Sơn Nam: Ký ức về ‘Ông già Nam Bộ’ trong văn chương

Những kỷ niệm về nhà văn Sơn Nam, người được mệnh danh “ông già Nam bộ”, đã được gia đình và bạn bè chia sẻ trong buổi giao lưu diễn ra ngày 31/5 tại đường sách Nguyễn Văn Bình, TP HCM.

Bà Đào Thúy Liễu, con gái út của nhà văn, bồi hồi nhớ lại cha mình là một người chu đáo và luôn yêu chiều con cái. Bà kể, vào những năm 1960-1961, gia đình còn khó khăn, bà thường phải uống nước cơm thay sữa. Mỗi khi đi công tác về, cha bà lại cho con gái 10 đồng để mua quà vặt. Với số tiền đó, bà thường chạy ra đầu hẻm mua một hộp sữa để thưởng thức.

Bà Liễu cũng chia sẻ một kỷ niệm đáng nhớ khác. Một lần, khi chơi búp bê, bà vô tình đốt hỏng chiếc ghế nhựa mà cha đã tặng. Lo sợ bị la mắng, nhưng ông Sơn Nam chỉ nhẹ nhàng nói: “Không sao, có gì cha sẽ mua cho chiếc ghế khác”. Bà Liễu xúc động nói: “Ông là vậy, chưa bao giờ la rầy, chỉ nói nhẹ nhàng để trong lòng các con phải nhớ, lưu luyến”.

Nhà thơ Lê Minh Quốc, người có 30 năm kinh nghiệm trong nghề báo, chia sẻ rằng nhà văn Sơn Nam là một trong những nhân vật khó phỏng vấn nhất. Mỗi lần gặp gỡ, ông thường thảo luận về vô số đề tài khác nhau, kéo dài hàng giờ đồng hồ. Vì không thể ghi âm hết những cuộc trò chuyện dài như vậy, nhà thơ Lê Minh Quốc thường chọn cách ghi chép vào sổ tay, gạch đầu dòng những ý chính mà nhà văn muốn truyền đạt.

Nhà thơ Lê Minh Quốc nhận xét: “Bất kể vấn đề nào, nếu tâm đắc, ông sẽ nói liên miên bất tuyệt nhưng vẫn cuốn hút người nghe. Cách ông chia sẻ tưởng chừng không tập trung vào chủ đề nào, song lại khơi mở ra nhiều vấn đề. Đó là tài năng của nhà văn Sơn Nam”.

Nhà văn Sơn Nam được mệnh danh Ông già Nam Bộ. Ảnh: Gia đình cung cấp
Sơn Nam: “Ông già Nam Bộ” của văn học miền Nam. Ảnh: Internet

Dù là một tác giả lớn, nhà văn Sơn Nam luôn giữ thái độ giản dị, khiêm nhường mỗi khi gặp gỡ các thế hệ sau. Những năm cuối đời, khi thị lực đã suy giảm, ông thường khó nhận ra người quen trên đường. “Ông nói mọi người thông cảm, dặn chúng tôi – những thế hệ đàn em – có gặp thì kêu một tiếng để ông chào”, nhà thơ Lê Minh Quốc kể lại.

Trong khuôn khổ buổi giao lưu, ấn phẩm “Khí chất Nam Bộ qua truyện Sơn Nam” cũng đã được giới thiệu đến công chúng. Đây là kết quả của quá trình nghiên cứu kéo dài gần 20 năm của tác giả Đinh Thị Thanh Thủy. Cuốn sách dày 296 trang, được chia làm ba chương chính, tập trung vào sự nghiệp văn học của Sơn Nam, văn hóa Nam Bộ trong các tác phẩm của ông, và hình tượng con người Nam Bộ được khắc họa trong truyện của ông.

Tác giả Đinh Thị Thanh Thủy cho biết, chị đã nghiên cứu 134 tác phẩm của nhà văn Sơn Nam, bao gồm tiểu thuyết, truyện vừa, bút ký, hồi ký, biên khảo, cũng như các bài viết trên báo và tạp chí. Theo bà, Sơn Nam thường được nhắc đến như một “thổ công”, một nhà Nam Bộ học am hiểu sâu sắc về văn hóa vùng đất này. Hầu hết các sáng tác của ông đều góp phần hoàn thiện bức tranh về đời sống xã hội và con người Nam Bộ trong thế kỷ 19 và 20.

Bìa sách Khí chất Nam Bộ qua truyện Sơn Nam. Ảnh: NXB Tổng hợp TP HCM
“Khí chất Nam Bộ qua truyện Sơn Nam”: Giới thiệu sách. Ảnh: Internet

Cuốn sách khắc họa chân dung Sơn Nam như một trong những cây bút nổi bật của miền Nam trong nửa sau thế kỷ 20. Ông được giới văn nghệ sĩ và công chúng nhớ đến với biệt danh “ông già đi bộ”, bởi dáng đi liêu xiêu quen thuộc. Ấn phẩm cũng đề cập đến những truyện tiêu biểu thể hiện phong cách Sơn Nam, khai thác những giai đoạn biến động lịch sử, đồng thời thể hiện rõ nét văn phong đặc trưng của vùng đất Nam Bộ. Bên cạnh đó, Sơn Nam còn có những đóng góp to lớn cho văn học cách mạng trong giai đoạn 1954-1975.

Con gái nhà văn Sơn Nam chia sẻ về cha, hôm 31/5
Kỷ niệm về nhà văn Sơn Nam qua lời kể con gái. Ảnh: Internet

Tác giả Đinh Thị Thanh Thủy chia sẻ rằng, trong quá trình viết sách, khó khăn lớn nhất của chị là việc nhà văn Sơn Nam không lưu giữ các tác phẩm của mình. May mắn thay, chị đã nhận được sự hỗ trợ từ nhiều bạn văn của ông, giúp chị tìm lại những cuốn sách văn học và khảo cứu đã thất lạc. Khi chị chuyển cho Sơn Nam xem lại danh mục các tác phẩm đã sưu tầm được, ông đã hóm hỉnh nhận xét: “Tập hợp được nhiều hơn tui nhớ à nghen”.

Nhà văn Sơn Nam (1926-2008), tên thật là Phạm Minh Tày, sinh tại Kiên Giang. Ông là tác giả của nhiều tác phẩm nổi tiếng như “Chuyện xưa tích cũ”, “Tìm hiểu đất Hậu Giang”, “Hương rừng Cà Mau”, “Chim quyên xuống đất”, “Hình bóng cũ”, “Bà chúa hòn”, “Lịch sử khẩn hoang miền Nam”, “Bến Nghé xưa”, “Xóm Bàu Láng”. Ngoài vai trò là một nhà văn, ông còn là một nhà báo và nhà nghiên cứu văn hóa. Ông được mệnh danh là “Ông già Nam bộ” vì những hiểu biết sâu rộng về vùng đất phương Nam, với nhiều công trình nghiên cứu, biên khảo về lịch sử khai hoang, tín ngưỡng dân gian và phong tục tập quán của miền Nam trong quá khứ.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *