Trong bối cảnh các động lực tăng trưởng truyền thống dần bão hòa, Việt Nam đang tìm kiếm những cú hích mới để đạt mục tiêu tăng trưởng cao hơn. Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) chính là chìa khóa để mở ra dư địa tăng trưởng thêm 3%, đưa tổng mức tăng trưởng lên 10%. Bài chia sẻ của Bộ trưởng nhấn mạnh những điểm mới trong Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo sắp được thông qua, cùng những thay đổi tích cực mà Luật này có thể mang lại, thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp trong nước.
Để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia phát triển có thu nhập cao, việc dựa vào KHCN, ĐMST và CĐS là yếu tố then chốt. Bộ ba này không chỉ là động lực phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới mà còn là bệ phóng để kinh tế tư nhân khẳng định vai trò tiên phong.
Luật KHCN và ĐMST mới đánh dấu bước chuyển mình quan trọng khi đặt ĐMST ngang hàng với KHCN, thể hiện sự thay đổi căn bản trong tư duy phát triển của Việt Nam. ĐMST được nhấn mạnh nhằm thúc đẩy chuyển giao, đổi mới công nghệ và ứng dụng KHCN vào thực tiễn, từ đó gia tăng giá trị và hiệu quả kinh tế – xã hội. Nếu nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ là nhiệm vụ của các nhà khoa học, kỹ sư, thì ĐMST là cuộc cách mạng toàn dân, dành cho mọi doanh nghiệp, hộ kinh doanh, tổ chức và người dân.
Đảng và Nhà nước ta đã định hướng chiến lược chuyển từ quốc gia sử dụng công nghệ sang làm chủ các công nghệ chiến lược. Lần đầu tiên, Việt Nam xác định rõ mục tiêu làm chủ các công nghệ chiến lược có tác động lớn tới tăng trưởng kinh tế và an ninh quốc gia. Để thực hiện mục tiêu này, Nhà nước sẽ ưu tiên phân bổ 40-50% nguồn lực ngân sách cho các nhiệm vụ làm chủ công nghệ, sản phẩm chiến lược, giao cho các doanh nghiệp dân tộc và tổ chức nghiên cứu trong nước, không phân biệt nhà nước hay tư nhân. Danh mục các công nghệ và sản phẩm chiến lược sẽ sớm được Chính phủ ban hành, mở ra những “trận đánh lớn” về KHCN của Việt Nam.
Luật KHCN và ĐMST dự kiến được Quốc hội thông qua vào tháng 6/2025 sẽ tạo ra nhiều thay đổi quan trọng, đặc biệt trong việc hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới và phát triển.
Cụ thể, 1% ngân sách nhà nước hàng năm, tương đương khoảng 25.000 tỷ đồng, sẽ được dùng để hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, chủ yếu thông qua cơ chế hỗ trợ lãi suất vay (khoảng 50%). Nhà nước sẽ thành lập một quỹ quốc gia về đổi mới công nghệ để thực hiện việc này.
Nhà nước khuyến khích doanh nghiệp chi cho nghiên cứu phát triển (NCPT) thông qua chính sách thuế ưu đãi. Nếu doanh nghiệp chi 10 đồng cho NCPT, nhà nước sẽ hoàn trả 4 đồng thông qua khấu trừ thuế, một chính sách hỗ trợ mạnh mẽ so với thông lệ quốc tế.
Trước đây, ngân sách nhà nước chủ yếu chi cho các viện, trường, nay sẽ chuyển hướng tài trợ 70-80% cho doanh nghiệp NCPT. Khi tài trợ cho doanh nghiệp, nhà nước đóng vai trò “vốn mồi”, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư thêm 3-4 đồng.
Đổi mới công nghệ và chuyển đổi số là thách thức lớn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME). Để giải quyết vấn đề này, Nhà nước sẽ hỗ trợ phát triển các nền tảng số quốc gia dùng chung, giúp các SME tiếp cận và sử dụng dịch vụ số với chi phí hợp lý, có sự hỗ trợ của nhà nước. Bên cạnh đó, Bộ KH&CN phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai chương trình đưa 10.000 sinh viên năm cuối ngành công nghệ thông tin đến hỗ trợ trực tiếp 10.000 doanh nghiệp SME sử dụng các nền tảng CĐS.
Chính phủ cũng đang chỉ đạo Bộ KH&CN hỗ trợ hoàn thiện nền tảng số cho các hộ kinh doanh trong các lĩnh vực như kế toán, khai báo thuế, marketing online, quản lý kho hàng, quản lý nhân viên…, giúp họ dễ dàng chuyển đổi thành doanh nghiệp.
Để tạo ra các doanh nghiệp lớn mạnh của Việt Nam, Nhà nước chủ trương giao các dự án lớn quốc gia cho các doanh nghiệp dân tộc, đồng thời yêu cầu họ làm chủ công nghệ và hình thành ngành công nghiệp trong nước. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam vươn lên, khẳng định vị thế trên thị trường.
Chính phủ cũng đẩy mạnh CĐS trong hoạt động quản lý, hướng tới mục tiêu 100% dịch vụ công liên quan đến doanh nghiệp được xử lý trực tuyến toàn trình vào năm 2025. Để luật hóa CĐS, Bộ KH&CN đang xây dựng và trình Quốc hội thông qua Luật CĐS ngay trong năm nay, thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước trong việc coi CĐS là giải pháp đột phá để phát triển kinh tế – xã hội, đổi mới quản trị quốc gia, và thúc đẩy KHCN và ĐMST.
Admin
Nguồn: VnExpress
