Những tác động sâu rộng của trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần định hình lại thị trường việc làm, đặc biệt đối với những người mới vào nghề. Theo Mike Krieger, nhà đồng sáng lập Instagram và hiện là Giám đốc sản phẩm của công ty AI Anthropic, các công ty đang tỏ ra thận trọng hơn trong việc tuyển dụng nhân sự ở trình độ đầu vào.
Trong một podcast gần đây của New York Times, Krieger nhấn mạnh rằng Anthropic, công ty đứng sau chatbot Claude, vẫn ưu tiên tuyển dụng các kỹ sư giàu kinh nghiệm, những người có khả năng khai thác hiệu quả các công cụ AI. Ông cho rằng AI đang làm thay đổi thị trường lao động một cách nhanh chóng, ngay cả tại các công ty AI. Vai trò của các kỹ sư mới vào nghề cũng sẽ có sự thay đổi đáng kể.
Krieger cũng dự đoán rằng trong vòng ba năm tới, các công việc liên quan đến kỹ sư phần mềm có thể trải qua một cuộc “biến đổi mạnh mẽ” do AI đã thay thế phần lớn các công việc lập trình. Thay vào đó, con người sẽ tập trung vào việc đưa ra ý tưởng mới, thiết kế tương tác người dùng, phân công công việc và đánh giá kết quả trên quy mô lớn. Sự kết hợp giữa con người và AI, hoặc thậm chí các công cụ do AI điều khiển, sẽ trở nên phổ biến hơn.
Trước đó, Dario Amodei, CEO của Anthropic, cũng đưa ra dự báo về một cuộc “tắm máu” trên thị trường việc làm trong vòng 1-5 năm tới. Mặc dù AI sẽ mang lại lợi ích to lớn cho nền kinh tế và thúc đẩy những tiến bộ chưa từng có trong y học, nhưng nó cũng có thể xóa sổ một nửa số vị trí nhân viên văn phòng. Amodei cho rằng, dù nền kinh tế có thể tăng trưởng mạnh mẽ và các vấn đề như ung thư được giải quyết, vẫn có thể có tới 20% dân số thất nghiệp. Tỷ lệ này, theo NYPost, là “nghiêm trọng” và có thể gây sốc, đặc biệt khi tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ hiện chỉ ở mức 4,2%.
Amodei cũng nhấn mạnh rằng AI đang ngày càng vượt trội hơn con người trong hầu hết các nhiệm vụ trí tuệ, và xã hội cần phải cùng nhau đối mặt với thách thức này.
David Hsu, CEO của Retool, một công ty ứng dụng AI với hơn 10.000 khách hàng, cũng cảnh báo về những thay đổi sắp tới trên thị trường lao động do AI. Ông cho rằng các CEO sẽ sớm phải đối mặt với quyết định thay thế nhân viên bằng AI.
Thực tế, nhiều CEO công nghệ khác cũng đã đưa ra cảnh báo tương tự. Trong đợt sa thải nhân sự gần đây của Microsoft, các lập trình viên là nhóm bị ảnh hưởng nhiều nhất. CEO Google Sundar Pichai cũng tiết lộ rằng 30% mã code mới tại công ty được viết bằng AI, tăng đáng kể so với con số 25% vào tháng 10/2024. CEO Duolingo, Luis von Ahn, cũng có kế hoạch dần chuyển sang sử dụng AI thay cho nhân viên hợp đồng.
Những dấu hiệu này cho thấy các nhà lãnh đạo công nghệ đang bắt đầu thực hiện các hành động liên quan đến nhân sự do sự trỗi dậy của AI. Báo cáo Tương lai Việc làm năm 2025 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới cho thấy gần một nửa số tổ chức đang định hướng lại mô hình kinh doanh của họ theo hướng được AI thúc đẩy, và 47% có kế hoạch chuyển đổi nhân viên bị AI tác động sang các vị trí khác. Một số công ty ưu tiên tuyển dụng nhân viên có kỹ năng liên quan đến AI, nhưng 41% có kế hoạch cắt giảm lực lượng lao động khi AI có thể thay thế vai trò của họ.
Tuy nhiên, không phải tất cả các chuyên gia đều đồng ý rằng việc áp dụng AI sẽ dẫn đến sa thải hàng loạt. Arvind Krishna, CEO của IBM, cho rằng AI và tự động hóa có thể giúp các công ty đầu tư nhiều hơn vào các lĩnh vực khác, dẫn đến tăng trưởng việc làm tổng thể.
Một số nghiên cứu cũng cho thấy tác động của AI đến thị trường lao động chưa đến mức đáng báo động. Một báo cáo từ các nhà kinh tế học thuộc Đại học Yale, Đại học Northwestern và MIT cho thấy sự ảnh hưởng của AI đến việc làm là không đáng kể và có sự bù trừ: các ngành nghề có mức độ tiếp xúc giữa người với người cao có nhu cầu AI thấp hơn so với các ngành nghề ít tiếp xúc.
Dimitris Papanikolaou, giáo sư tài chính tại Trường Quản lý Kellogg thuộc Đại học Northwestern, giải thích rằng mọi người thường hiểu sai về việc AI thay thế công việc. Ông cho rằng, nếu AI chỉ giỏi một khía cạnh nào đó của công việc, nhân viên sẽ có thêm thời gian để tập trung vào các công việc sáng tạo hơn.
Một nghiên cứu khác từ Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia Mỹ (NBER) cho thấy chatbot AI hỗ trợ người dùng hoàn thành nhiều nhiệm vụ, nhưng chưa có tác động đáng kể đến việc tăng lương hoặc giảm giờ làm.
Trong một tọa đàm gần đây, “cha đỡ đầu AI” Yoshua Bengio và Chủ tịch FPT Trương Gia Bình đều cho rằng AI sẽ thay thế nhiều công việc, nhưng không “cướp” việc. Họ nhấn mạnh rằng AI nên được coi là “đồng minh” chứ không phải mối đe dọa, và mỗi người cần học hỏi và thích nghi để duy trì tính cạnh tranh trên thị trường lao động, bao gồm việc nắm vững các kiến thức cơ bản về AI, học máy, khoa học dữ liệu, cũng như các kỹ năng giải quyết vấn đề và phân tích.
Admin
Nguồn: VnExpress
