Trí tuệ nhân tạo (AI) và Dữ liệu lớn (Big Data) đang nổi lên như những công cụ mạnh mẽ và đầy tiềm năng, đóng vai trò then chốt trong sự phát triển của lĩnh vực truyền nhiễm hiện đại, hướng tới một nền y tế thông minh. Đây là nhận định được BS.CK2 Nguyễn Lê Như Tùng, Phó giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM, đưa ra tại hội nghị khoa học do bệnh viện tổ chức ngày 29/5.
Trong những năm gần đây, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM đã tích cực ứng dụng các công nghệ mới vào công tác nghiên cứu và chăm sóc bệnh nhân. Điển hình, AI được sử dụng để hỗ trợ điều trị sốt xuất huyết, dự báo nguy cơ diễn biến nặng ở bệnh nhân uốn ván, và tích hợp vào siêu âm để theo dõi tiêu cơ vân, giúp rút ngắn một nửa thời gian thực hiện so với trước đây.
Bệnh viện cũng tự phát triển các thiết bị đeo theo dõi sinh hiệu, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý sử dụng kháng sinh. Ứng dụng thị giác máy tính được triển khai để xử lý hồ sơ y tế điện tử, cùng với ứng dụng di động có khả năng nhận dạng chữ viết tay và số hóa các chỉ số y tế từ ảnh chụp màn hình.
Không chỉ dừng lại ở đó, AI và Big Data còn cho thấy khả năng dự báo và tiên lượng dịch bệnh, hỗ trợ ngành y tế xây dựng các giải pháp ứng phó phù hợp. Công nghệ này có thể phân tích dữ liệu đầu vào, xác định các nhóm nguy cơ, từ đó giúp ưu tiên bảo vệ những đối tượng dễ bị tổn thương. Dữ liệu dịch bệnh do bệnh viện thu thập được chia sẻ thường xuyên với Bộ Y tế, Viện Pasteur và Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP HCM.
Những ứng dụng công nghệ này mang lại nhiều lợi ích thiết thực, bao gồm khả năng chẩn đoán nhanh chóng và chính xác, quản lý bệnh án hiệu quả, tối ưu hóa quy trình khám chữa bệnh, và giảm tải công việc cho đội ngũ nhân viên y tế. Một ví dụ điển hình là vào năm ngoái, nhờ khả năng dự báo sớm nguy cơ dịch sởi, thành phố đã chủ động triển khai tiêm vaccine miễn phí trên diện rộng, góp phần kiểm soát dịch bệnh một cách kịp thời.
Phó giám đốc Sở Y tế TP HCM Nguyễn Văn Vĩnh Châu nhận định rằng bệnh truyền nhiễm vẫn luôn là một thách thức lớn đối với sức khỏe cộng đồng, do tác nhân gây bệnh không ngừng tiến hóa, trỗi dậy hoặc tái trỗi dậy. Ông nhắc lại những đại dịch khủng khiếp trong lịch sử, cướp đi sinh mạng của hàng triệu người. Đáng lo ngại hơn, số lượng kháng sinh mới được phát hiện đang giảm dần, trong khi tình trạng vi khuẩn kháng thuốc lại ngày càng gia tăng.
Trong bối cảnh đó, ông Châu nhấn mạnh rằng những tiến bộ trong đổi mới sáng tạo của y học hiện đại đã cung cấp thêm những “vũ khí” quan trọng cho cuộc chiến không hồi kết giữa con người và vi sinh vật. Công nghệ trí tuệ nhân tạo hứa hẹn sẽ đóng vai trò quan trọng trong công tác phòng ngừa và kiểm soát các bệnh truyền nhiễm, hỗ trợ ở tất cả các giai đoạn, từ trước, trong và sau đại dịch, cũng như các dịch bệnh định kỳ.
AI cũng cho thấy tiềm năng lớn trong việc phát triển các liệu pháp điều trị nhắm trúng đích cho các bệnh truyền nhiễm. Các thuật toán máy học sâu (deep learning) có thể giúp phát hiện sớm dịch bệnh, đánh giá nguy cơ, xây dựng chính sách và phát triển vaccine.
Tuy nhiên, Phó giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM cũng chỉ ra rằng việc ứng dụng AI trong lĩnh vực y tế hiện nay vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Một trong số đó là yêu cầu về hạ tầng công nghệ thông tin mạnh mẽ, điều mà nhiều bệnh viện còn gặp khó khăn. Chi phí đầu tư ban đầu và duy trì hệ thống AI cũng là một rào cản lớn. Về mặt dữ liệu, các bệnh viện thường gặp khó khăn trong việc tích hợp dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, đảm bảo chất lượng dữ liệu đồng đều, cũng như giải quyết các vấn đề liên quan đến bảo mật và quyền riêng tư của bệnh nhân.
Tình trạng thiếu hụt đội ngũ chuyên gia có kiến thức và kỹ năng về AI và Big Data trong lĩnh vực y tế cũng là một thực tế phổ biến. Bên cạnh đó, dữ liệu chuyên biệt về y tế thường khan hiếm, đòi hỏi độ chính xác và cập nhật liên tục, cũng như kiến thức chuyên môn sâu và phức tạp. Khung pháp lý liên quan đến vấn đề này, đặc biệt là về quyền sở hữu và chia sẻ dữ liệu, vẫn còn chưa rõ ràng.
Để vượt qua những khó khăn này, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM đang lựa chọn các nền tảng AI có khả năng tương thích cao, dễ tích hợp, và tận dụng các giải pháp điện toán đám mây linh hoạt. Bệnh viện cũng chú trọng đào tạo nội bộ, hợp tác với các trường đại học và trung tâm đào tạo về AI và Big Data trong y tế, đồng thời nỗ lực thu hút chuyên gia bằng các chính sách đãi ngộ hấp dẫn. Đầu tư vào nhân lực liên ngành, phát triển đội ngũ vừa có kiến thức y tế chuyên sâu về truyền nhiễm, vừa có năng lực về khoa học dữ liệu và AI, cũng là một ưu tiên hàng đầu.
Đại diện Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM kiến nghị Bộ Y tế sớm ban hành các hướng dẫn và quy định pháp lý liên quan đến việc sử dụng AI trong y tế, triển khai các quy trình đánh giá tính công bằng, minh bạch của các thuật toán AI, và xây dựng các chính sách rõ ràng về quyền sở hữu và chia sẻ dữ liệu, đảm bảo tuân thủ pháp luật.
Admin
Nguồn: VnExpress
