Mùa giải 2024-2025 đánh dấu một cột mốc lịch sử trong kỷ nguyên Ngoại hạng Anh khi cả Manchester United và Tottenham Hotspur đều lần đầu tiên kết thúc mùa giải ngoài top 6. Thậm chí, đây còn là lần đầu tiên sau 50 năm, cả hai đội bóng này đều không nằm trong nửa trên của bảng xếp hạng giải vô địch quốc gia. Điều này làm dấy lên câu hỏi về việc liệu trật tự lâu đời của giải đấu hàng đầu nước Anh có còn được duy trì trong tương lai hay không.
Các chuyên gia cho rằng, để phá vỡ vĩnh viễn sự thống trị của nhóm “Big 6” (Arsenal, Chelsea, Liverpool, Manchester City, Manchester United và Tottenham) trong thập kỷ qua, cần phải có một “cơn bão hoàn hảo”. Công thức này bao gồm việc một thành viên của “Big 6” vắng mặt ở Champions League trong ba mùa liên tiếp, đồng thời có một đội bóng đầy tham vọng giành vé tham dự giải đấu danh giá nhất châu Âu trong khoảng thời gian tương ứng.
Doanh thu từ Champions League là yếu tố then chốt để thay đổi cục diện, với mức tối thiểu 40,5 triệu đô la Mỹ. Con số này có thể tăng lên đến 135 triệu đến 203 triệu đô la Mỹ nếu đội bóng tiến sâu vào vòng loại trực tiếp và có điểm hệ số UEFA cao. Tuy nhiên, cho đến nay, chưa có đội bóng nào ngoài nhóm “Big 6” đạt được thành tích tham dự Champions League trong hai mùa giải liên tiếp.
Aston Villa, dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Unai Emery, đã rất gần với mục tiêu này khi đứng thứ tư trong mùa giải 2023-2024 và giành vé tham dự Champions League. Tuy nhiên, thất bại trước chính Manchester United ở vòng đấu cuối cùng đã khiến họ không thể nối dài chuỗi thành tích này. Newcastle United cũng là một trường hợp tương tự, khi kết thúc ở vị trí thứ tư trong mùa giải 2022-2023 và giành vé tham dự Champions League mùa sau đó. Dù vậy, “Chích chòe” chỉ đứng thứ 7 trong mùa giải 2023-2024 và không đủ điều kiện tham dự Champions League.
Manchester United vẫn là câu lạc bộ giàu thứ tư thế giới về doanh thu, nhưng các đội bóng khác đang dần thu hẹp khoảng cách. Thất bại trong trận chung kết Europa League đã tạo ra một lỗ hổng tài chính hơn 100 triệu đô la Mỹ trong bối cảnh mô hình kinh doanh của “Quỷ đỏ” đang gặp khó khăn. Có thể nói, Manchester United đã mất đi sự đáng sợ trong mắt các đối thủ, khi các đội tầm trung của Ngoại hạng Anh ngày càng trở nên tham vọng hơn.
Trong bối cảnh các đội mới thăng hạng ngày càng khó thu hẹp khoảng cách tài chính chỉ trong một mùa hè, liệu có bao nhiêu đội ở Ngoại hạng Anh sẽ bắt đầu mùa giải tới với mục tiêu duy nhất là trụ hạng? Wolves và Everton đã phải áp dụng tư duy sống còn trong vài năm qua. Tuy nhiên, Everton đã đổi chủ, xây dựng một sân vận động mới để tăng doanh thu và đưa David Moyes trở lại với hy vọng tái hiện thành công trong quá khứ.
Crystal Palace là đội gần đạt được bước đột phá nhất, khi liên tục xếp từ thứ 10 đến 15 và tích lũy từ 45 đến 49 điểm trong suốt 12 mùa giải ở Ngoại hạng Anh. Giờ đây, họ có thêm niềm tin từ việc giành được danh hiệu FA Cup.
Trước đây, việc chỉ tồn tại ở giải đấu là mục tiêu, nhưng giờ đây, điều đó không còn đúng nữa, đặc biệt khi gần một nửa số đội của giải sẽ tranh tài ở châu Âu mùa tới. Liverpool, Arsenal, Manchester City, Chelsea, Newcastle và Tottenham sẽ tham dự Champions League. Aston Villa và Crystal Palace sẽ góp mặt ở Europa League, trong khi Nottingham Forest sẽ thi đấu ở Conference League.
Đã có thời điểm, nhiều người hình dung ra viễn cảnh Chelsea vô địch Conference League và kết thúc ở vị trí thứ bảy của Ngoại hạng Anh, qua đó mở ra một suất bổ sung cho đội đứng thứ tám, có thể là Brighton hoặc Brentford. Có lẽ, chưa bao giờ như mùa giải vừa qua, câu hỏi về trật tự “Big 6” có thể bị đảo lộn và cụm từ này có thể trở thành dĩ vãng.
Một giám đốc thể thao giấu tên của giải đấu chia sẻ với The Athletic: “Điều đó đang trở thành sự thật, đặc biệt khi chứng kiến tình trạng tài chính rối ren của Manchester United. Chúng ta đang nói về một nhóm 12, thậm chí 14 đội, thay vì top 4 hay top 6 như trước. Nhóm này sẽ liên tục cạnh tranh để lọt vào top 6 hoặc top 8”.
Nếu điều này trở thành hiện thực và bóng đá châu Âu không còn là đặc quyền của các đội lớn truyền thống, khoảng cách doanh thu – vốn là lá chắn cạnh tranh – sẽ dần bị xóa bỏ. Sự sa sút của Manchester United mùa này là một ví dụ điển hình, nhưng một năm tồi tệ của một “ông lớn” thường được coi là ngoại lệ và được khắc phục bằng việc chiêu mộ nhân tài từ các câu lạc bộ nhỏ hơn.
Khi còn dẫn dắt Manchester United, Sir Alex Ferguson thường xuyên chiêu mộ những cầu thủ xuất sắc nhất giải đấu để phô trương sức mạnh, với triết lý “nếu họ không giúp bạn mạnh lên, ít nhất cũng làm suy yếu đối thủ”.
Các quy định về lợi nhuận và bền vững tài chính đã đóng vai trò nhất định, nhưng các đội nhỏ không còn cảm thấy cần phải mãi ở giữa chuỗi thức ăn. Các đội tầm trung đã xây dựng những đội hình tốt nhất trong nhiều năm mà không cần bán cầu thủ, một lợi thế nhờ sự bùng nổ doanh thu từ bản quyền truyền hình.
Crystal Palace đã giữ chân Marc Guehi và Eberechi Eze, trong khi Nottingham Forest sở hữu một danh sách cầu thủ thu hút sự chú ý của các câu lạc bộ lớn ở Anh và châu Âu. Morgan Gibbs-White, Murillo, Anthony Elanga, Elliot Anderson, Callum Hudson-Odoi và Nikola Milenkovic đều có giá trị cao. Mặc dù một vài người có thể ra đi trong mùa hè này, nhưng theo xu hướng hiện tại, không ai trong số họ có điều khoản giải phóng, giúp câu lạc bộ được bảo vệ và có thể thương lượng với giá cao.
Liệu hệ thống phân cấp đã thực sự sụp đổ? Huấn luyện viên Mikel Arteta của Arsenal nhận định: “Tôi nghĩ là có. Trình độ đã tăng lên, vượt xa những gì chúng ta trải qua trong 12 tháng trước. Tôi biết nhiều huấn luyện viên và chúng tôi đã thảo luận về điều đó. Cách giải đấu đang tiến hóa thật đáng sợ, mức độ cạnh tranh ngày càng khốc liệt, việc giành chiến thắng khó khăn hơn bao giờ hết. Các khoảng cách về điểm số tại Ngoại hạng Anh là rất nhỏ. Mùa tới sẽ còn khó hơn. Nếu hỏi bất kỳ huấn luyện viên nào vào cuối mùa: ‘Liệu anh có thể hứa sẽ dự Champions League mùa tới không?’, tôi không biết ai dám trả lời có. Điều đó nói lên tất cả”.
Sự trỗi dậy của các đội tầm trung và sự thu hẹp khoảng cách trong toàn giải đấu là điều không thể phủ nhận. Từ mùa giải 2009-2010 đến 2017-2018, đội xếp thứ 10 chưa bao giờ vượt quá 50 điểm (trung bình 47,3 điểm). Nhưng kể từ đó, bao gồm cả mùa giải vừa qua khi Brentford cán đích ở vị trí thứ 10 với 56 điểm, điều này đã xảy ra ở 6 trong 7 mùa giải (trung bình 53 điểm).
Đồng thời, đội ở vị trí thứ tư, vị trí cuối cùng được tham dự Champions League, đạt trung bình 71,7 điểm trong giai đoạn đầu, nhưng chỉ còn 68,5 điểm trong 6 năm qua. Khoảng cách điểm trung bình giữa đội đứng thứ 4 và thứ 10 là 24,4 trong giai đoạn đầu, nhưng chỉ còn 15,5 kể từ đó. Đơn cử như mùa giải vừa qua, khoảng cách giữa Chelsea và Brentford chỉ là 13 điểm.
Sự hiện diện của Pep Guardiola đã kéo giãn giải đấu trong những năm gần đây khi Manchester City đạt trung bình 91 điểm trong 7 mùa giải qua, nhưng ngay cả họ cũng có thể đang trở lại mức bình thường (71 điểm mùa này).
Người ta thường cho rằng một đội phải thay thế sự thống trị của Manchester City, nhưng điều gì xảy ra nếu các đội bắt đầu vô địch với số điểm “bình thường”? Với sự đông đảo của nhóm bám đuổi, một sân chơi mở rộng, ít định hình và cục bộ hơn có thể khiến việc “làm nên kỳ tích như Leicester” không còn gây sốc như năm 2016.
Admin
Nguồn: VnExpress
