Đầu năm 2025, Hùng, một người dân sống ở Cầu Giấy, Hà Nội, quyết tâm thay đổi ngoại hình khi nhận thấy vòng bụng ngày càng “phát tướng”. Anh đăng ký ngay gói tập 6 tháng với mong muốn sở hữu thân hình lý tưởng: cơ bụng sáu múi, vai rộng, ngực nở. Hào hứng với mục tiêu mới, Hùng sắm sửa đồ thể thao và không quên chia sẻ những hình ảnh đầy khí thế lên mạng xã hội. Tuy nhiên, thực tế buổi tập của anh lại không như mong đợi.
Mỗi buổi tập kéo dài một tiếng, nhưng Hùng chỉ thực sự tập luyện khoảng một nửa thời gian. Phần lớn thời gian còn lại, anh dành cho việc trả lời tin nhắn, lướt mạng xã hội và xem các video hướng dẫn tập luyện. Chống đẩy được vài cái, anh lại dừng để đọc bình luận trên Facebook. Trong lúc nâng tạ, anh ngắt quãng để giải quyết công việc qua tin nhắn, rồi quên luôn bài tập tiếp theo. Thậm chí, có những hôm anh lướt điện thoại một cách lặng lẽ trên máy chạy bộ suốt nửa tiếng, hoặc nghỉ giữa các hiệp tới 15 phút, khiến nhịp tim giảm và cơ bắp nguội dần.
Dần dà, những buổi tập của Hùng trở thành một chuỗi hoạt động rời rạc, hiệu quả ngày càng giảm sút và động lực cũng theo đó mà tụt dốc. Sau bốn tháng nỗ lực, kết quả không mấy khả quan: bụng vẫn tròn trịa, vai không rộng hơn, và mức tạ cũng không có sự cải thiện đáng kể.
Trường hợp của Hùng không phải là hiếm gặp. Tại nhiều phòng gym, không khó để bắt gặp những hội viên “dán mắt” vào điện thoại thông minh hơn là tập trung vào việc tập luyện. Đức Anh, một kỹ sư phần mềm 28 tuổi, là một ví dụ điển hình. Dù đã tập gym 5 buổi mỗi tuần trong suốt một năm, cân nặng của anh vẫn giữ nguyên ở mức 75 kg.
Đức Anh chia sẻ: “Tôi tự hỏi liệu mình có基因 không may mắn hay không.” Huấn luyện viên Nguyễn Văn Hưng tại phòng tập Sunshine Fitness (Tây Hồ) đã quyết định theo dõi buổi tập của anh. Kết quả khiến cả hai đều “ngỡ ngàng”: trong 90 phút tập luyện, Đức Anh chỉ thực sự vận động trong 35 phút. Thời gian còn lại, anh dành để trả lời tin nhắn công việc, kiểm tra email và lướt mạng xã hội.
Huấn luyện viên Hưng nhận xét: “Đức Anh có thể tập squat 8 lần, nhưng giữa mỗi lần anh lại dừng lại để nhìn điện thoại. Như vậy, cơ bắp không bao giờ được kích thích đủ để phát triển.”
Các chuyên gia cho rằng, sự thiếu tập trung khi thực hiện bất kỳ hoạt động nào cũng có thể gây ra những hệ lụy cho sức khỏe. Đặc biệt, việc tập gym mà không tập trung có thể dẫn đến kém hiệu quả và tăng nguy cơ chấn thương.
Bác sĩ Calvin Q Trịnh, nguyên Trưởng Trung tâm Hiệu chỉnh cơ xương khớp, Bệnh viện 1A, và hiện là Giám đốc Trung tâm Phục hồi chức năng HMR, cho biết, mất tập trung khi thực hiện các bài tập như squat, deadlift, hay đẩy ngực có thể dẫn đến sai tư thế, mất cân bằng cơ, lệch trọng tâm, đau cơ xương khớp, và thậm chí là chấn thương cột sống, vai, gối, cổ tay. Thực tế, đã có không ít trường hợp bị ngã trên máy chạy bộ, tạ rơi trúng người, hoặc trật khớp nhẹ do sử dụng điện thoại trong khi tập luyện. Nhiều bệnh viện và phòng khám xương khớp đã ghi nhận rải rác các ca chấn thương do xao nhãng trong quá trình tập luyện.
Một số người, do quá chú tâm vào điện thoại, vô tình lặp đi lặp lại một bài tập, làm giảm hiệu quả. Khi mắt nhìn vào màn hình, não bộ không còn tập trung vào chuyển động của cơ thể. Sự kết nối giữa não và cơ bị gián đoạn, dẫn đến việc tập sai kỹ thuật hoặc không kích hoạt đúng nhóm cơ mục tiêu.
Các bài tập cardio, HIIT hay nâng tạ đòi hỏi phải duy trì nhịp tim ổn định và hơi thở đều. Việc dừng lại để trả lời tin nhắn hoặc xem video sẽ làm gián đoạn nhịp tim và hơi thở, khiến nhịp tim tụt xuống, cơ thể nguội đi và giảm hiệu quả đốt calo. Thời gian nghỉ giữa các hiệp kéo dài do mải lướt mạng cũng làm mất đi cường độ cần thiết để đốt mỡ hoặc tăng cơ.
Tập luyện hiệu quả không chỉ nằm ở động tác mà còn ở sự kỷ luật và đều đặn. Việc sử dụng điện thoại trong lúc tập luyện khiến buổi tập bị ngắt quãng liên tục, hình thành thói quen “nửa vời” – đi tập cho có, nhưng không đạt được kết quả thực sự. Bác sĩ Trịnh phân tích thêm, việc chiếm dụng máy tập nhưng không sử dụng, chỉ ngồi lướt mạng, cũng gây khó chịu cho những người khác đang chờ đợi.
Bác sĩ Nguyễn Trọng Thủy, Trung tâm Y học thể thao Starsmec, nguyên bác sĩ đội tuyển quốc gia và U23 Việt Nam, trích dẫn một nghiên cứu đăng trên Journal of Sports Sciences, cho thấy việc sử dụng điện thoại trong lúc tập luyện làm giảm sự ổn định thân mình (core stability) tới 45%, đồng thời giảm khả năng kiểm soát chuyển động. Khi mất tập trung, các cơ hỗ trợ như cơ bụng, lưng dưới hoặc mông không còn được kích hoạt đúng cách, đặc biệt trong các bài tập tĩnh như plank hoặc động như squat, deadlift, đạp xe.
Một nghiên cứu từ University of Illinois cũng chỉ ra rằng việc vừa sử dụng điện thoại vừa chạy bộ có thể làm thay đổi dáng chạy và gia tăng nguy cơ trật khớp gối hoặc mắt cá.
Tập luyện là sự kết nối toàn diện giữa thần kinh, cơ bắp và tâm trí (mind-muscle connection). Khi người tập không chú ý đến cảm nhận của cơ bắp, sự kích hoạt cơ không tối ưu, từ đó cản trở quá trình phát triển cơ và đốt mỡ. Việc sử dụng điện thoại trong lúc tập, đặc biệt là đọc tin nhắn hoặc lướt mạng xã hội, làm giảm trung bình 10-15 nhịp tim/phút, từ đó giảm lượng calo đốt cháy tới 20%.
Các chuyên gia khuyến cáo rằng trước khi tập luyện, nên cất điện thoại vào túi hoặc tủ. Nếu sử dụng điện thoại để nghe nhạc, hãy bật danh sách phát trước và tắt thông báo. Hãy dành trọn 60 phút cho bản thân – không phải để “online”, mà để tăng cơ, đốt mỡ và nâng cao sức khỏe một cách thực sự, bác sĩ Thủy nhấn mạnh.
Admin
Nguồn: VnExpress
