Trong phiên thảo luận về dự thảo Luật Hóa chất sửa đổi ngày 4/6, nhiều đại biểu Quốc hội đã bày tỏ lo ngại về tình trạng quản lý hóa chất còn lỏng lẻo, dẫn đến những hệ lụy tiêu cực cho môi trường và sức khỏe người dân.
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải đặc biệt nhấn mạnh đến việc hóa chất được sử dụng tràn lan trong sản xuất thực phẩm, gây bức xúc trong dư luận. Bà dẫn chứng vụ việc giá đỗ được ngâm tẩm hóa chất để tăng trưởng nhanh, đẹp mắt, đặt câu hỏi: “Tại sao người sản xuất, trồng giá đỗ lại mua được hóa chất một cách dễ dàng như vậy?”.
Thực tế, thời gian qua đã có nhiều vụ việc tương tự bị phát hiện và xử lý. Điển hình, hồi tháng 4, bốn chủ cơ sở sản xuất giá đỗ ở TP Vinh đã bị bắt tạm giam vì hành vi sử dụng “nước kẹo” để ngâm, tưới giá đỗ, với tổng sản lượng lên đến 3.500 tấn. Trước đó, vào tháng 12/2024, Công an tỉnh Đăk Lăk cũng đã khởi tố một số đối tượng về hành vi sử dụng chất cấm 6-Benzylaminopurine để sản xuất hàng nghìn tấn giá đỗ, bán ra thị trường mỗi ngày khoảng 8-10 tấn. Mục đích của việc sử dụng hóa chất này là để giá đỗ to, mập, ngắn rễ và đẹp mắt, từ đó thu lợi nhuận cao.
Bà Nguyễn Thanh Hải cũng đề cập đến tình trạng sử dụng hóa chất để bảo quản hoa quả, thực phẩm diễn biến phức tạp. Bà chia sẻ kinh nghiệm cá nhân khi mua một số loại quả tại siêu thị và nhận thấy chúng có thể để được rất lâu mà không bị hỏng, thậm chí ruồi nhặng cũng không muốn bâu vào. “Ngày xưa, hoa quả chỉ để ngoài vài ngày là nhũn, ủng, ruồi nhặng bâu đầy. Nhưng hoa quả ngâm tẩm hóa chất bảo quản, ruồi nhặng còn không muốn bâu”, bà nói, đồng thời đặt câu hỏi về trách nhiệm của cơ quan quản lý trước tình trạng này.
Từ đó, bà Hải đề nghị dự Luật Hóa chất sửa đổi cần làm rõ trách nhiệm của từng cơ quan trong việc quản lý chất bảo quản thực phẩm, phân công đầu mối quản lý và xác định cơ quan chịu trách nhiệm chủ trì, cơ quan phối hợp. Bà nhấn mạnh sự cần thiết của việc phối hợp giữa các bộ ngành trong việc kiểm tra, quản lý, sử dụng, mua bán và vận chuyển hóa chất. Các tổ chức, cá nhân sử dụng hóa chất cần kiểm soát đặc biệt phải được đăng ký mục đích, nhu cầu sử dụng trên cơ sở dữ liệu và áp dụng công nghệ số.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý chặt chẽ hóa chất, bởi đây là mặt hàng được sử dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực đời sống. Ông lưu ý cần quy định chặt chẽ hơn về mua bán, vận chuyển hóa chất, đặc biệt là các loại không rõ nguồn gốc, đồng thời yêu cầu các bộ ngành phải có biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất. Bên cạnh đó, ông cũng đề nghị Chính phủ đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hóa chất để không gây khó khăn cho doanh nghiệp.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh việc quản lý và sử dụng hóa chất phải phù hợp với các nguyên tắc kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, đảm bảo phát triển bền vững và không ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Về phía cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết dự luật hướng tới quản lý hóa chất trong toàn bộ vòng đời, từ khi hóa chất được tạo ra hoặc đưa vào Việt Nam, với mức độ chặt chẽ phù hợp với từng danh mục hóa chất. Dự thảo cũng siết chặt biện pháp kiểm tra đối với hoạt động nhập khẩu hóa chất cần kiểm soát đặc biệt, dịch vụ tồn trữ hóa chất cần kiểm soát đặc biệt, và yêu cầu các tổ chức, cá nhân sử dụng hóa chất cần kiểm soát đặc biệt phải đăng ký mục đích, nhu cầu sử dụng trên cơ sở dữ liệu.
Ông Lê Quang Huy cũng chỉ ra thực trạng một loại hóa chất có thể được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, do nhiều bộ cùng quản lý, dẫn đến tình trạng doanh nghiệp khai báo không trung thực mục đích sử dụng để hưởng cơ chế thông thoáng hơn. Do đó, Thường trực Ủy ban đề nghị Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu phương án và phân công hợp lý nhiệm vụ quản lý nhà nước giữa các bộ liên quan theo hướng giao một đầu mối quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh với hóa chất cần kiểm soát đặc biệt.
Dự kiến, Quốc hội sẽ thông qua dự án luật này vào ngày 14/6.
Admin
Nguồn: VnExpress
