Các nhà khoa học vừa công bố phát hiện chấn động về nguyên nhân gây ra hiện tượng địa chấn kéo dài suốt 9 ngày vào năm 2023. Theo đó, hai “siêu sóng thần” đã tràn vào một vịnh hẹp ở Đông Greenland, tạo nên những rung động địa cầu.
Nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Communications, xác nhận rằng những đợt sóng khổng lồ, trong đó có một con sóng cao tới 200 mét (tương đương một nửa chiều cao của tòa nhà Empire State), đã xâm nhập vịnh hẹp Dickson ở Đông Greenland. Chúng dao động liên tục trong suốt 9 ngày của tháng 9/2023, tạo ra các sóng địa chấn lan truyền qua lớp vỏ Trái Đất.
Ban đầu, tín hiệu địa chấn này là một bí ẩn đối với giới khoa học. Nghiên cứu trước đó cho rằng nguyên nhân có thể do các vụ sạt lở đất trong vịnh hẹp, tạo ra các sóng gọi là seiche, sau khi sông băng phía sau vịnh hẹp tan chảy do biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, giả thuyết này chưa có bằng chứng trực tiếp.
Giờ đây, nhờ dữ liệu từ một vệ tinh mới chuyên theo dõi mực nước đại dương, giả thuyết về siêu sóng thần đã được chứng minh. Vệ tinh này đã ghi lại hình ảnh trực tiếp về hai siêu sóng thần tràn vào vịnh hẹp, xác nhận vai trò của chúng trong việc tạo ra các rung động địa chấn.
Ông Thomas Monahan, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Biến đổi khí hậu đang tạo ra nhiều quá trình cực đoan mới chưa từng thấy”. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng công nghệ quan sát Trái Đất từ vệ tinh để nghiên cứu những hiện tượng này, đặc biệt là ở các khu vực xa xôi như Bắc Cực, nơi việc đo lường trực tiếp gặp nhiều hạn chế.
Trước đây, các nhà khoa học thường sử dụng phương pháp đo độ cao vệ tinh để nghiên cứu sóng thần. Phương pháp này dựa vào việc truyền xung radar xuống bề mặt đại dương và đo thời gian phản hồi để tính toán chiều cao sóng. Tuy nhiên, phương pháp này có những hạn chế nhất định, đặc biệt là trong việc đo đạc ở các khu vực hẹp như vịnh hẹp.
Để xác nhận sự tồn tại của siêu sóng thần, nhóm nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu từ vệ tinh Surface Water and Ocean Topography (SWOT), một dự án hợp tác giữa NASA và Cơ quan Vũ trụ Pháp (CNES). Vệ tinh này được trang bị thiết bị KaRIn, có khả năng lập bản đồ 90% bề mặt nước đại dương với độ chính xác cao, cho phép đo mực nước với độ phân giải lên đến 2,5 mét dọc theo một dải dài 50 km.
Dữ liệu SWOT thu thập được trong thời gian xảy ra hai siêu sóng thần đã cho thấy hai đường dốc kênh di chuyển theo hướng ngược nhau, qua đó xác nhận sự tồn tại của chúng. Kết hợp với các quan sát địa chấn từ khoảng cách hàng nghìn kilomet, cùng với dữ liệu thời tiết và thủy triều, các nhà nghiên cứu đã tái tạo lại quá trình hình thành sóng và liên kết chúng một cách chắc chắn với tín hiệu địa chấn bí ẩn.
Giáo sư Thomas Adcock, đồng tác giả nghiên cứu, nhấn mạnh: “Nghiên cứu này là một ví dụ điển hình về cách dữ liệu vệ tinh thế hệ mới có thể giải quyết những hiện tượng từng là bí ẩn trong quá khứ”. Ông cho biết thêm, những dữ liệu này mở ra cơ hội để hiểu rõ hơn về các hiện tượng đại dương cực đoan khác như nước dâng do bão và sóng lớn bất thường.
Admin
Nguồn: VnExpress
