Một sự kiện chưa từng có tiền lệ đang gây xôn xao dư luận trong giới học thuật Mỹ: Toàn bộ các thành viên Hội đồng Học bổng Nước ngoài Fulbright (FFSB) đồng loạt từ chức để phản đối những hành động mà họ cho là vi phạm pháp luật, gây tổn hại đến lợi ích quốc gia và tính toàn vẹn của chương trình Fulbright danh tiếng.
Trong thông cáo được công bố trên Substack ngày 11/6, các thành viên FFSB nhấn mạnh rằng quyết định từ chức là “bất đắc dĩ” và xuất phát từ việc chính quyền đương nhiệm đã “chiếm đoạt thẩm quyền” của Hội đồng, từ chối cấp học bổng cho nhiều ứng viên đã được phê duyệt cho năm học tới.
Theo các thành viên FFSB, Quốc hội Mỹ, khi thiết lập chương trình Fulbright, đã trao cho FFSB quyền phê duyệt cuối cùng các ứng viên sau một quá trình xét tuyển kéo dài và kỹ lưỡng do các chuyên viên Bộ Ngoại giao và các đại sứ quán Mỹ trên toàn thế giới thực hiện. Các ứng viên được FFSB lựa chọn dựa trên các tiêu chí đánh giá độc lập.
Điều đáng nói, những cá nhân bị hủy học bổng đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau, từ sinh học, kỹ thuật, kiến trúc đến nông nghiệp, khoa học cây trồng, âm nhạc và lịch sử. Thông cáo cũng tiết lộ rằng chính phủ Mỹ đang tiến hành “quy trình rà soát” đối với 1.200 người nước ngoài nhận học bổng Fulbright, dù không có yêu cầu nào trước đó.
Các cựu thành viên hội đồng bày tỏ lo ngại sâu sắc: “Chúng tôi tin rằng những hành động này không chỉ trái với quy định pháp luật mà còn đi ngược lại với sứ mệnh của Fulbright và các giá trị mà quốc hội đã quy định trong luật, bao gồm quyền tự do ngôn luận và tự do học thuật”.
Chương trình Fulbright, vốn nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ cả hai đảng trong Quốc hội Mỹ, được ca ngợi là “trụ cột lưỡng đảng của ngành ngoại giao Mỹ” và “biểu tượng bền vững cho cam kết của nước Mỹ đối với nỗ lực thấu hiểu lẫn nhau, ngoại giao, niềm tin vào học thuật và hợp tác quốc tế”. Sự can thiệp này, theo họ, đang làm suy yếu “sự liêm chính trong quy trình tuyển chọn của chương trình, dựa trên năng lực chứ không phải tư tưởng và được bảo vệ khỏi mọi can thiệp chính trị”.
Phản hồi về những cáo buộc này, Nhà Trắng cho rằng FFSB đang phản ứng thái quá. Người phát ngôn Nhà Trắng Anna Kelly tuyên bố: “Người dân Mỹ đã bầu Tổng thống Trump, chứ họ không bầu cho Hội đồng Fulbright. Tổng thống sẽ đảm bảo rằng mọi sáng kiến đối ngoại đều phù hợp với lợi ích quốc gia của chúng ta”.
Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao cũng đồng tình, bác bỏ tuyên bố về sự trung lập lưỡng đảng của FFSB, đồng thời chỉ ra rằng 12 thành viên vừa từ chức “được chính quyền cựu tổng thống Joe Biden bổ nhiệm”. Quan chức này khẳng định Đạo luật Fulbright-Hays không trao cho FFSB quyền quyết định cuối cùng đối với các đơn xin học bổng và cho rằng thông cáo của nhóm 12 thành viên chỉ là “chiêu trò chính trị nhằm làm suy yếu Tổng thống Trump”.
Vụ việc này đã làm dấy lên những tranh cãi gay gắt về tính độc lập của chương trình Fulbright và vai trò của chính phủ trong việc quản lý các chương trình trao đổi học thuật quốc tế. Liệu sự can thiệp chính trị có làm xói mòn uy tín và ảnh hưởng của một trong những chương trình học bổng danh giá nhất thế giới? Câu trả lời vẫn còn bỏ ngỏ.
Admin
Nguồn: VnExpress
