Trên trang nhất ấn bản ngày 1/6, tờ L’Equipe của Pháp đã gây ấn tượng với dòng tiêu đề “Ici c’est Paradis” (Đây là thiên đường), một cách chơi chữ đầy tự hào từ câu slogan quen thuộc “Ici c’est Paris” (Đây là Paris) của PSG. Sự thay đổi này đánh dấu một bước ngoặt lớn, từ giọng điệu châm biếm thường thấy sang niềm hân hoan tột độ sau khi PSG lần đầu tiên đăng quang ngôi vô địch Champions League, đồng thời là câu lạc bộ Pháp thứ hai chạm đến đỉnh vinh quang châu Âu.
Trước mùa giải 2024-2025, PSG trong mắt thế hệ hậu Millennial (Gen Y) thường được biết đến như một biểu tượng xa xỉ của giới chủ Qatar. Philipp Lahm, cựu danh thủ bóng đá, từng ví von PSG như một “cửa hàng Samaritaine của châu Âu”, một sự so sánh đầy ẩn ý.
Samaritaine, trung tâm thương mại sang trọng nằm bên bờ sông Seine, cách bảo tàng Louvre chỉ vài phút đi bộ, là minh chứng cho sự xa hoa. Sau đợt cải tạo tốn kém lên đến 750 triệu euro, Samaritaine khoác lên mình vẻ lộng lẫy với nội thất ốp gỗ tinh xảo và khu VIP đẳng cấp. Nơi đây trưng bày những sản phẩm từ các thương hiệu hàng đầu như Dior, Gucci, Prada và Louis Vuitton, với những đôi giày giá nghìn euro, những chai sâm panh được thiết kế riêng và những lọ nước hoa có giá trị khó tin.
Sức hấp dẫn của Samaritaine nằm ở chỗ, khách tham quan không chỉ mua sắm mà còn chiêm ngưỡng như thưởng lãm bức tranh Mona Lisa tại bảo tàng Louvre. Ai cũng muốn tận mắt chứng kiến, giống như Tháp Eiffel hay Nhà thờ Đức Bà Notre Dame. Bernard Arnault, chủ sở hữu tòa nhà và là một trong những người giàu nhất châu Âu, đã biến Samaritaine thành một lâu đài cổ tích, nơi hội tụ những thương hiệu quý tộc nhất.
Ở một góc độ nào đó, PSG từng mang dáng dấp của một Samaritaine, nơi quy tụ những cầu thủ đắt giá nhất thế giới dưới cùng một mái nhà.
Được thành lập vào ngày 12/8/1970, PSG là một câu lạc bộ non trẻ so với những tên tuổi lâu đời của bóng đá châu Âu, như Inter Milan, đội bóng ra đời từ năm 1908.
Trong thế giới của những người có chung sở thích, từ pha cà phê đến cắm trại hay chơi điện tử, thường có hai trường phái: một bên thích mày mò, chế tạo với chi phí thấp, bên còn lại không ngại chi đậm để sở hữu những sản phẩm cao cấp nhất. QSI, tập đoàn chủ quản của PSG, thuộc về trường phái thứ hai.
Kể từ khi được giới chủ Qatar tiếp quản vào năm 2011, PSG đã nhanh chóng xây dựng những yếu tố cần thiết của một câu lạc bộ lớn: một lượng người hâm mộ cuồng nhiệt, một đội hình chất lượng (và đoàn kết ở mùa giải này), những trận cầu kinh điển với Olympique Marseille và những huấn luyện viên danh tiếng. Sắp tới, câu lạc bộ còn sở hữu một sân vận động riêng (Parc des Princes hiện thuộc sở hữu của thành phố Paris).
Tuy nhiên, điều mà PSG không thể xây dựng bằng tiền bạc hay công sức, đó là niềm tự hào lịch sử. Có lẽ vì vậy mà câu lạc bộ đã thuê nhà sử học Michel Kollar, người am hiểu tường tận lịch sử 55 năm của PSG.
Trong cuốn sách “Va-Va Voom: Lịch sử hiện đại bóng đá Pháp” của Tom Williams, tác giả viết: “Thật ngạc nhiên khi Paris, một thủ đô lớn của châu Âu, từng bị xem là vùng trũng của bóng đá.”
Không phải Paris không yêu bóng đá, nhưng với vô số điểm nhấn văn hóa và giải trí, bóng đá từng bị xem là môn thể thao mang tính “tỉnh lẻ”. Bordeaux, Nantes hay Marseille thống trị bóng đá Pháp, trong khi Paris chỉ có những thử nghiệm thất bại như Gallia, Stade de Paris, Cercle Athletique de Paris, Stade Francais, Racing de Paris hay Matra Racing.
Chỉ Racing Club de France và Red Star, hai câu lạc bộ lâu đời nhất của Paris, thành lập vào năm 1896 và 1897 ở vùng ngoại ô, là tồn tại được. Mùa giải tới, lần đầu tiên Paris sẽ có hai đội bóng cùng chơi ở Ligue 1: PSG và Paris FC, đội bóng mới thăng hạng thuộc sở hữu của tỷ phú Bernard Arnault. Tuy nhiên, Paris FC cũng còn rất trẻ, mới 55 năm tuổi.
Giữa Paris FC và PSG có mối liên hệ mật thiết. PSG được thành lập năm 1970 từ sự chia tách với Paris FC và sáp nhập với Stade de Saint-Germain, một câu lạc bộ đến từ vùng ngoại ô giàu có Saint-Germain-en-Laye.
“Chúng tôi không quá lâu đời, nhưng chúng tôi có một lịch sử đẹp, thú vị và đầy những khoảnh khắc đáng nhớ”, nhà sử học Michel Kollar của PSG khẳng định. PSG đã trải qua nhiều giai đoạn, giành được một số danh hiệu quốc nội (12 danh hiệu trước khi được Qatar mua lại, so với 54 danh hiệu hiện nay).
Những bước đi ban đầu của câu lạc bộ gắn liền với các đời chủ tịch Daniel Hechter (1974-78) và Francis Borelli (1978-91). Nhà thiết kế thời trang Daniel Hechter cùng những người bạn đã mua lại câu lạc bộ và đưa đội bóng thăng hạng lên Division 1 năm 1974. Hechter còn thiết kế bộ trang phục sân nhà nổi tiếng của PSG với sọc đỏ biểu tượng, trước khi bị lật đổ vì scandal liên quan đến việc sử dụng trái phép doanh thu bán vé để tăng lương cho cầu thủ.
Sau đó, Francis Borelli, một nhà xuất bản, trở thành chủ tịch, giúp câu lạc bộ giành danh hiệu đầu tiên vào năm 1986 và đưa vào sử dụng những phòng VIP đầu tiên trong bóng đá tại Parc des Princes. Tuy nhiên, ông lại phải đối mặt với án tù treo vì biển thủ 51 triệu franc.
Từ năm 1984, Canal+ tiếp quản và bắt đầu đầu tư vào PSG. Kỳ vọng của Canal+ hoặc thị trưởng Paris Jacques Chirac là biến PSG thành ngọn cờ đầu của bóng đá Pháp, cạnh tranh với Marseille.
Giai đoạn này, PSG có những khoảnh khắc đẹp với những Ginola, George Weah, Djorkaeff hay Ronaldinho, và ký ức trận thắng 4-1 trước Real Madrid ở tứ kết UEFA Cup.
Sau những năm bất ổn, tháng 6/2006, Canal+ bán PSG cho một quỹ đầu tư Mỹ, một công ty đầu tư Pháp và một ngân hàng Mỹ. Đến hè 2011, QSI chính thức nhảy vào.
14 năm của PSG dưới thời người Qatar có thể chia thành ba giai đoạn: ổn định ở đỉnh cao (2011-2017), giai đoạn của những ngôi sao và sự hào nhoáng (2017-2023) với cú sốc Neymar, và giai đoạn bình thường hóa, xoay quanh một dự án gắn kết và bền vững hơn (từ 2023).
Mỗi giai đoạn đều mang lại những bài học quý giá. Sự kiện “remontada” (trận thua ngược trước Barcelona) đánh dấu một bước ngoặt: ban lãnh đạo PSG nhận ra cần phải có tiếng nói trong các tổ chức quốc tế. Thất bại của bộ ba Neymar-Mbappe-Messi là bước ngoặt cuối cùng, mở ra một chương mới.
Không còn sự phô trương, thay vào đó là một chiến lược hợp lý hơn, dựa trên một dự án thể thao gắn kết, một bản sắc lối chơi rõ ràng, cùng một trung tâm huấn luyện hàng đầu.
Sau hai năm quan sát, Al-Khelaifi tin rằng Luis Enrique là người phù hợp để hiện thực hóa giấc mơ của QSI. Nếu giành được Champions League, họ sẽ làm được điều đó theo cách đáng nể nhất: khẳng định thành công bằng một màn trình diễn khiến Paris trở thành hình mẫu của bóng đá hấp dẫn.
Điều này đồng nghĩa với các hợp đồng tài trợ, bản quyền hình ảnh tăng vọt và sự giàu có. Theo báo cáo, PSG đã vượt qua Arsenal, Liverpool và Aston Villa. Nếu vô địch FIFA Club World Cup, ban lãnh đạo ước tính sẽ thu về thêm 500 triệu euro doanh thu đến năm 2030, đồng thời có thể vượt qua Real Madrid để trở thành câu lạc bộ có doanh thu cao nhất hành tinh.
Song song, chiến lược truyền thông cũng được làm mới. Mục tiêu giành chức vô địch Champions League không còn được nhấn mạnh. Thay vào đó, thông điệp của Al-Khelaifi là “làm tốt hơn mùa trước” hoặc “hướng tới bán kết”.
Điều nghịch lý là PSG đạt đến đỉnh cao mà không có Ibrahimovic, Neymar, Mbappe hay Messi, mà thông qua lối chơi tập thể gắn kết, với trái tim là hàng tiền vệ được chỉ huy bởi Vitinha.
PSG trẻ trung này thật sự cuốn hút và đầy sức sống, khiêm tốn và mang đậm chất địa phương, khác hẳn với những gì từng chứng kiến trước đây. Nhưng đây vẫn là một đội bóng được xây dựng với chi phí khổng lồ.
Jonathan Liew, một nhà báo chuyên chỉ trích “sportswashing”, nhận xét: “Tại Paris, công thức luôn là: sự giàu có vô biên, cộng với dòng dõi hoàng gia, nhân với chiến lược PR hoàn hảo, sẽ tạo ra đẳng cấp không cần nỗ lực. Việc chuyển hướng sang hình ảnh “đáng mến” chỉ là một ví dụ khác của sức mạnh mềm Paris/Qatar.”
Joathan Liew tiếp tục: “PSG có thể chi trả cho tất cả những điều này, bởi sứ mệnh của họ lớn hơn nhiều so với một danh hiệu Champions League. Đầu tư của Qatar là một ván cờ 4D: một cỗ máy phức tạp của “sportswashing”, ưu ái chính trị và thời trang cao cấp.”
Tháng 2/2013, PSG công bố phiên bản logo mới, trong đó từ “SAINT-GERMAIN” được chuyển xuống dưới, để lại từ “PARIS” nổi bật phía trên hình ảnh Tháp Eiffel.
Câu lạc bộ đã dựng các áp phích khắp thành phố, ghi hình các cầu thủ trước những địa danh nổi tiếng, nhằm gắn kết hình ảnh đội bóng với thành phố. Mỗi khi có bản hợp đồng mới, PSG luôn tận dụng Tháp Eiffel làm phông nền.
Sau 55 năm, PSG giờ là niềm tự hào đích thực của Paris. “Đây là Paris! Đây là thiên đường!”
Admin
Nguồn: VnExpress
