Một trong những thắc mắc phổ biến nhất mà Giáo sư Chris McMorran, chuyên gia về Nhật Bản tại Đại học Quốc gia Singapore, thường nhận được từ sinh viên là: “Tại sao Nhật Bản sạch sẽ như vậy mà lại có rất ít thùng rác?”.
Thực tế, theo khảo sát gần đây của Cơ quan Xúc tiến Du lịch Nhật Bản (JNTO), việc thiếu thùng rác công cộng là một trong những bất tiện lớn nhất đối với du khách nước ngoài khi đến Nhật Bản, thậm chí còn hơn cả rào cản ngôn ngữ hay tình trạng quá tải tại các điểm du lịch nổi tiếng. Khoảng 22% du khách quốc tế được hỏi đã chỉ ra điều này.
Anh Rubin Verebes, một du khách đến từ Hong Kong, chia sẻ trải nghiệm của mình trong chuyến đi Nhật Bản vào tháng 4/2024. Anh cảm thấy khá phiền toái khi không thể tìm thấy thùng rác công cộng, kể cả tại các cửa hàng tiện lợi. “Tôi phải giữ rác suốt cả ngày cho đến khi về đến khách sạn,” anh nói.
Tuy nhiên, đối với một số du khách khác, việc thiếu vắng thùng rác lại là một nét đặc trưng thú vị của văn hóa Nhật Bản. Giáo sư McMorran giải thích rằng việc này xuất phát từ quan niệm sâu sắc trong văn hóa Nhật, đó là coi việc giữ gìn vệ sinh công cộng là “trách nhiệm cá nhân” chứ không phải của chính quyền. Điều này có thể gây khó khăn cho du khách, đặc biệt là những người có thói quen mua đồ ăn nhanh tại các cửa hàng tiện lợi hoặc quầy hàng trên đường phố.
Người Nhật thường không có thói quen vừa đi vừa ăn, vì hành động này bị xem là thiếu lịch sự ở nhiều nơi. Thay vào đó, họ thường mang đồ ăn về nhà hoặc văn phòng để dùng, sau đó mới vứt rác. Trong trường hợp buộc phải ăn ở ngoài, người Nhật sẽ mang theo túi nhỏ để đựng rác và mang về nhà xử lý.
Giáo sư McMorran nhấn mạnh: “Việc thiếu thùng rác không gây ra vấn đề gì cho người Nhật, vì họ đã quen với việc tự mang rác về nhà.”
Chính vì những lý do trên, việc xây dựng một hệ thống thùng rác công cộng rộng khắp không phải là ưu tiên hàng đầu của chính quyền địa phương. Một ví dụ điển hình là thành phố du lịch Nara, nơi nổi tiếng với những chú hươu hoang dã. Rác thải từng gây ra những hậu quả nghiêm trọng tại đây. Vào năm 2019, có đến 9 con hươu đã chết vì ăn phải túi nhựa do du khách bỏ lại. Để giải quyết vấn đề này, thành phố đã loại bỏ các thùng rác trong công viên từ năm 1985 để ngăn hươu bới rác tìm thức ăn.
Tuy nhiên, khi lượng khách du lịch tăng nhanh, chính quyền Nara đã phải lắp đặt lại một số thùng rác chạy bằng năng lượng mặt trời, kèm theo thông điệp “Save the deer” (Hãy cứu lấy hươu nai) để nhắc nhở du khách không xả rác bừa bãi.
Tại Tokyo, khu phố Shibuya cũng gặp phải nhiều vấn đề với lượng rác thải tăng đột biến trong các dịp lễ hội như Halloween. Để giảm thiểu tình trạng này, chính quyền đã ban hành lệnh cấm uống rượu trên đường phố. Trên các mạng xã hội, nhiều người đã chia sẻ kinh nghiệm “săn thùng rác” ở Nhật Bản, gợi ý rằng nhiều máy bán hàng tự động thường có gắn thùng rác nhỏ bên cạnh.
Một yếu tố khác khiến Nhật Bản hạn chế đặt thùng rác công cộng là vấn đề an ninh. Sau vụ tấn công bằng khí độc sarin trên tàu điện ngầm Tokyo năm 1995, khiến 14 người thiệt mạng, nhiều thùng rác tại các ga tàu đã bị dỡ bỏ. Những thùng rác còn lại thường được làm bằng túi nhựa trong suốt để dễ dàng kiểm tra, thay vì sử dụng thùng kim loại kín. Đến năm 2004, sau vụ đánh bom tàu ở Madrid, một số tuyến đường sắt cũng ngừng duy trì thùng rác vì lo ngại về an ninh.
Ngoài ra, Nhật Bản còn có một hệ thống phân loại rác thải rất phức tạp. Ở một số khu vực, rác thải được phân loại thành hơn 20 loại khác nhau. Điều này gây khó khăn cho việc quản lý thùng rác công cộng và khiến cho việc lắp đặt chúng ở những nơi đông người trở nên ít được ưu tiên hơn.
Nếu bạn lo lắng về việc không biết vứt rác ở đâu khi đi du lịch Nhật Bản, bạn có thể mang theo furoshiki – một loại khăn vuông truyền thống của Nhật Bản dùng để gói đồ. Chiếc khăn này có thể dùng để đựng rác tạm thời, đồng thời cũng là một món quà lưu niệm tinh tế, mang đậm nét văn hóa Nhật Bản. Ông Paul Christie, Giám đốc điều hành của công ty du lịch Walk Japan, cho rằng việc thiếu thùng rác là một biểu hiện của tinh thần cộng đồng và sự tôn trọng nơi công cộng.
“Người Nhật trân trọng sự sạch sẽ và sẵn sàng hợp tác để đạt được điều đó. Sự đồng lòng này giúp cho đất nước của họ luôn gọn gàng và ngăn nắp,” ông Christie nhận xét.
Admin
Nguồn: VnExpress
