Tại tọa đàm “Game và bản sắc văn hóa – yếu tố tạo dấu ấn thị trường” do VnExpress tổ chức ngày 10/6, các chuyên gia đã chia sẻ nhiều góc nhìn sâu sắc về vai trò của văn hóa trong việc tạo nên thành công cho một tựa game. Chương trình có sự tham gia của ông Phan Thanh Duy, giảng viên ngành Thiết kế Game, Khoa Truyền thông và Thiết kế, RMIT Việt Nam; ông Nguyễn Thiện Toàn, nhà sáng lập Ngũ Hành Games và bà Sam Phạm, chuyên viên điều phối dự án tại RMIT, với vai trò điều phối.
Ông Phan Thanh Duy nhấn mạnh rằng, việc lồng ghép văn hóa vào game không chỉ đơn thuần là đưa các biểu tượng hay bối cảnh quen thuộc vào trò chơi. Điều quan trọng hơn là thể hiện những nét văn hóa tinh tế thông qua hành vi, thói quen thường nhật của nhân vật, chẳng hạn như cách họ dọn dẹp nhà cửa, đi chợ hay trả giá. Theo ông, những điều “rất Việt Nam” này có thể trở thành những cơ chế gameplay độc đáo nếu được khai thác một cách sáng tạo và phù hợp. Tuy nhiên, điều kiện tiên quyết là phải hiểu rõ thị trường mục tiêu mà game hướng đến.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Thiện Toàn cho rằng, một sản phẩm dù chứa đựng nhiều yếu tố văn hóa đặc sắc nhưng không phù hợp với thị hiếu của người chơi thì cũng khó có thể lan tỏa rộng rãi. Ông khẳng định: “Văn hóa là một trong nhiều yếu tố tạo nên bản sắc cho game. Nhưng để một trò chơi tồn tại và phát triển bền vững, điều cốt lõi vẫn là gameplay hấp dẫn, phù hợp thị trường và có chiến lược phát triển rõ ràng”.
Ông Toàn phân tích thêm về lợi thế cạnh tranh của các tựa game đậm chất văn hóa như Black Myth: Wukong (Trung Quốc) hay Assassin’s Creed: Shadows (Pháp). Theo ông, những trò chơi này không chỉ có cách kể chuyện độc đáo mà còn truyền tải hiệu quả hình ảnh văn hóa đến khán giả toàn cầu.
Nhìn nhận về thị trường game Việt Nam, ông Toàn cho rằng, dù sở hữu một nền văn hóa phong phú và độc đáo, Việt Nam vẫn chưa định vị được một vị thế rõ nét trên bản đồ game quốc tế so với các quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản hay Hàn Quốc. Do đó, việc tích hợp văn hóa bản địa vào trò chơi điện tử không chỉ góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam mà còn tạo ra sự khác biệt trong một thị trường game đang dần trở nên bão hòa về nội dung.
Từ góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Thiện Toàn nhận định rằng, để một tựa game có thể tạo dấu ấn lâu dài, yếu tố then chốt là khả năng cảm thụ của người chơi, kết hợp với sự sáng tạo phù hợp với từng thị trường cụ thể. Ông khuyến nghị các nhà phát triển game nên rời khỏi “vùng an toàn” nội địa, thử nghiệm gameplay và thu thập phản hồi từ thị trường quốc tế. Ông cũng chỉ ra rằng, nhiều studio game tại Việt Nam còn thiếu dữ liệu thực tế từ người chơi nước ngoài, dẫn đến việc sản phẩm kém cạnh tranh khi ra mắt trên thị trường toàn cầu.
Tuy nhiên, ông Toàn cũng lưu ý rằng, việc đưa văn hóa vào game không phải là một nhiệm vụ dễ dàng. Ông ví đây như việc “làm gấp đôi công việc”, bởi vì bên cạnh việc tạo ra một gameplay hấp dẫn, đội ngũ phát triển còn phải nghiên cứu, phân tích và chuyển hóa tri thức văn hóa thành ngôn ngữ hình ảnh số một cách chính xác. Quá trình này đòi hỏi nhiều thời gian, công sức và sự hỗ trợ của công nghệ.
Để tránh gây ra những tranh cãi hoặc hiểu nhầm không đáng có, Ngũ Hành Games luôn tham khảo ý kiến của các chuyên gia văn hóa, thực hiện khảo sát người chơi và sẵn sàng loại bỏ những nội dung chưa được xác minh hoặc chưa đủ cơ sở, thay vì đưa vào trò chơi một cách cảm tính. Mục tiêu của họ là giữ trọn vẹn cảm xúc cho người chơi, không biến game thành một công cụ giáo dục khô khan.
Ông Phan Thanh Duy cũng đồng tình rằng, để một tựa game có yếu tố văn hóa thành công, cần có sự nghiên cứu sâu sắc, tư vấn chuyên môn và đào tạo đội ngũ thiết kế có khả năng chuyển hóa tri thức văn hóa vào gameplay. Ông nhấn mạnh rằng, trò chơi phải hấp dẫn trước, rồi mới tính đến việc truyền tải văn hóa.
Trong bối cảnh các quy định kiểm duyệt văn hóa tại Việt Nam tương đối chặt chẽ, một trò chơi chỉ có thể vượt qua các rào cản pháp lý nếu bản thân nó có chất lượng tốt và mang lại giá trị giải trí cao. Yếu tố văn hóa chỉ nên là một điểm cộng, chứ không thể là yếu tố duy nhất để đảm bảo thành công cho trò chơi.
Giảng viên RMIT cũng đưa ra lời khuyên cho các bạn trẻ muốn theo đuổi ngành game, đó là cần trang bị ba nền tảng quan trọng: hiểu rõ thị trường trong và ngoài nước, nắm vững quy trình sáng tạo và phát triển game, và có kỹ năng làm việc nhóm hiệu quả.
Kết thúc buổi tọa đàm, hai chuyên gia nhấn mạnh rằng, RMIT định hướng cho sinh viên ngành game tư duy kinh doanh sáng tạo (creative business mindset), giúp họ hiểu rằng game không chỉ là một sản phẩm nghệ thuật mà còn phải tuân theo các quy luật của thị trường. Bên cạnh đó, RMIT cũng chú trọng phát triển khả năng làm việc đa văn hóa (multicultural working style) cho sinh viên, một yếu tố quan trọng để phối hợp hiệu quả với các đội ngũ quốc tế trong quá trình phát triển nội dung và truyền thông sản phẩm.
Admin
Nguồn: VnExpress
