Luật Công chứng 2024, sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7 sắp tới, mang đến nhiều thay đổi đáng chú ý so với Luật Công chứng 2014 sau 10 năm áp dụng. Trong đó, điểm nhấn quan trọng là việc bổ sung các quy định về công chứng điện tử, mở ra một chương mới cho hoạt động này.
Để tạo hành lang pháp lý cho quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực công chứng, Luật mới bổ sung từ Điều 62 đến 65, tập trung quy định những vấn đề cốt lõi nhất của công chứng điện tử.
Bên cạnh 4 nguyên tắc chung áp dụng cho mọi hoạt động công chứng, công chứng điện tử còn phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về an ninh, an toàn, bảo vệ thông điệp dữ liệu và bảo mật thông tin cá nhân. Đặc biệt, thông tin trong các thông điệp dữ liệu phải đảm bảo khả năng truy cập, sử dụng và tham chiếu khi cần thiết.
Chỉ những công chứng viên và tổ chức hành nghề công chứng đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về chữ ký số, trang thiết bị kỹ thuật và tài khoản công chứng điện tử chuyên dụng mới được phép cung cấp dịch vụ công chứng điện tử.
Tùy thuộc vào nhu cầu của các bên tham gia giao dịch, công chứng điện tử có thể được thực hiện theo hai hình thức: trực tiếp hoặc trực tuyến.
Công chứng điện tử trực tiếp diễn ra khi người yêu cầu công chứng giao dịch trực tiếp với công chứng viên, áp dụng cho tất cả các giao dịch dân sự theo quy định tại Nghị định 104/2025.
Trong khi đó, công chứng điện tử trực tuyến được thực hiện khi các bên không cùng địa điểm và giao kết thông qua các phương tiện trực tuyến, dưới sự chứng kiến của công chứng viên. Hình thức này áp dụng cho các giao dịch dân sự, ngoại trừ di chúc và các hành vi pháp lý đơn phương khác (theo Nghị định 104/2025).
Dù thực hiện theo hình thức nào, công chứng viên và tổ chức hành nghề công chứng đều phải sử dụng chữ ký số để chứng nhận giao dịch, tạo ra văn bản công chứng điện tử có giá trị pháp lý tương đương văn bản giấy. Văn bản điện tử này được công nhận là bản gốc nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện về giao dịch điện tử.
Anh Nguyễn Xuân Dương (32 tuổi, Hà Nội) bày tỏ sự ủng hộ đối với định hướng chuyển đổi số của hoạt động công chứng. Anh chia sẻ, bản thân đã trải qua nhiều thủ tục công chứng quan trọng như mua bán, chuyển nhượng đất đai, tài sản, ôtô… và tin rằng công chứng điện tử sẽ giúp tiết kiệm thời gian, công sức, đặc biệt là với các giao dịch nhà đất phức tạp.
Anh Dương hy vọng trong tương lai, phần lớn các thủ tục giao dịch quan trọng có thể được thực hiện trực tuyến, các giấy tờ, văn bản cũng được cấp và lưu trữ điện tử, giúp người dân giảm bớt nỗi lo về việc mất mát giấy tờ gốc.
Bên cạnh sự ủng hộ, một số người cũng bày tỏ lo ngại về vấn đề bảo mật thông tin cá nhân, nguy cơ giả mạo danh tính hoặc bị gây áp lực, đe dọa trong môi trường trực tuyến.
Một điểm mới quan trọng khác của Luật Công chứng 2024 là quy định về các giao dịch bắt buộc phải công chứng. Thay vì liệt kê cụ thể, Luật xác định tiêu chí chung: đó là các giao dịch quan trọng, đòi hỏi mức độ an toàn pháp lý cao và được luật quy định hoặc luật giao Chính phủ quy định phải công chứng.
Bộ Tư pháp được giao trách nhiệm rà soát, cập nhật và đăng tải danh mục các giao dịch phải công chứng trên Cổng thông tin điện tử, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong việc xác định các giao dịch cần công chứng.
Luật Công chứng 2024 gồm 8 chương, 76 điều, giảm 2 chương và 5 điều so với luật cũ, hứa hẹn sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân, nâng cao chất lượng đội ngũ công chứng viên thông qua việc giản lược thủ tục, quy định rõ ràng hơn về tiêu chuẩn, thời gian đào tạo và độ tuổi hành nghề tối đa.
Admin
Nguồn: VnExpress
