Dù chính quyền Tổng thống Donald Trump đã nỗ lực đẩy mạnh việc trục xuất người di cư, số lượng trục xuất hàng ngày vẫn thấp hơn so với năm cuối nhiệm kỳ của chính quyền Tổng thống Joe Biden. Sự chênh lệch này đã gây ra những phản ứng mạnh mẽ từ nội bộ chính quyền.
Để thúc đẩy chiến dịch trục xuất, Stephen Miller, cố vấn cấp cao Nhà Trắng, người từng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng chính sách nhập cư dưới thời Tổng thống Trump, đã tổ chức một cuộc họp tại trụ sở Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE). Mục đích của cuộc họp là truyền đạt sự không hài lòng của Tổng thống Trump về tiến độ hiện tại và yêu cầu ICE phải hành động quyết liệt hơn.

Theo những người tham dự cuộc họp, Miller đã chỉ đạo các quan chức cấp cao của ICE phải nhanh chóng triển khai lực lượng để bắt giữ người nhập cư bất hợp pháp. Ông nhấn mạnh rằng chiến dịch trục xuất không chỉ tập trung vào các thành viên băng đảng và tội phạm bạo lực, mà còn mở rộng ra các đối tượng khác.
Miller đề xuất thay đổi phương pháp làm việc, thay vì lập danh sách những người bị nghi ngờ cư trú bất hợp pháp, các đặc vụ ICE nên nhắm vào những địa điểm thường tập trung lao động thời vụ, như cửa hàng tiện lợi hay siêu thị vật tư xây dựng. Ông tin rằng chỉ cần một vài đặc vụ tuần tra trên đường phố Washington cũng có thể dễ dàng bắt giữ hàng chục người.
Thực hiện theo chỉ đạo này, ngày 6/6, các đặc vụ ICE đã tiến hành một chiến dịch truy quét quy mô lớn tại khu Westlake, Los Angeles, nơi có đông đảo người nhập cư gốc Mexico. Nhân viên làm việc tại các tiệm bánh, siêu thị nội thất và cửa hàng thời trang đã bị bắt giữ ngay lập tức nếu không có giấy tờ hợp lệ. Trước đây, ICE thường tránh bắt giữ tại nơi làm việc để tránh gây ra phản ứng tiêu cực.
Chiến dịch này đã gây ra làn sóng biểu tình trên khắp hạt Los Angeles. Để đối phó với tình hình, ngày 7/6, Tổng thống Trump đã ra lệnh điều động 2.000 lính Vệ binh Quốc gia đến California, bất chấp sự phản đối của Thống đốc Gavin Newsom. Lực lượng hành pháp đã sử dụng hơi cay, đạn cao su và lựu đạn gây choáng để giải tán đám đông biểu tình. Tình trạng bất ổn tiếp tục leo thang, và đến ngày 9/6, thêm 700 lính thủy đánh bộ cùng 2.000 lính Vệ binh Quốc gia đã được điều động để bảo vệ tài sản và các đặc vụ liên bang.
Muzaffar Chishti, chuyên gia tại Viện Chính sách Di cư, nhận xét rằng việc triển khai lực lượng ICE với trang bị quân sự tại Los Angeles nhằm tạo ra hình ảnh về một chiến dịch trục xuất quy mô lớn. Tuy nhiên, số lượng trục xuất thực tế lại không tương xứng với sự phô trương này.

Dù vậy, các quan chức ICE cho biết số vụ bắt giữ người nhập cư đã tăng lên kể từ sau cuộc họp với Miller. Mặc dù không có chỉ thị bằng văn bản, các sĩ quan đã được yêu cầu “làm mọi việc cần thiết” để tăng số vụ bắt giữ, theo tiết lộ của một số quan chức ICE đương nhiệm và đã nghỉ hưu.
Các chuyên gia chỉ ra rằng chính sách kiểm soát nhập cư của chính quyền Tổng thống Trump có nhiều điểm khác biệt so với các chính quyền tiền nhiệm. Các đặc vụ ICE thường xuyên bắt giữ người nhập cư mà không cần lệnh của tòa, cũng như không cần thông báo danh tính. Thậm chí, tại nhiều thành phố, các đặc vụ mặc thường phục bắt giữ người nhập cư ngay tại các buổi điều trần ở tòa án. Nhiều người bị nghi ngờ nhập cư bất hợp pháp đã bị đưa vào trại giam giữ mà không được thông báo cho gia đình hay luật sư.
Tại Coral Springs, Florida, một ngôi nhà đã bị bao vây bởi ít nhất 8 đặc vụ mặc trang bị tác chiến để bắt giữ một người đàn ông nhập cư không có tiền án tiền sự. Ở Irvine, California, các đặc vụ ICE đã điều động xe thiết giáp đến một khu dân cư để bắt giữ một người bị cáo buộc đã dán tờ rơi cảnh báo về sự hiện diện của các đặc vụ ICE trong khu vực, mặc dù người này không phải là người nhập cư bất hợp pháp.
Chính quyền Trump bảo vệ các chiến thuật của mình, cho rằng các sĩ quan ICE phải mặc áo giáp và che mặt vì “bị đe dọa”. Phát ngôn viên Nhà Trắng Abigail Jackson nhấn mạnh rằng việc thực hiện cam kết của Tổng thống Trump về trục xuất người nhập cư bất hợp pháp là ưu tiên hàng đầu của chính quyền.
Chính quyền Trump hy vọng rằng những thông tin trên truyền thông về các biện pháp cứng rắn sẽ khuyến khích người nhập cư bất hợp pháp tự nguyện rời khỏi Mỹ. Các văn phòng ICE địa phương thường xuyên đăng tải hình ảnh những người nhập cư bị bắt giữ bên cạnh ảnh các đặc vụ ICE với khuôn mặt bị che hoặc quay lưng lại trên mạng xã hội.
ICE đã ngừng công bố dữ liệu về số lượng người nhập cư bị bắt giữ. Tuy nhiên, trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ, chính quyền Trump đã bắt giữ khoảng 66.500 người nhập cư bất hợp pháp và trục xuất gần 66.000 người. So với năm 2024, tốc độ bắt giữ cao hơn, nhưng tốc độ trục xuất lại chậm hơn.
Đầu năm nay, các quan chức ICE đã đặt ra chỉ tiêu bắt giữ hàng ngày và đề nghị các đặc vụ từ Cục Điều tra Liên bang (FBI) cùng các cơ quan thực thi pháp luật khác phối hợp thực hiện. ICE cũng bãi bỏ chính sách thời Biden vốn cấm các sĩ quan bắt giữ những người nhập cư không có giấy tờ hợp pháp nếu họ tình cờ có mặt gần các nghi phạm bị nhắm mục tiêu. Giờ đây, các cuộc đột kích vào trường học, nhà thờ và bệnh viện để truy quét người nhập cư đều được phép thực hiện.

Theo hồ sơ kiện gửi lên tòa án liên bang tại Chicago, các đặc vụ ICE đã xông vào một quán cà phê ở Liberty, Missouri, và bắt giữ 12 nhân viên là người nhập cư trái phép mà không có lệnh hay bằng chứng cụ thể. Chính phủ khẳng định họ “có đủ căn cứ pháp lý và bằng chứng cụ thể” để thực hiện vụ bắt giữ.
Một trong những thách thức lớn mà chính quyền Trump phải đối mặt là ICE hiện chỉ có khoảng 5.000 sĩ quan sẵn sàng thực hiện các vụ bắt giữ người nhập cư bất hợp pháp. Điều này gây khó khăn cho việc triển khai lực lượng ở nhiều địa điểm khác nhau.
Các quan chức Nhà Trắng và Bộ An ninh Nội địa đã tuyên bố rõ ràng rằng ICE sẽ phải đối mặt với hậu quả nếu không đạt được chỉ tiêu bắt giữ. Bộ An ninh Nội địa từng buộc một giám đốc tạm quyền của ICE phải thôi việc và cảnh báo rằng người kế nhiệm cũng có thể chịu chung số phận. Kenneth Genalo, quan chức ICE phụ trách các vụ bắt giữ và trục xuất, đã chủ động xin từ chức thay vì sa thải các cấp phó của mình vì hiệu suất kém.
Một trong những nguyên nhân khiến số vụ trục xuất chưa tăng mạnh có thể là do các hoạt động truy quét của ICE gây quá nhiều sự chú ý, khiến người nhập cư trở nên thận trọng hơn. Việc ICE bắt giữ người ngay tại tòa án đã trở thành một chiến lược được áp dụng rộng rãi trên toàn quốc, giúp ICE tăng số vụ bắt giữ mà không tốn nhiều nguồn lực. Tuy nhiên, nó cũng khiến người nhập cư phải đối mặt với tình thế khó khăn, khi phải cân nhắc việc có nên xuất hiện tại tòa án để trình diện theo quy trình pháp lý hay không.
Nhiều luật sư cho biết thân chủ của họ không được hỗ trợ về tư vấn pháp lý. Các video lan truyền trên mạng xã hội cho thấy những người đàn ông mặc thường phục đã bắt giữ người tại một tòa án ở hạt Albemarle, Virginia, mà không xưng danh hay cho biết họ thuộc cơ quan nào. Vụ việc này đã khiến công tố viên trưởng của hạt phải mở cuộc điều tra. Hingeley cho rằng việc cảnh sát hay đặc vụ không xưng danh khi bắt giữ người gây nguy hiểm cho cả người bị bắt lẫn những người xung quanh.
Những nỗ lực tăng cường trục xuất người nhập cư của chính quyền Trump đã vấp phải nhiều chỉ trích và tranh cãi. Liệu những biện pháp này có đạt được hiệu quả như mong đợi hay không vẫn là một câu hỏi còn bỏ ngỏ.
Admin
Nguồn: VnExpress