài hai giờ với ông Putin, trong đó ông hy vọng sẽ có các cuộc đàm phán hòa bình trực tiếp giữa các bên.
Ông Trump nhấn mạnh: “Tôi có quan hệ tốt với Tổng thống Nga Putin, nhưng điều gì đó đã xảy ra với ông ấy. Ông ấy đang khiến nhiều người thiệt mạng khi phóng tên lửa vô cớ vào các thành phố Ukraine.” Ông cũng cảnh báo rằng Nga sẽ phải trả giá đắt nếu ông Putin “thật sự muốn giành toàn bộ Ukraine chứ không phải một phần đất nhỏ”.
Trước đó, Tổng thống Trump cũng đã nhiều lần công khai bày tỏ sự thiếu kiên nhẫn với người đồng cấp Nga và tiến trình đàm phán chậm chạp. Hồi tháng 3, ông từng bày tỏ sự “tức giận” khi ông Putin từ chối đề xuất ngừng bắn 30 ngày do Mỹ đưa ra. Vào tháng 4, ông yêu cầu ông Putin “dừng lại” sau một cuộc tấn công tên lửa của Nga vào Kiev, và sau đó chia sẻ rằng “có lẽ ông ấy không thực sự muốn chấm dứt xung đột”.
Ông Trump cũng bày tỏ sự thất vọng với những nỗ lực hòa bình chậm trễ, mặc dù trước đó ông từng tuyên bố sẽ chấm dứt chiến sự chỉ trong 24 giờ sau khi nhậm chức. Đầu tháng này, ông đã tăng cường áp lực lên cả Nga và Ukraine để thúc đẩy đàm phán trực tiếp.
Phái đoàn Nga và Ukraine đã gặp nhau tại Thổ Nhĩ Kỳ vào giữa tháng, đánh dấu lần đầu tiên hai bên ngồi vào bàn đàm phán kể từ tháng 3 năm 2022, trước khi tiến trình hòa giải sụp đổ một tháng sau đó. Mặc dù cuộc đàm phán đã giúp hai bên tiến hành cuộc trao đổi tù binh lớn nhất kể từ đầu cuộc xung đột, nhưng không đạt được lệnh ngừng bắn như kỳ vọng.
Nga tuyên bố hài lòng với kết quả trao đổi và sẵn sàng tiếp tục đàm phán với Ukraine. Trong khi đó, Kiev bày tỏ sự không hài lòng và cho rằng Moscow đã đưa ra những điều kiện “không thể chấp nhận được”. Sau đó, ông Trump đã có cuộc điện đàm với ông Putin, nhưng cũng không đạt được thỏa thuận về lệnh ngừng bắn.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết: “Tổng thống Trump đã nói rõ rằng ông ấy muốn thấy hai bên đạt thỏa thuận hòa bình,” đồng thời nói thêm rằng Tổng thống vẫn “để ngỏ mọi phương án,” dường như ám chỉ đến các lệnh trừng phạt nhắm vào Nga.
Khi được hỏi liệu có xem xét áp đặt trừng phạt đối với Nga hay không, ông Trump nói “chắc chắn rồi,” nhưng không đưa ra chi tiết cụ thể.
Tuy nhiên, các nhà quan sát cho rằng, mặc dù các đồng minh châu Âu đã nhiều lần kêu gọi Mỹ hợp lực tăng áp lực lên Nga để chấm dứt xung đột, nhưng ông Trump vẫn chọn cách rút lui mỗi khi phải đưa ra quyết định cuối cùng về việc áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Moscow.
Nhà phân tích Matthew Chance của CNN nhận định: “Cho đến nay, không có dấu hiệu thực sự nào cho thấy ông Trump sẵn sàng sử dụng đòn bẩy kinh tế đáng kể để buộc Điện Kremlin phải xem xét lại lập trường đàm phán cứng rắn của họ.”
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng Tổng thống Mỹ dường như đã “phản ứng quá xúc động” với tiến trình đàm phán đã được khởi động nhờ nỗ lực của Mỹ. Ông Peskov không chỉ trích ông Trump, mà chỉ nói rằng bất cứ ai “cũng đều bị quá tải cảm xúc” với tiến trình này, đồng thời ghi nhận nỗ lực của giới chức Mỹ, đặc biệt là cá nhân Tổng thống Trump, trong việc hỗ trợ tổ chức và khởi động tiến trình đàm phán hòa bình Ukraine.
Theo bình luận viên Matthew Chance của CNN, những phát biểu mới nhất của ông Trump cho thấy Tổng thống Mỹ không còn che giấu sự thất vọng của mình với người đồng cấp Nga. Các nguồn tin thân cận cho biết Tổng thống Trump đã cân nhắc phương án từ bỏ nỗ lực thúc đẩy chấm dứt xung đột nếu những động thái của ông không mang lại hiệu quả.
Chủ tịch công ty tư vấn địa chính trị Eurasia Group ở Mỹ, ông Ian Bremmer nhận định: “Trong khi Nga dường như chưa đồng ý về lệnh ngừng bắn, ông Trump dường như đang ngày càng muốn từ bỏ nó. Kết quả là Mỹ dần cho thấy họ không còn đặt nặng việc ủng hộ Ukraine.”
Trong chiến dịch tranh cử và những tháng đầu nhiệm kỳ, ông Trump thể hiện rõ quyết tâm chấm dứt xung đột Ukraine, song điều đó đang thay đổi. Tại một sự kiện trước các nhà tài trợ hàng đầu ở bang Florida đầu tháng này, Tổng thống Mỹ thừa nhận nỗ lực chấm dứt xung đột Nga-Ukraine ngày càng gây thất vọng và khiến ông trằn trọc.
Dù vậy, khi trò chuyện với các lãnh đạo Đức, Pháp, Italy, Phần Lan cùng đại diện Ủy ban châu Âu hồi giữa tháng, ông Trump nói không có ý định gây áp lực hay áp trừng phạt kinh tế mạnh tay với Nga.
Một quan chức am hiểu cuộc trò chuyện cho hay: “Về cơ bản, ông ấy nói ‘tôi không còn liên quan’.” Quan chức này nói thêm rằng Tổng thống Mỹ đã bày tỏ rõ ràng rằng ông đang rút khỏi cuộc xung đột, tương tự như những gì Phó Tổng thống Mỹ JD Vance từng công khai tuyên bố “chúng tôi sẵn sàng rời đi”.
Nhà phân tích Chance nhận định: “Đợt gia tăng bạo lực mới nhất ở Ukraine có khả năng khiến Tổng thống Mỹ tin rằng ông không thể đưa các bên tham chiến ngồi lại với nhau trong thời gian tới. Và giữa những bất bình và thất vọng, ông Trump có thể chỉ đơn giản là chọn rời đi.”
Những diễn biến gần đây cho thấy sự thay đổi trong cách tiếp cận của Tổng thống Trump đối với cuộc xung đột Nga-Ukraine, từ chỗ quyết tâm làm trung gian hòa giải đến việc thể hiện sự thất vọng và có khả năng rút lui khỏi các nỗ lực này. Tương lai của vai trò trung gian hòa giải của Mỹ trong cuộc xung đột này vẫn còn là một dấu hỏi lớn.
Admin
Nguồn: VnExpress
