Sau hơn hai tuần kể từ cuộc đàm phán không đạt kết quả như mong đợi ở Istanbul hồi tháng trước, Nga và Ukraine đã quyết định gặp mặt trực tiếp một lần nữa nhằm tìm kiếm giải pháp cho cuộc xung đột. Theo đó, hai phái đoàn đã có cuộc đàm phán trực tiếp tại Cung điện Ciragan, Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ.
Trước đó, tại cuộc gặp ngày 16/5, Kiev cho biết hai bên đã thống nhất trao đổi các điều kiện về lệnh ngừng bắn cho vòng đàm phán tiếp theo. Ukraine thông báo đã trình bày các đề xuất của mình, trong khi Nga chưa gửi danh sách các điều kiện cho lệnh ngừng bắn.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết trên mạng xã hội rằng phái đoàn Nga sẽ trình bày trực tiếp các đề xuất cho Ukraine trong cuộc gặp ngày 2/6. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng nhấn mạnh sự cần thiết của một chương trình rõ ràng và sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho các cuộc đàm phán để đạt được kết quả.
Mặc dù hai bên tiếp tục đàm phán trực tiếp để giải quyết cuộc xung đột kéo dài, giới quan sát cho rằng cuộc gặp ở Istanbul khó có thể mang lại hòa bình lâu dài như kỳ vọng. Những tuyên bố gần đây của lãnh đạo Nga và Ukraine cho thấy sự khác biệt trong lập trường của cả hai bên.
Sau cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 19/5, Tổng thống Nga Vladimir Putin tái khẳng định sự cần thiết phải loại bỏ “nguyên nhân gốc rễ” của cuộc xung đột. Các mục tiêu mà Nga đã tuyên bố khi bắt đầu chiến dịch bao gồm “phi quân sự hóa, phi phát xít hóa” Ukraine, bảo vệ cộng đồng nói tiếng Nga ở Donbass, ngăn chặn sự mở rộng của NATO về phía đông và đảm bảo trạng thái trung lập của Kiev. Gần đây, Nga cũng yêu cầu Ukraine từ bỏ các lãnh thổ mà Moskva đã sáp nhập.
Tuy nhiên, Ukraine bác bỏ các yêu cầu về lãnh thổ, coi việc chấp nhận chúng đồng nghĩa với việc đầu hàng Nga. Tổng thống Zelensky đã nhiều lần nêu rõ lập trường đàm phán, yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức để tạo điều kiện cho đàm phán. Ông cũng kêu gọi thảo luận về cuộc đối thoại trực tiếp giữa ông và Tổng thống Putin, cho rằng “chỉ có các lãnh đạo mới có thể giải quyết được những vấn đề chính”.
Điện Kremlin đã nhiều lần phản đối đề nghị này, cho rằng cuộc gặp giữa hai tổng thống chỉ có thể diễn ra sau khi hai phái đoàn đạt được thỏa thuận sâu rộng hơn. Nga cũng đặt câu hỏi về tính hợp pháp của ông Zelensky, khi nhiệm kỳ của ông đã kết thúc vào tháng 5/2024, nhưng Ukraine phải trì hoãn bầu cử do thiết quân luật và tình hình chiến sự.
Một yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến triển vọng đạt thỏa thuận là diễn biến trên chiến trường. Trước thềm vòng đàm phán, Nga và Ukraine tiếp tục thực hiện các cuộc tấn công dữ dội vào nhau.
Ukraine tuyên bố đã phá hủy 40 máy bay chiến lược của Nga, bao gồm oanh tạc cơ Tu-22M3 và Tu-95MS, cùng máy bay cảnh báo sớm A-50, trong các cuộc tấn công vào sân bay chiến lược của Nga. Cơ quan an ninh Ukraine cho biết kế hoạch tấn công được chuẩn bị trong 18 tháng, sử dụng máy bay không người lái triển khai từ container gần các sân bay. Theo Justin Bronk, nhà nghiên cứu tại RUSI, đây là đòn giáng mạnh vào phi đội máy bay ném bom tầm xa của Nga kể từ khi xung đột bắt đầu.
Nhiều blogger ủng hộ Điện Kremlin đã mô tả cuộc tấn công này là “trận Trân Châu Cảng của Nga”, kêu gọi chính phủ trả đũa mạnh mẽ. Cùng ngày, ba cây cầu đường sắt và đường bộ ở tỉnh Bryansk và Kursk của Nga, giáp biên giới Ukraine, bị đánh sập, khiến nhiều người thương vong. Nga gọi đây là “các vụ tấn công khủng bố”.
Đại sứ Nga Rodion Miroshnik chỉ trích Ukraine “gây bất ổn” trước vòng đàm phán mới bằng các cuộc tập kích vào Nga. Tuy nhiên, Nga cũng đã tiến hành cuộc tấn công UAV lớn nhất từ trước đến nay, phóng 472 UAV tự sát vào các mục tiêu ở Ukraine. Quân đội Nga cũng có bước tiến trên bộ, đặc biệt ở vùng Sumy, nơi ông Putin ra lệnh thiết lập “vùng đệm” dọc biên giới.
Các nhà phân tích cho rằng những diễn biến căng thẳng trên chiến trường có thể tác động tiêu cực đến cuộc đàm phán. Ivana Kottasova, bình luận viên của CNN, cảnh báo vòng đàm phán khó đạt kết quả kỳ vọng, cho rằng đây có thể chỉ là cách Ukraine và Nga không muốn làm ông Trump phật lòng trong nỗ lực chấm dứt xung đột. Ông Trump đã tăng áp lực để Kiev đàm phán với Moskva, đe dọa rút khỏi nỗ lực thúc đẩy chấm dứt xung đột và cắt viện trợ nếu Kiev không hợp tác.
Nhiều nhà phân tích cảnh báo rằng nếu không đạt được thỏa thuận, ông Trump có thể rút lui để tập trung vào các ưu tiên khác của Mỹ. Kottasova nhận định rằng cả Moskva và Kiev đều không thực sự muốn đàm phán và không có nhiều kỳ vọng về tiến triển thực chất, mà chỉ muốn duy trì sự quan tâm của ông Trump đối với cuộc xung đột.
Admin
Nguồn: VnExpress
