Tình trạng ung thư đại trực tràng đang ngày càng trở nên đáng báo động, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới, với số ca mắc và tử vong không ngừng gia tăng. Đáng chú ý, căn bệnh này đang có xu hướng trẻ hóa mạnh mẽ. Theo số liệu thống kê từ GLOBOCAN năm 2022, Việt Nam ghi nhận gần 17.000 ca mắc mới mỗi năm. Điều đáng lo ngại là có đến 20-30% bệnh nhân phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, khi ung thư đã di căn, làm giảm đáng kể khả năng chữa khỏi.
Một trong những vấn đề đáng lưu tâm là sự trẻ hóa của ung thư đại trực tràng. Ngày càng có nhiều bệnh nhân ở độ tuổi dưới 40 được chẩn đoán mắc bệnh, điều này đi ngược lại với quan niệm trước đây rằng ung thư đại trực tràng chỉ xảy ra ở người lớn tuổi. Các chuyên gia cho rằng lối sống hiện đại, bao gồm chế độ ăn uống thiếu lành mạnh (nhiều thịt đỏ, ít chất xơ), ít vận động thể chất, hút thuốc lá và lạm dụng rượu bia, là những yếu tố chính góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
PGS.TS. Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai, nhấn mạnh rằng ung thư đại trực tràng ở giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng. Do đó, việc tầm soát định kỳ đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện và điều trị bệnh kịp thời. Nếu được phát hiện sớm, tỷ lệ sống sót sau 5 năm có thể đạt trên 90%.
Ung thư đại trực tràng thường bắt nguồn từ các polyp tuyến, và quá trình này có thể kéo dài từ 10 đến 15 năm. Việc cắt bỏ polyp ở giai đoạn sớm có thể giảm nguy cơ ung thư tới 90%. Polyp đại trực tràng được ví như “hạt giống” của ung thư. Khi chúng còn nhỏ, việc loại bỏ thông qua nội soi rất đơn giản và hiệu quả. Tuy nhiên, nếu để polyp phát triển thành khối u ác tính, việc điều trị sẽ trở nên phức tạp, tốn kém và tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn.
Hiện nay, có nhiều phương pháp sàng lọc ung thư đại trực tràng hiệu quả, bao gồm xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân, nội soi đại tràng, chụp cắt lớp vi tính ổ bụng, xét nghiệm đánh giá methyl hóa DNA trong phân, xét nghiệm methyl hóa gen SEPTIN9 và xét nghiệm chỉ dấu khối u.
Các đối tượng sau đây nên được tầm soát ung thư đại trực tràng:
Người từ 45 tuổi trở lên: Nên thực hiện xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân (FIT) hàng năm và nội soi đại tràng mỗi 10 năm, ngay cả khi không có triệu chứng. Nếu kết quả nội soi có bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định lịch nội soi tiếp theo.
Người có tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng: Nên bắt đầu tầm soát sớm hơn 10 năm so với độ tuổi mà người thân được chẩn đoán (thường là từ 35-40 tuổi).
Người có polyp hoặc bệnh viêm ruột mạn tính: Cần tầm soát định kỳ từ 1-3 năm một lần, tùy thuộc vào mức độ bệnh.
PGS.TS. Phạm Cẩm Phương cho biết, việc điều trị ung thư đại trực tràng đã có nhiều tiến bộ đáng kể. Hóa trị liệu đã chứng minh được vai trò quan trọng trong việc điều trị ung thư đại trực tràng di căn, mang lại lợi ích cho bệnh nhân ở giai đoạn muộn. Bên cạnh đó, sự ra đời của các thuốc điều trị nhắm trúng đích đã giúp cải thiện đáng kể thời gian sống cho người bệnh.
Các thuốc kháng thể đơn dòng (Bevacizumab) và thuốc kháng EGFR (Cetuximab) là những loại thuốc điều trị nhắm trúng đích có tác động đặc hiệu lên các thụ thể khác nhau. Kể từ khi được phê duyệt, nhóm thuốc này đã trở thành một lựa chọn điều trị tiêu chuẩn, thường được kết hợp với hóa trị liệu cho bệnh nhân ở giai đoạn muộn. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng các thuốc kháng thể đơn dòng có thể giúp cải thiện thời gian sống toàn bộ cho bệnh nhân ung thư giai đoạn di căn.
Tuy nhiên, PGS.TS. Phương nhấn mạnh rằng việc sàng lọc và phát hiện sớm vẫn là yếu tố then chốt. Bà khuyến cáo mọi người không nên chủ quan và chờ đến khi có các triệu chứng như đau bụng, đi ngoài ra máu hoặc sụt cân mới đi khám, vì lúc đó bệnh có thể đã tiến triển nặng. Bà cũng khuyến nghị mọi người nên duy trì chế độ ăn giàu chất xơ, hạn chế thịt đỏ và đồ chế biến sẵn, tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày để kích thích nhu động ruột, tránh hút thuốc lá và lạm dụng rượu bia, đồng thời tuân thủ lịch sàng lọc dựa trên nhóm nguy cơ của mình.
Admin
Nguồn: VnExpress
