Ở tuổi 25, khi vừa được thăng chức trưởng nhóm Marketing, Phan Tấn Việt (TP.HCM) đã đặt mục tiêu sở hữu một căn nhà ở thành phố trước tuổi 30. Tuy nhiên, sau hơn hai năm, anh thừa nhận vẫn chưa tích lũy được khoản tiền đáng kể nào. Việt chia sẻ, anh thường cố gắng tiết kiệm một khoản nhỏ mỗi tháng, nhưng những chương trình khuyến mãi vé máy bay, giày dép giảm giá hay những buổi đi ăn nhà hàng, du lịch cuối tuần đã “cuốn” gần hết số tiền tiết kiệm, chủ yếu để trả các hóa đơn thẻ tín dụng.
Tương tự, Lê Thị Ngọc Vy (Hà Nội), dù đã đi làm được bốn năm với mức thu nhập gần 20 triệu đồng mỗi tháng, cũng chưa có khoản tiết kiệm nào đáng kể. Vy kể lại việc tháng trước cô gặp tai nạn và phải vay tiền bạn để chi trả viện phí. Thói quen “săn sale”, đi xem concert hay những chuyến du lịch “chữa lành” khiến cô thường xuyên rơi vào tình thế bị động khi có các tình huống khẩn cấp xảy ra.
Thực tế, không ít người trẻ đang gặp phải tình trạng tương tự như Việt và Vy, dù mức thu nhập của họ không hề thấp. Một khảo sát năm 2025 của tập đoàn Navigos trên 3.400 người lao động, với gần một nửa đang làm việc tại TP.HCM (47,22%), cho thấy mức lương trung bình của người lao động có kinh nghiệm (chưa phải cấp quản lý) dao động từ 12,7 đến 38,1 triệu đồng mỗi tháng, tùy thuộc vào lĩnh vực. Ở một số ngành đặc thù, mức thu nhập thậm chí còn cao hơn. Tuy nhiên, tình trạng “vung tay quá trán” vẫn diễn ra phổ biến, xuất phát từ việc thiếu kỷ luật tài chính và chưa biết cách kiểm soát dòng tiền hiệu quả.
Các chuyên gia tài chính từ Manulife nhận định rằng, vấn đề của Gen Z không nằm ở mức thu nhập mà chính là cách tiêu tiền. Để cải thiện tình hình, nhóm người trẻ này có thể áp dụng quy tắc 40-40-20. Cụ thể, 40% thu nhập dành cho các chi tiêu thiết yếu, 40% cho tiết kiệm và đầu tư, và 20% còn lại dành cho các nhu cầu cá nhân và giải trí. Tỷ lệ này có thể được điều chỉnh linh hoạt tùy theo hoàn cảnh cá nhân, nhưng điều quan trọng nhất là tạo ra một ranh giới rõ ràng giữa việc chi tiêu và tích lũy.
Triệu phú Grant Cardone, người đề xuất công thức 40-40-20, cho rằng việc dành 40% thu nhập cho tiết kiệm và đầu tư thay vì tiêu dùng có thể giúp người trẻ xây dựng sự giàu có bền vững. Ông cũng nhấn mạnh rằng quy tắc này giúp hạn chế tình trạng chi tiêu quá sớm hoặc vung tay vượt quá khả năng tài chính.
Tại các thành phố lớn ở Việt Nam, Gen Z có thể áp dụng nguyên tắc này bằng cách giới hạn các chi phí cố định như nhà ở, ăn uống, đi lại… trong khoảng 40% tổng thu nhập. Phần 40% dành cho tích lũy có thể được phân bổ như sau: 15% gửi tiết kiệm, 15% tham gia bảo hiểm sức khỏe và nhân thọ, và 10% đầu tư vào các quỹ mở hoặc cổ phiếu dài hạn.
Nguyễn Thanh Nhàn, 27 tuổi, một nhân viên thiết kế nội thất, đã áp dụng nguyên tắc này ngay từ những ngày đầu đi làm. Nhàn chia sẻ rằng, ngay khi nhận lương, cô sẽ trích 15% vào tài khoản tiết kiệm, 10% đóng phí bảo hiểm Manulife và 10% đầu tư vào Quỹ đầu tư năng động MDI. Sau đó, cô mới bắt đầu tính toán các khoản chi tiêu khác. Nhàn nhấn mạnh rằng tiết kiệm và bảo hiểm là những khoản bắt buộc phải thực hiện.
Các chuyên gia từ Manulife cho rằng, quản lý tài chính không có nghĩa là phải từ bỏ hoàn toàn mọi thú vui, mà là phải hiểu rõ dòng tiền của bản thân có đang phục vụ cho các mục tiêu dài hạn hay không. Nếu kiên trì và có kỷ luật trong việc quản lý tài chính, người trẻ hoàn toàn có thể đạt được tự do tài chính sớm hơn những gì họ nghĩ.
Admin
Nguồn: VnExpress
