Sự rực rỡ của thế giới tự nhiên thể hiện rõ nhất ở các hệ sinh thái nhiệt đới, nơi động vật khoe sắc từ những chú vẹt cầu vồng trong rừng mưa đến các rạn san hô rực rỡ. Theo các nhà khoa học, màu sắc đóng vai trò quan trọng trong giao tiếp của động vật.
Oscar Puebla, một nhà sinh thái học cá tại Trung tâm Nghiên cứu Biển Nhiệt đới Leibniz, cho biết màu sắc có thể là phương tiện giao tiếp giữa các cá thể cùng loài, ví dụ như thu hút bạn tình, hoặc là tín hiệu cảnh báo gửi tới kẻ săn mồi về độc tính, hoặc đơn giản là công cụ ngụy trang để trốn tránh nguy hiểm.
Cơ chế và mục đích của việc sử dụng màu sắc rất khác nhau giữa các loài và môi trường sống. Các loài chim thường hấp thụ sắc tố đỏ, cam, vàng từ thức ăn và sử dụng chúng để thu hút bạn tình hoặc khẳng định vị thế. Trong khi đó, cá và động vật thân mềm lại tận dụng cấu trúc vi mô phức tạp trong tế bào để bẻ cong và khúc xạ ánh sáng, tạo ra khả năng thay đổi màu sắc để ngụy trang. Dù trên cạn hay dưới biển, môi trường nhiệt đới đóng vai trò then chốt trong quá trình tiến hóa thích nghi này.
Roberto Arbore, một nhà sinh học tiến hóa tại Trung tâm Nghiên cứu Đa dạng Sinh học và Tài nguyên Di truyền, chuyên nghiên cứu về vẹt, giải thích rằng trong một quần thể đa dạng như rừng mưa, việc nhận diện chính xác đồng loại là rất quan trọng để tránh lãng phí năng lượng vào các tương tác vô ích với loài khác. Chim, vốn dựa vào thị giác để nhận biết thế giới, phải cạnh tranh để nổi bật trong môi trường rừng rậm. Điều này thúc đẩy sự đa dạng về màu sắc và hoa văn ở vẹt, chim ruồi, chim toucan và nhiều loài chim nhiệt đới khác. Trong môi trường biển, màu đỏ bị hấp thụ nhanh chóng dưới nước, trở thành màu ngụy trang lý tưởng. Tương tự, màu sắc tươi sáng giúp nhiều loài cá nhỏ ẩn mình giữa làn nước trong vắt của các rạn san hô, trốn tránh khỏi những kẻ săn mồi.
Quá trình tiến hóa để có vẻ ngoài bắt mắt, dù thông qua sắc tố hay cấu trúc vi mô, đòi hỏi một lượng năng lượng đáng kể. Nguồn năng lượng này thường khan hiếm ở các môi trường khắc nghiệt như lãnh nguyên hoặc sa mạc. Ngược lại, theo Arbore, môi trường nhiệt đới thường trù phú hơn, với nguồn thức ăn dồi dào, khí hậu ôn hòa và điều kiện năng lượng thuận lợi. Nhờ vậy, các loài có thể đầu tư nhiều năng lượng hơn vào việc phát triển màu sắc. Sự phức tạp và đa dạng của hệ sinh thái nhiệt đới tạo ra sự kết hợp hoàn hảo giữa cạnh tranh và tài nguyên, cho phép động vật phát triển những màu sắc rực rỡ.
Admin
Nguồn: VnExpress
