Khớp gối đóng vai trò quan trọng trong việc nâng đỡ trọng lượng cơ thể, cho phép chúng ta thực hiện các động tác uốn cong, duỗi thẳng và phối hợp nhịp nhàng với mắt cá chân và hông. Cấu trúc phức tạp của khớp gối bao gồm xương, dây chằng, gân và sụn, cho phép thực hiện các chức năng xoắn và quay linh hoạt.
Đau đầu gối là một vấn đề phổ biến liên quan đến cơ và khớp, có thể phát sinh do chấn thương, vận động quá sức hoặc các bệnh lý như viêm khớp và thoái hóa khớp. Mức độ và vị trí đau có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể.
Bên cạnh cảm giác đau nhức ở khớp và vùng xung quanh, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng đi kèm như: sưng và cứng khớp, vùng da quanh gối bị đỏ và ấm khi chạm vào, yếu cơ hoặc mất ổn định ở đầu gối, xuất hiện tiếng kêu lách tách hoặc lạo xạo khi cử động, hoặc khó khăn trong việc duỗi thẳng hoàn toàn đầu gối.
Cần lưu ý rằng, các dây thần kinh chi phối cảm giác đau ở đầu gối xuất phát từ vùng lưng dưới. Do đó, cơn đau từ các tổn thương sâu có thể lan dọc theo các dây thần kinh này.
Nhìn chung, đau đầu gối có thể được phân loại thành hai dạng chính: cấp tính và mạn tính. Đau đầu gối cấp tính thường xuất hiện đột ngột do chấn thương hoặc nhiễm trùng, trong khi đau đầu gối mạn tính thường là kết quả của tình trạng viêm nhiễm kéo dài, chẳng hạn như viêm khớp.
**Các dạng đau đầu gối cấp tính thường gặp:**
* **Bong gân và rách dây chằng chéo:** Chấn thương dây chằng chéo trước (ACL) là một chấn thương thể thao phổ biến, thường xảy ra khi người chơi dừng đột ngột hoặc xoắn đầu gối quá mạnh. Dây chằng chéo sau (PCL) ít bị tổn thương hơn do khỏe hơn, nhưng vẫn có thể bị rách khi đầu gối chịu một lực va chạm mạnh.
* **Đứt gân:** Gân cơ tứ đầu đùi và gân bánh chè đều có thể bị đứt một phần hoặc toàn bộ. Đứt gân cơ tứ đầu đùi thường gặp ở những vận động viên không chuyên trên 40 tuổi, trong khi đứt gân bánh chè thường ảnh hưởng đến những người trẻ tuổi có tiền sử viêm gân hoặc tiêm steroid vào đầu gối.
* **Chấn thương sụn chêm:** Chấn thương đột ngột có thể gây rách sụn chêm. Một mảnh sụn chêm bị rách có thể trôi vào khớp gối, gây đau nhức và có thể cần phải phẫu thuật nội soi để điều trị.
* **Trật khớp gối:** Tình trạng này xảy ra khi có một lực tác động mạnh vào đầu gối, khiến phần cẳng chân bị lệch khỏi vị trí so với phần đùi.
* **Trật xương bánh chè:** Xương bánh chè là một xương nhỏ nằm ở phía trước khớp gối. Trật xương bánh chè là một chấn thương thường gặp do vận động quá mức hoặc duỗi thẳng chân quá mức. Tình trạng này phổ biến hơn ở phụ nữ, người béo phì, người có đầu gối bị cong và người có xương bánh chè nằm ở vị trí cao.
**Các dạng đau đầu gối mạn tính thường gặp:**
* **Viêm khớp gối:** Viêm khớp là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở khớp gối, gây đau đớn. Có nhiều loại viêm khớp khác nhau có thể gây đau đầu gối mạn tính, bao gồm viêm xương khớp gối, viêm khớp dạng thấp ở đầu gối, bệnh gout, viêm bao hoạt dịch và nhiễm trùng.
Không phải tất cả các cơn đau đầu gối đều nghiêm trọng, nhưng một số chấn thương và bệnh lý như viêm xương khớp có thể dẫn đến tình trạng đau ngày càng tăng, gây tổn thương khớp và thậm chí tàn tật nếu không được điều trị kịp thời.
**Các biện pháp phòng ngừa và điều trị đau đầu gối:**
* **Duy trì cân nặng hợp lý:** Thừa cân tạo áp lực lớn lên các khớp, làm tăng nguy cơ chấn thương và viêm xương khớp.
* **Vận động đúng cách:** Chơi thể thao đúng tư thế giúp duy trì chuyển động khớp gối phù hợp. Nên tham khảo ý kiến của huấn luyện viên chuyên nghiệp để được hướng dẫn.
* **Tập thể dục thường xuyên:** Tập thể dục giúp tăng cường sức mạnh và sự linh hoạt của các cơ. Cơ yếu là một trong những nguyên nhân chính gây ra chấn thương đầu gối. Rèn luyện khả năng giữ thăng bằng và ổn định giúp các cơ xung quanh đầu gối hoạt động hiệu quả hơn, từ đó phòng ngừa đau đầu gối.
* **Sử dụng thuốc:** Các loại thuốc giảm đau thông thường có thể giúp kiểm soát cơn đau. Ở liều cao hơn, chúng có tác dụng chống viêm. Nếu các triệu chứng không cải thiện, người bệnh nên đi khám để được điều trị kịp thời.
* **Vật lý trị liệu:** Vật lý trị liệu có thể giúp phục hồi chức năng khớp gối sau chấn thương hoặc trong trường hợp viêm khớp. Các chuyên gia vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn các bài tập kéo giãn và tăng cường sức mạnh cơ bắp xung quanh đầu gối.
* **Phẫu thuật:** Phẫu thuật thường không phải là lựa chọn đầu tiên, nhưng có thể được chỉ định nếu cơn đau nghiêm trọng và các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Phẫu thuật có thể giúp sửa chữa dây chằng bị tổn thương hoặc thay thế khớp gối trong trường hợp viêm khớp nặng.
* **Sử dụng đệm đầu gối:** Đệm đầu gối có thể giúp giảm áp lực lên xương bánh chè và kiểm soát các triệu chứng đau.
* **Nghỉ ngơi:** Nghỉ ngơi giúp giảm áp lực lên đầu gối và ngăn ngừa chấn thương thêm.
* **Chườm đá:** Chườm đá có thể giúp giảm sưng và viêm. Nên chườm đá hai hoặc ba lần một ngày, mỗi lần 20-30 phút.
* **Nâng cao đầu gối:** Nâng cao đầu gối giúp giảm sưng bằng cách ngăn ngừa chất lỏng tích tụ ở khớp gối.
Đau đầu gối có thể gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hàng ngày. Việc chủ động phòng ngừa, điều trị sớm và tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ sẽ giúp bạn duy trì một đôi chân khỏe mạnh và linh hoạt.
Admin
Nguồn: VnExpress
