Thời gian gần đây, tình trạng nhiều hàng quán tại các khu chợ và tuyến phố kinh doanh sầm uất đồng loạt đóng cửa đang gây chú ý, đặc biệt sau khi chính quyền tăng cường kiểm tra hàng giả, hàng nhái.
Tại TP.HCM, ông Thành, một tiểu thương có hơn 20 năm kinh doanh dép tại chợ Bà Chiểu (quận Bình Thạnh), chia sẻ rằng phần lớn hàng hóa của ông được nhập từ các xưởng gia công nhỏ, không có hóa đơn mà chỉ ghi chép tay để theo dõi. Ông cho biết, do các xưởng nhỏ không phát hành hóa đơn nên ông cũng không thể yêu cầu. Dù vậy, ông vẫn đóng thuế khoán và phí chợ đầy đủ. Bên cạnh hàng trong nước, ông cũng nhập dép từ Trung Quốc vì giá rẻ và mẫu mã đa dạng, tuy nhiên nhiều mẫu bị tồn kho và hư hỏng, buộc ông phải bán lỗ hoặc bỏ đi. Ông Thành bày tỏ lo ngại rằng nếu bị kiểm tra gắt gao, có thể ông sẽ phải ngừng kinh doanh, đồng thời đề xuất cơ quan quản lý có hướng dẫn cụ thể hơn để ông có thể chuyển sang sử dụng hóa đơn điện tử, và xin thêm thời gian để bán hết hàng tồn kho.
Tương tự, tại chợ An Đông Plaza (quận 5), bà Hằng, chủ một sạp giày dép, đã tạm ngưng nhập hàng gần nửa tháng nay sau khi có thông tin về việc kiểm tra chặt chẽ của nhà chức trách. Bà cho biết hàng của bà chủ yếu mua từ các mối quen, không có nhãn mác và hóa đơn, nhiều lô hàng đã tồn kho 3-4 năm và bà không biết làm cách nào để chứng minh nguồn gốc. Bà Hằng cũng từng yêu cầu các xưởng cung cấp hóa đơn nhưng bị từ chối do họ không có mã số thuế hoặc đã giải thể. Bà không phản đối việc quản lý nhưng mong muốn có sự phổ biến rõ ràng và tạo điều kiện cho tiểu thương xử lý hàng hóa cũ, tránh tình trạng bị phạt khiến họ rơi vào bế tắc.
Ở các chợ truyền thống nhỏ hơn, tình hình cũng không khác biệt. Ông Hùng, một người bán quần áo tại chợ Tân Bình với hơn 15 năm kinh nghiệm, thừa nhận hàng hóa của ông chủ yếu được nhập từ nhiều mối buôn và không có hóa đơn. Ông cho biết mỗi ngày có rất nhiều người chào hàng và ông chọn lấy hàng từ người có giá rẻ nhất. Ông lo ngại rằng nếu cơ quan quản lý yêu cầu kê khai chi tiết mà không có hướng dẫn cụ thể, những tiểu thương nhỏ lẻ như ông dễ bị phạt oan.
Nhiều tiểu thương cho rằng họ không cố ý trốn thuế, nhưng do đặc thù kinh doanh nhỏ lẻ và linh hoạt nên việc có đầy đủ giấy tờ là rất khó khăn. Một số người lo ngại rằng nếu không có chính sách hỗ trợ chuyển đổi phù hợp, nhiều sạp hàng sẽ phải đóng cửa.
Tại Hà Nội, tình trạng tương tự cũng diễn ra. Một số cửa hàng túi xách, giày dép tại chợ Ngã Tư Sở (Đống Đa) đã đóng cửa từ đầu tuần do lo ngại bị quản lý thị trường kiểm tra. Chị Lan, chủ một cửa hàng quần áo tại chợ này, cho biết chị mới mở cửa trở lại sau hai ngày đóng cửa để “nghe ngóng”. Cửa hàng của chị chuyên bán các sản phẩm được đặt may tại các xưởng gia công ở Gia Lâm, Long Biên và mua buôn từ Đồng Xuân, Ninh Hiệp. Các nhà cung cấp hàng hóa hầu hết là hộ hoặc cá nhân kinh doanh, chỉ có phiếu thu viết tay chứ không có hóa đơn điện tử. Chị Lan cho biết việc nhập hàng và mua bán theo hình thức này đã diễn ra hàng chục năm nay.
Chị Thanh Nga, chủ một hộ kinh doanh mỹ phẩm xách tay lâu năm ở Hà Đông, cho biết shop của chị thường tự nhập hàng bằng cách nhờ tiếp viên hàng không và người quen mua ở nước ngoài như Hàn Quốc, Nhật Bản hoặc châu Âu mang về. Theo quy định, hàng nhập khẩu phải khai báo hải quan, có chứng từ xuất xứ và nộp đầy đủ các loại thuế, chưa kể mỹ phẩm còn phải dán nhãn phụ tiếng Việt hoặc thực hiện các thủ tục công bố sản phẩm. Do quản lý thị trường siết chặt kiểm tra xuất xứ và nguồn gốc, chị Nga đang tính đến việc tạm đóng cửa để tìm phương án kinh doanh phù hợp.
Cách trung tâm Hà Nội khoảng 15 km, xã La Phù (huyện Hoài Đức), được mệnh danh là “thủ phủ bánh kẹo” lớn nhất miền Bắc, nơi tập trung nhiều đầu mối phân phối bánh kẹo nội địa và nhập khẩu giá rẻ. Hiện tại, nhiều cửa hàng tại đây cũng đã đóng cửa hoặc tạm ngừng kinh doanh, dù vẫn còn một vài xe máy và xe tải đến nhập hàng.
Theo quy định, hàng không rõ nguồn gốc là hàng hóa bán trên thị trường mà không có căn cứ (trên bao bì, nhãn mác hoặc hóa đơn đi kèm) để xác định nơi sản xuất hoặc xuất xứ. Hàng giả nhãn hiệu là sản phẩm gắn mác, có dấu hiệu trùng hoặc tương tự đến mức gây nhầm lẫn với thương hiệu đã được bảo hộ mà không được phép của chủ sở hữu. Trong khi đó, hàng nhập lậu là hàng không khai báo hải quan, không có hóa đơn chứng từ hợp pháp hoặc gian lận về chủng loại, số lượng khi nhập khẩu.
Ông Nguyễn Ngọc Tịnh, Phó chủ tịch Hội Tư vấn và đại lý thuế TP.HCM, cho biết các hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai, khoán hoặc từng lần phát sinh đều phải có hóa đơn khi mua hàng để chứng minh nguồn gốc và xuất xứ. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng việc giám sát và thực hiện quy định này còn nhiều hạn chế.
Đại diện Chi cục Quản lý thị trường TP.HCM chia sẻ những khó khăn của tiểu thương kinh doanh tại các chợ truyền thống, nhưng cũng nhấn mạnh rằng việc bán hàng không có chứng từ hợp pháp là hành vi vi phạm và có thể bị xử lý hành chính. Vị đại diện này cho biết thêm, Chi cục sẽ tiếp tục tuyên truyền, hướng dẫn các hộ kinh doanh thực hiện đúng quy định và xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm hoặc tái phạm.
Từ đầu năm đến nay, các đơn vị và địa phương đã bắt giữ và xử lý hơn 34.000 vụ việc vi phạm, trong đó có hơn 8.200 vụ buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu; 25.100 vụ gian lận thương mại, thuế và khoảng 1.100 vụ hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ. Tổng số tiền xử phạt và thu nộp ngân sách là hơn 4.897 tỷ đồng, đồng thời đã khởi tố hình sự gần 1.400 vụ.
Ông Lê Thế Chính, đại diện Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), thừa nhận tình trạng vi phạm và gian lận thương mại đang gia tăng về quy mô và mức độ phức tạp. Ông cũng cho rằng việc các cửa hàng đóng cửa gần đây là một biểu hiện của tình trạng vi phạm này.
Theo quy định, từ ngày 1/6, khoảng 37.000 hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng mỗi năm thuộc một số ngành nghề như ăn uống, khách sạn, bán lẻ, vận tải hành khách sẽ chuyển từ nộp thuế khoán sang hình thức kê khai. Đến năm 2026, việc nộp thuế khoán sẽ bị xóa bỏ hoàn toàn, và các hộ kinh doanh sẽ phải thực hiện kê khai thuế hàng tháng hoặc hàng quý dựa trên sổ sách kế toán, hóa đơn và chứng từ.
Chị Lan, chủ cửa hàng quần áo tại chợ Ngã Tư Sở, khẳng định rằng hầu hết các tiểu thương không muốn làm sai quy định, nhưng cơ quan chức năng cần có hướng dẫn và lộ trình cụ thể để họ có thể chuyển đổi sang cách làm mới.
Trong khi chờ đợi hướng dẫn cụ thể hơn từ cơ quan quản lý, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế, lưu ý các hộ kinh doanh cần rà soát lại toàn bộ hàng tồn kho, xử lý hoặc tiêu hủy các loại hàng hóa có nguồn gốc không hợp pháp (hàng giả, hàng lậu). Sau khi chuyển sang nộp thuế theo hình thức kê khai, bà Cúc đề xuất cơ quan thuế không truy cứu đối với hàng tồn kho không đủ hóa đơn, chứng từ, trừ trường hợp là hàng phi pháp đã bị loại trừ.
Admin
Nguồn: VnExpress
