Chương trình nghị sự kinh tế của Tổng thống Donald Trump, được xây dựng trên “kiềng ba chân” gồm thuế quan, tiết kiệm chi tiêu và giảm thuế, đang đối mặt với những thách thức pháp lý có thể làm lung lay nền tảng của nó.
Ngày 28/5, Tòa án Thương mại Quốc tế (CIT) ở Manhattan đã ra phán quyết chặn các chính sách thuế nhập khẩu mà ông Trump công bố dựa trên Đạo luật Quyền Kinh tế Khẩn cấp (IEEPA), cho rằng tổng thống đã “vượt quá thẩm quyền”. Các mức thuế bị chặn bao gồm thuế đối ứng và thuế áp lên Mexico, Canada, Trung Quốc liên quan đến vấn đề nhập cư và fentanyl.
Ngay lập tức, Nhà Trắng đã kháng cáo và sẵn sàng đưa vụ việc lên Tòa án Tối cao nếu cần thiết. Đến ngày 29/5, Tòa phúc thẩm Liên bang khu vực Washington đã tạm hoãn phán quyết của CIT để xem xét kháng cáo, yêu cầu các bên liên quan đưa ra phản hồi trước ngày 9/6. Sự tạm hoãn này mang lại cho chính quyền Trump thêm thời gian để giải quyết vấn đề.
Theo CNN, những thách thức pháp lý đối với chính sách thuế quan rộng lớn của tổng thống có thể gây ra bất ổn và ảnh hưởng đến toàn bộ kế hoạch kinh tế của ông.
Một trong những ảnh hưởng lớn nhất là tiến trình đàm phán thương mại của Mỹ với các nước có thể bị đình trệ. Mặc dù thời gian tạm hoãn áp thuế đối ứng chỉ còn hơn một tháng nữa là kết thúc, chính quyền Trump mới chỉ công bố khuôn khổ thỏa thuận với Anh và Trung Quốc.
Aniket Shah, Trưởng bộ phận chiến lược chuyển đổi và phát triển bền vững tại ngân hàng đầu tư Jefferies, cho rằng các đối tác thương mại có thể đã lường trước được kết quả này, dẫn đến sự đình trệ trong các cuộc đàm phán song phương của Mỹ thời gian qua. Các quốc gia có thể trì hoãn đàm phán để đánh giá tình hình trước khi tiếp tục.
Brett Shumate, Phó Trợ lý Tổng Chưởng lý cao cấp phụ trách Ban Dân sự, cho biết phán quyết sẽ “làm chậm” nỗ lực của tổng thống trong việc đạt được các thỏa thuận thương mại mới từ nay đến ngày 8/7, bao gồm cả với các đối tác hàng đầu như Nhật Bản, Ấn Độ và Liên minh châu Âu.
Một nhà ngoại giao tham gia vào các cuộc đàm phán đã bày tỏ lo ngại về hậu quả của phán quyết, trong khi một cựu quan chức gọi đó là “cú đánh làm thủng chiến lược” của ông Trump vào thời điểm tồi tệ nhất.
Doanh thu từ thuế quan cũng là một yếu tố quan trọng trong kế hoạch điều hành kinh tế của ông Trump. Nguồn ngân sách này, kết hợp với việc bãi bỏ quy định và cắt giảm chi tiêu, sẽ giúp bù đắp cho khoản cắt giảm thuế mà ông và đảng Cộng hòa đang thúc đẩy.
Tuần trước, Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật thuế và chi tiêu toàn diện của chính quyền Trump, tập trung vào gói giảm thuế 4.500 tỷ USD và bổ sung chi tiêu thêm 350 tỷ USD. Tuy nhiên, Elon Musk đã chỉ trích dự luật này, cho rằng nó làm tăng thêm nợ của Mỹ và làm suy yếu các nỗ lực tiết kiệm chi tiêu.
Aniket Shah ước tính doanh thu thuế quan khoảng 150 tỷ USD mỗi năm có thể giúp bù đắp một phần thâm hụt. Tuy nhiên, với tình hình pháp lý không chắc chắn, ông Trump và đảng Cộng hòa có thể phải giảm thuế hoặc tăng cắt giảm chi tiêu để gói 4.500 tỷ USD được Thượng viện thông qua.
Mặc dù vậy, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Nhà Trắng Kevin Hassett tuyên bố chính quyền rất tự tin sẽ thắng kháng cáo và hiện không theo đuổi các biện pháp thay thế. Nếu cần, ông cho biết có nhiều cách khác để thực hiện, chẳng hạn như áp thuế quan theo Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại, vốn không bị ảnh hưởng bởi phán quyết của tòa án.
Tổng thống Trump đã sử dụng thẩm quyền của Mục 232 để áp thuế lên thép, nhôm và ô tô, đồng thời đe dọa áp thuế lên gỗ xẻ, dược phẩm và chất bán dẫn. Các lựa chọn khác bao gồm áp thuế theo Mục 122 và 301 của Đạo luật Mở rộng Thương mại, mặc dù các chính sách này hạn chế hơn nhiều so với quyền hạn khẩn cấp mà ông Trump đã viện dẫn.
Keith Lerner, Đồng giám đốc đầu tư tại Truist Advisory Services, cho rằng chính quyền Trump vẫn có thể sử dụng các quyền hạn khác để áp thuế, bất kể phán quyết của tòa án như thế nào.
Tuy nhiên, phán quyết của CIT không mang lại nhiều sự chắc chắn cho các doanh nghiệp, đặc biệt khi Nhà Trắng đã kháng cáo và Tòa phúc thẩm tạm hoãn. Ernie Tedeschi, chuyên gia tại Phòng thí nghiệm Ngân sách Yale, cho rằng tình hình vẫn bất ổn với doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Gary Clyde Hufbauer, thành viên cấp cao không thường trú tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, nhận định rằng vấn đề này sẽ còn tiếp tục diễn ra, giống như trò chơi “đập chuột chuỗi”.
Admin
Nguồn: VnExpress
