Báo cáo gần đây của Văn phòng Kiểm soát Chính phủ Mỹ (GAO) về “Đánh giá Thường niên về Hệ thống vũ khí” đã chỉ ra nhiều vấn đề phát sinh trong quá trình thử nghiệm thực tế của tổ hợp trinh sát và theo dõi hồng ngoại ASG-34A(V)1, còn được biết đến với tên gọi IRST21.
IRST21, được phát triển cho các máy bay tiêm kích đa năng F/A-18E/F Super Hornet với chi phí khoảng 16,6 triệu USD mỗi tổ hợp, cũng tương thích với các dòng máy bay chiến đấu F-15 và F-16. Hệ thống này được tích hợp vào mũi của thùng dầu phụ của máy bay, giúp đơn giản hóa quá trình vận hành và không ảnh hưởng đến cấu hình chiến đấu.
Theo GAO, chương trình phát triển ASG-34A(V)1 đã đáp ứng được tiến độ đề ra vào tháng 11/2024, bao gồm việc hoàn thành bàn giao một số lượng nhỏ các nguyên mẫu. Mặc dù kế hoạch sản xuất hàng loạt IRST21 dự kiến bắt đầu từ tháng 1, nhưng đã bị trì hoãn do những chậm trễ trong quá trình thử nghiệm. Báo cáo của GAO chỉ rõ, sự chậm trễ này xuất phát từ lỗi phần mềm khiến cảm biến phát ra các cảnh báo sai về tình trạng quá nhiệt.
Cơ quan Thử nghiệm và Đánh giá (DOT&E) thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ công nhận năng lực của ASG-34A(V)1, nhưng cũng lưu ý về tần suất hỏng hóc lớn của hệ thống. Các quan chức DOT&E đánh giá ASG-34A(V)1 là “cực kỳ không đáng tin cậy” và cảnh báo rằng việc đưa vào biên chế có thể gây ra rủi ro cho phi đội tiêm kích của Hải quân Mỹ. Dù đã có những cải thiện về độ tin cậy thông qua các bản cập nhật phần mềm, hệ thống vẫn gặp sự cố trung bình sau mỗi 14 giờ hoạt động, so với yêu cầu tối thiểu là 40 giờ.
Thực tế, dự án ASG-34A(V)1 đã gặp phải nhiều sự cố kể từ khi xuất hiện lần đầu trên dòng Super Hornet vào cuối năm 2019. Một báo cáo của GAO năm 2023 cho biết rằng “20-30% linh kiện của ASG-34A(V)1 không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật về hiệu suất do các thách thức liên quan đến vi điện tử”. Ngoài ra, vấn đề nhân sự tại một nhà thầu phụ trách phát triển phần mềm cũng đã gây ra chậm trễ cho toàn bộ chương trình.
Cảm biến với cấu hình tối ưu hồng ngoại (IROC), một thiết bị thử nghiệm có tính năng tương đương với bản ASG-34A(V)1 hoàn chỉnh, đã được đánh giá năng lực trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 9 năm 2024. DOT&E sau đó kết luận rằng nguyên mẫu này thường xuyên gặp lỗi và có độ tin cậy thấp. Báo cáo của DOT&E nhấn mạnh rằng trong suốt quá trình đánh giá, IROC liên tục gặp trục trặc phần cứng và phần mềm, buộc phi công phải khởi động lại thiết bị nhiều lần. Việc khắc phục sự cố và sửa chữa vượt quá khả năng của các đội kỹ thuật của Hải quân Mỹ, đòi hỏi sự hỗ trợ từ nhà sản xuất Lockheed Martin.
Tổ hợp trinh sát và theo dõi hồng ngoại (IRST) có chức năng chính là phát hiện và bám bắt các nguồn nhiệt từ động cơ máy bay đối phương. Hệ thống này hoạt động thụ động, không phát ra tín hiệu gây báo động cho mục tiêu như radar. IRST được xem như “mắt thần” nhờ khả năng phát hiện máy bay tàng hình và nhận diện các mục tiêu nhỏ như máy bay không người lái (UAV) và tên lửa hành trình.
Mặc dù IRST có nhược điểm là dễ bị ảnh hưởng bởi điều kiện môi trường và có tầm hoạt động ngắn hơn so với radar, nhưng khi hoạt động trong phạm vi hiệu quả, nó có thể đạt được độ phân giải góc cao hơn so với radar hỏa lực.
Các tiêm kích thế hệ 4 và 5 của Nga thường được trang bị cụm IRST kèm theo bộ đo xa laser gắn trên mũi. Một số chiến đấu cơ hiện đại của châu Âu như Rafale và Typhoon cũng áp dụng thiết kế tương tự.
Trong khi đó, tại Mỹ, chỉ có tiêm kích tàng hình F-35 sử dụng Tổ hợp trinh sát dẫn bắn quang – điện tử (EOTS) gắn dưới mũi, có tính năng tương tự IRST. Các chiến đấu cơ F-15, F-16 và F/A-18E/F hiện vẫn phải sử dụng các tổ hợp chỉ thị mục tiêu gắn dưới giá treo vũ khí.
Admin
Nguồn: VnExpress
