Tại tọa đàm “Biến đổi xanh giữa biến động toàn cầu” diễn ra tại TP HCM ngày 10/6, các chuyên gia đã nhấn mạnh về những chuyển biến tích cực trong các ngành công nghiệp Việt Nam, đặc biệt là ngành gỗ và nhựa, hướng tới phát triển bền vững và kinh tế xanh.
Ông Nguyễn Chánh Phương, Phó chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP HCM (HAWA), cho biết ngành gỗ đã thay đổi đáng kể hình ảnh của mình. Trước đây từng bị chỉ trích vì khai thác rừng, nay ngành này đang nỗ lực đáp ứng các tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc và tham gia vào chu trình tuần hoàn carbon. Gỗ chế biến hiện nay chủ yếu được nhập khẩu từ các thị trường châu Âu và Mỹ, nơi có chính sách trồng và xuất khẩu rừng bền vững. Ông Phương nhấn mạnh rằng, từ năm 2013, châu Âu đã đi đầu trong việc kiểm soát môi trường, yêu cầu gỗ phải có nguồn gốc rõ ràng theo quy định EUIA, kể cả đối với các vùng trồng nhỏ.
Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển vật liệu xanh nhờ sở hữu khoảng 4 triệu ha rừng trồng trong tổng số 14 triệu ha rừng, cùng với diện tích tre đáng kể. Gỗ tự nhiên có khả năng hấp thụ và lưu giữ carbon, và nếu doanh nghiệp chứng minh được lượng carbon này vẫn còn trong sản phẩm sau chế biến, họ sẽ được đánh giá cao hơn trong các tiêu chí ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) và có thể đạt được chứng nhận “carbon âm”.
Một số doanh nghiệp ngành gỗ đã chủ động đầu tư vào các nhà máy xanh, trong đó có một cơ sở rộng 50 ha đã đi vào hoạt động từ năm 2019 và hiện đang sử dụng 36% năng lượng tái tạo. Theo BCI, năng lượng chiếm đến 90% lượng phát thải trong sản xuất gỗ, cho thấy tiềm năng lớn để giảm phát thải thông qua chuyển đổi năng lượng. Việc đạt được phát thải âm mở ra cơ hội cho ngành gỗ Việt Nam tiếp cận các thị trường cao cấp và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Không chỉ ngành gỗ, ngành nhựa cũng đang có những bước chuyển mình rõ rệt. Đại diện Công ty cổ phần Nhựa Tái chế Duy Tân cho biết, doanh nghiệp đã tái chế hiệu quả các loại chai PET và HDPE, cung cấp nguyên liệu cho các tập đoàn lớn như Coca-Cola, Nestlé và Unilever. Công ty sử dụng thuật ngữ “tái sinh nhựa” để tạo sự thiện cảm với người tiêu dùng, đặc biệt là đối với các sản phẩm đựng thực phẩm.
Duy Tân hiện đang vận hành nhà máy tái chế nhựa lớn nhất châu Á, với công suất dự kiến 100.000 tấn mỗi năm. Trong năm vừa qua, công ty đã thu gom được 49.000 tấn nhựa, tương đương 3,8 tỷ chai. Tuy nhiên, việc phân loại rác tại nguồn còn yếu kém, dẫn đến chi phí xử lý cao. Bên cạnh đó, người tiêu dùng vẫn còn e ngại về chất lượng của nhựa tái chế, trong khi giá thành của sản phẩm này lại cao hơn so với nhựa nguyên sinh.
Để giải quyết những khó khăn này, bà Trịnh Thị Hương, Phó cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), cho biết Chính phủ đã yêu cầu hoàn thiện các chính sách phát triển bền vững, hướng tới mục tiêu có 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030, trong đó có ít nhất hai tập đoàn tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Các chính sách hỗ trợ bao gồm: lãi suất ưu đãi 2% cho các dự án xanh thông qua ngân hàng thương mại; chi phí đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D) được khấu trừ 200% khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp; tăng cường đào tạo, tư vấn và hỗ trợ pháp lý. Bà Hương nhấn mạnh rằng các chính sách này được xây dựng dựa trên sự tham vấn ý kiến của doanh nghiệp, với sự tham gia của các tổ chức trung gian như Hội Doanh nghiệp Xanh.
EuroCham đánh giá đây là thời điểm quan trọng để Việt Nam biến thách thức thành cơ hội. Việt Nam đã có 20 GW năng lượng tái tạo, chiếm 27% tổng công suất, nhưng nhu cầu điện năng dự kiến tăng 8-9% mỗi năm đến năm 2030, đòi hỏi phải đẩy mạnh chuyển đổi năng lượng. Các chương trình như JETP (Quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng) và Cổng Toàn cầu của EU đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ kỹ thuật và tài chính.
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn còn thiếu các hướng dẫn cụ thể về giới hạn phát thải và tín chỉ carbon, gây khó khăn cho doanh nghiệp. EuroCham đề xuất chuẩn hóa quy trình theo các tiêu chuẩn quốc tế. Các chính sách như phân loại rác tại nguồn (dự kiến áp dụng từ năm 2025) và trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) cũng cần có cơ sở hạ tầng và các ưu đãi rõ ràng để triển khai hiệu quả.
Admin
Nguồn: VnExpress
