Bỏ thuế khoán: Hộ kinh doanh lo truy thu?

Việc triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền từ ngày 1/6 đang tạo ra nhiều thay đổi và lo ngại cho các hộ kinh doanh tại Việt Nam. Nhiều hộ kinh doanh lo lắng về khả năng bị truy thu thuế nếu doanh thu tăng đột biến sau khi áp dụng hệ thống mới.

Chị Thùy Linh, chủ một cửa hàng tạp hóa ở Hà Đông, Hà Nội, chia sẻ rằng, mặc dù việc đầu tư máy tính và phần mềm không phải là gánh nặng lớn, điều chị lo lắng là số thuế phải nộp có thể tăng lên trong bối cảnh kinh doanh hiện tại gặp nhiều khó khăn. Trước đây, chị nộp thuế khoán khoảng 1,35 triệu đồng mỗi tháng. Tuy nhiên, sau khi sử dụng hóa đơn điện tử, doanh thu của cửa hàng chị đã tăng đáng kể, ước tính có thể tăng 30% so với tháng trước, kéo theo mức thuế phải nộp cũng tăng theo.

Tình trạng của chị Linh không phải là cá biệt. Việc mỗi giao dịch đều được ghi nhận và truyền đến cơ quan thuế khiến nhiều hộ kinh doanh lo ngại về nguy cơ bị truy thu thuế cho những tháng trước đó nếu doanh thu tăng cao.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, cũng đã nêu vấn đề này tại một hội nghị của cơ quan thuế. Bà dẫn chứng trường hợp một hộ kinh doanh có thể có doanh thu 300-400 triệu đồng mỗi tháng sau khi xuất hóa đơn điện tử, trong khi 6 tháng đầu năm chỉ đạt tổng doanh thu 500 triệu đồng.

Trước những lo ngại này, ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính), khẳng định cơ quan thuế sẽ không truy thu thuế các tháng trước nếu doanh thu theo hóa đơn tương đương với mức khoán. Tuy nhiên, nếu doanh thu kê khai tăng trên 50% so với trước, cơ quan thuế sẽ tiến hành điều chỉnh.

Ông Chung Thành Tiến, Chủ tịch Chi hội Kế toán Hiểu đúng – Làm đúng, giải thích thêm rằng các hộ kinh doanh đã nộp thuế khoán sẽ không bị phạt hành chính hoặc tính tiền chậm nộp, ngay cả khi cơ quan thuế sau này cho rằng mức khoán ban đầu không phù hợp. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là họ được miễn trừ hoàn toàn trách nhiệm pháp lý.

Hóa đơn in từ máy tính tiền tại một quán cà phê, tháng 6/2025. Ảnh: Phương Dung
Hóa đơn điện tử từ máy tính tiền: Tiện lợi cho quán cà phê (Ảnh: Phương Dung). Ảnh: Internet

Theo ông Tiến, các hộ kinh doanh vẫn có thể bị truy thu thuế nếu cố tình khai sai về quy mô, ngành nghề hoặc doanh thu để được áp mức khoán thấp hơn thực tế, hoặc nếu cơ quan thuế có đủ bằng chứng về hành vi gian lận, che giấu doanh thu. Cơ quan thuế có thể xác định doanh thu thông qua dữ liệu dòng tiền, hóa đơn đầu vào, chứng từ kế toán và các giao dịch mua bán.

Lo ngại bị truy thu thuế đã dẫn đến tình trạng một số cơ sở kinh doanh từ chối thanh toán chuyển khoản và ưu tiên tiền mặt, thậm chí có nơi tạm ngừng kinh doanh để chờ hướng dẫn từ cơ quan thuế.

Để giảm bớt lo lắng và khuyến khích người dân, bà Nguyễn Thị Cúc đề xuất không truy thu phần chưa kê khai hoặc kê khai thiếu trong giai đoạn đầu chuyển đổi, tạo “điểm khởi đầu mới” cho các hộ kinh doanh.

Ông Chung Thành Tiến nhấn mạnh rằng việc hiểu và tuân thủ luật thuế là trách nhiệm của người kinh doanh. Trong bối cảnh pháp lý ngày càng minh bạch và dữ liệu được kết nối chặt chẽ, việc thiếu hiểu biết hoặc cố tình lách luật có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng.

Ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính – Ngân hàng trường Đại học Nguyễn Trãi, cho rằng chính sách thuế cần đảm bảo công bằng và minh bạch. Việc truy thu thuế chỉ nên áp dụng khi có căn cứ rõ ràng về sai lệch số liệu hoặc gian lận. Nếu hộ kinh doanh mở rộng quy mô và tạo ra doanh thu cao hơn, điều này nên được khuyến khích thay vì gây lo ngại về truy thu thuế.

Khu vực kinh tế hộ gia đình đóng vai trò quan trọng, tạo ra hàng triệu việc làm và đóng góp đáng kể vào nền kinh tế Việt Nam. Việc đảm bảo một môi trường thuế công bằng và minh bạch là yếu tố then chốt để khu vực này phát triển bền vững.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *