Bộ Tài chính đang đề xuất thay đổi phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể, bao gồm việc xóa bỏ hình thức khoán thuế và chuyển sang cơ chế tự khai, tự nộp thuế theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu. Động thái này được đưa ra trong bối cảnh dự thảo Luật Quản lý thuế đang được lấy ý kiến rộng rãi.
Theo số liệu của Bộ Tài chính, tính đến cuối năm 2024, cả nước có khoảng 3,6 triệu hộ và cá nhân kinh doanh đang thuộc diện quản lý thuế, trong đó có 2,2 triệu hộ kinh doanh ổn định. Tổng số thuế thu được từ khu vực này trong năm 2024 đạt gần 26.000 tỷ đồng. Đáng chú ý, mức thuế khoán bình quân của mỗi hộ kinh doanh hiện chỉ khoảng 672.000 – 700.000 đồng/tháng, thấp hơn nhiều so với mức thuế bình quân theo phương pháp kê khai (khoảng 4,6 triệu đồng/tháng).
Bộ Tài chính cũng chỉ ra một thực trạng “bất công nghiêm trọng” khi có hơn 4.000 hộ kinh doanh đạt doanh thu trên 10 tỷ đồng mỗi năm, nhưng hơn một nửa trong số này vẫn nộp thuế khoán với mức thuế rất thấp, chỉ khoảng 0,4% doanh thu.
Để khắc phục tình trạng này, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung quy định về chế độ kế toán và hóa đơn. Cụ thể, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên sẽ áp dụng chế độ kế toán đơn giản tương tự như doanh nghiệp vừa và nhỏ, đồng thời phải sử dụng hóa đơn điện tử (có mã hoặc không có mã của cơ quan thuế). Đối với các hộ có doanh thu thuộc đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng (từ 200 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng mỗi năm), họ cũng sẽ áp dụng hóa đơn điện tử có mã hoặc không có mã của cơ quan thuế, hoặc có thể sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nếu có điều kiện.
Theo lộ trình dự kiến, từ năm 2027, các hộ kinh doanh có doanh thu hàng năm từ 800 triệu đồng trở lên sẽ bắt buộc sử dụng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Một năm sau đó, quy định này sẽ được mở rộng áp dụng cho nhóm hộ có ngưỡng doanh thu từ 200-800 triệu đồng.
Bộ Tài chính kỳ vọng rằng giải pháp này sẽ giúp chống thất thu ngân sách một cách hiệu quả, đặc biệt là từ các hộ kinh doanh lớn. Việc áp dụng hóa đơn điện tử và chế độ kế toán đơn giản được xem là một bước tiến quan trọng, thúc đẩy các hộ kinh doanh làm quen với quản trị tài chính bài bản, từ đó có thể phát triển thành doanh nghiệp trong tương lai.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng thừa nhận rằng việc chuyển đổi này có thể gây khó khăn cho các mô hình kinh doanh siêu nhỏ, đặc biệt là những hộ do phụ nữ, người dân tộc thiểu số hoặc người lớn tuổi làm chủ, những đối tượng có trình độ công nghệ còn hạn chế. Đồng thời, chi phí tuân thủ các quy định mới có thể dao động từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng mỗi năm, đòi hỏi cần có các chính sách hỗ trợ tài chính phù hợp. Bên cạnh đó, giai đoạn đầu triển khai (2025-2026) có thể gặp tình trạng quá tải hệ thống khi hàng triệu hộ kinh doanh cùng đồng loạt chuyển đổi.
Trong bối cảnh đó, tổng thu ngân sách nhà nước từ hộ kinh doanh cá thể trong 3 tháng đầu năm 2024 ước đạt 8.695 tỷ đồng, tăng 25,7% so với cùng kỳ năm trước. So sánh với các quốc gia khác, tỷ lệ hộ kinh doanh so với dân số của Việt Nam năm 2024 chỉ đạt 2,17%, thấp hơn nhiều so với các nước như Mỹ, Canada, Anh, Ấn Độ và Thái Lan.
Admin
Nguồn: VnExpress
