Robert Grafton, vào giữa tháng 3, cảm thấy buồn nôn và chán ăn, ban đầu ông chỉ nghĩ mình bị cảm nhẹ. Tuy nhiên, khi tình trạng ngứa da và nước tiểu sẫm màu xuất hiện, ông bắt đầu nghi ngờ mình có thể đang gặp vấn đề về gan. Vốn là một cựu kỹ thuật viên X-quang có vợ làm y tá, Grafton lo ngại rằng các loại thảo dược và thực phẩm chức năng mà ông đang sử dụng để tăng cường sức khỏe có thể là nguyên nhân.
“Khi các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn, tôi đã đến gặp bác sĩ,” Grafton kể lại. Kết quả xét nghiệm cho thấy men gan và bilirubin của ông đều tăng cao bất thường, dấu hiệu rõ ràng của suy gan. Ông được chẩn đoán mắc chứng tổn thương gan do thuốc, một dạng viêm gan độc mà thủ phạm chính là thực phẩm bổ sung.
Trường hợp của Grafton không phải là duy nhất. Theo một nghiên cứu năm 2022 trên tạp chí Liver Transplantation, số ca suy gan do sử dụng thực phẩm chức năng ở Mỹ, dẫn đến việc bệnh nhân phải chờ ghép tạng, đã tăng gấp 8 lần trong vòng 25 năm. Một đánh giá khác được công bố trên Hepatology cũng chỉ ra rằng khoảng 20% các trường hợp ngộ độc gan có liên quan đến việc sử dụng các sản phẩm thảo dược hoặc chế độ ăn kiêng, cho thấy mức độ phổ biến và nguy cơ ngày càng tăng của những sản phẩm này.
Grafton cho biết ông đã bắt đầu sử dụng nhiều loại thực phẩm chức năng như cỏ cà ri (fenugreek), DHEA, nhân sâm Ấn Độ (ashwagandha) và nghệ để duy trì sức khỏe khi bước vào tuổi 50. Sự cố xảy ra sau khi ông sử dụng thêm một loại nghệ dạng lỏng được quảng cáo là có lợi cho gan. Tuy nhiên, sản phẩm này chứa curcumin cô đặc kết hợp với chiết xuất hạt tiêu đen, một chất làm tăng khả năng hấp thụ lên đến 20 lần, gây quá tải cho gan.
Tiến sĩ Dina Halegoua-De Marzio, một chuyên gia về gan tại Jefferson Health, nhấn mạnh rằng các chất tự nhiên như nghệ, khi được sử dụng với liều lượng cao, có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho gan.
“Chỉ vì một thành phần là tự nhiên không có nghĩa là nó an toàn,” bà nói.
Thực phẩm bổ sung có mặt ở nhiều dạng khác nhau, từ viên uống, bột pha cho đến kẹo dẻo. Tuy nhiên, khác với thuốc kê đơn, chúng không phải trải qua quá trình kiểm soát trước khi được bán ra thị trường. Theo luật hiện hành tại Mỹ, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) chỉ có quyền can thiệp sau khi sản phẩm đã gây ra hậu quả.
Tiến sĩ Robert Fontana từ Đại học Michigan cho rằng nhiều người sử dụng thực phẩm chức năng vì tin rằng chúng an toàn và “tự nhiên”, nhưng thực tế rủi ro có thể rất cao.
Ông cũng lưu ý rằng một số người có yếu tố di truyền khiến họ dễ bị tổn thương gan hơn so với người khác, ngay cả khi sử dụng cùng một liều lượng.
Một nghiên cứu gần đây trên JAMA Network Open cho thấy khoảng 15,6 triệu người Mỹ đang sử dụng các sản phẩm chứa các loại thảo dược đã được ghi nhận là có liên quan đến tổn thương gan, bao gồm nghệ, trà xanh, ashwagandha, Garcinia cambogia và rễ cây rắn đen. Đáng chú ý, phần lớn việc sử dụng này là tự ý, không thông qua tư vấn y tế.
Andrea Wong, Phó Chủ tịch Hội đồng Dinh dưỡng có Trách nhiệm, lưu ý rằng “mọi thứ đều có thể trở thành độc tố nếu dùng quá liều”. Bà khuyến cáo người tiêu dùng nên thông báo với bác sĩ về bất kỳ loại thực phẩm chức năng nào họ đang sử dụng, do nguy cơ tương tác với thuốc hoặc gây hại cho những người có bệnh nền.
Mặc dù thực phẩm chức năng có thể hữu ích trong một số trường hợp nhất định, chẳng hạn như bổ sung sắt cho người ăn chay, các chuyên gia đều đồng ý rằng việc sử dụng chúng không nên là một thói quen đại trà và cần dựa trên cơ sở khoa học, với các chỉ định rõ ràng.
Grafton đã may mắn hồi phục mà không gặp di chứng nào. Tuy nhiên, ông khẳng định: “Từ nay về sau, tôi sẽ không bao giờ đụng đến bất kỳ loại thực phẩm chức năng nào nữa.”
Admin
Nguồn: VnExpress
