Tại huyện Cao Lãnh, Đồng Tháp, có một cây xoài cổ thụ đặc biệt, được người dân địa phương gọi bằng cái tên thân thương “xoài tổ”. Cây xoài này nằm trong khu vườn của ông Nguyễn Văn Mương (57 tuổi, xã Mỹ Xương) và có tuổi đời hơn một thế kỷ.
Ông Mương cho biết, cây xoài hiện tại là thế hệ thứ hai, hậu duệ của cây xoài do chính bà nội ông trồng từ hơn 100 năm trước. Cây xoài “mẹ” ngày xưa tỏa bóng mát rợp cả một góc sân, mỗi mùa đến lại trĩu quả, khi chín lại được gia đình mang biếu hàng xóm, ai ăn cũng tấm tắc khen ngon.
Nhớ lại ký ức xưa, ông Mương kể: “Năm 1972, trong một trận càn quét của địch, cây xoài mẹ không may trúng bom và chết dần.” Sau sự mất mát đó, gia đình ông dồn hết tâm sức chăm sóc cây con của nó, được trồng vào khoảng năm 1950.
Theo lời kể của ông Mương, cây xoài tổ là một trong số ít những cây xoài còn sót lại sau trận lũ lịch sử năm 2000. Trận lũ kinh hoàng ấy đã nhấn chìm khu vườn trong biển nước, có nơi ngập sâu hơn một mét và kéo dài suốt hai tháng. Ông giải thích: “Xoài vốn không sợ ngập sâu, nhưng việc ngâm nước quá lâu cộng với ô nhiễm đã khiến vỏ cây bị hư hại và chết dần. May mắn thay, nhờ kích thước lớn và sức sống mãnh liệt, cây xoài tổ đã trụ vững qua cơn đại hồng thủy.”
Ngày nay, cây “xoài tổ” đã vươn cao hàng chục mét, gốc cây to đến nỗi một người ôm không xuể, tán cây rộng lớn che phủ hơn 1.000 m2. Cách đây hơn chục năm, cây xoài này có thể cho thu hoạch gần một tấn trái mỗi vụ. Điều đặc biệt là trái xoài từ cây “xoài tổ” có kích thước lớn, vị ngọt thanh và đậm đà hơn hẳn so với những cây xoài khác trong vườn.
Trong những năm gần đây, gia đình ông Mương đặc biệt quan tâm và chăm sóc cây “xoài tổ”, để cây phát triển tự nhiên, không sử dụng bất kỳ biện pháp kích thích nào vì sợ cây mất sức. Bà Lê Thị Kim Duyên, vợ ông Mương, chia sẻ: “Vụ vừa rồi, cây cho khoảng 600 kg trái. Chồng tôi quý cây ‘xoài tổ’ lắm, nói cây cho được bao nhiêu thì cho.” Thông thường, xoài ra trái hai mùa mỗi năm, với chu kỳ một năm sai trái và một năm ít trái hơn.
Nhờ chất lượng vượt trội của giống xoài này, nhiều người đã tìm đến xin hạt về trồng, và hiện nay giống xoài Cát Chu chiếm phần lớn diện tích trồng xoài ở Mỹ Xương và Cao Lãnh. Nghề trồng xoài cũng đã mang lại cuộc sống sung túc cho người dân trong vùng. Ông Mương nhớ lại: “Ngày xưa, bán một thúng xoài là có thể mua được một chỉ vàng. Thấy lợi nhuận cao, nên cả vùng Mỹ Xương, nhà nhà đều đổ xô đi trồng xoài.”
Những vụ xoài trúng mùa không chỉ mang lại lợi nhuận lớn cho nhà vườn mà còn cho cả thương lái. Ông Mương kể lại một kỷ niệm đáng nhớ vào khoảng năm 1996, khi cả chục nông dân rủ nhau đi mua xe máy Dream, với giá trị tương đương 1.000 giạ lúa (20kg một giạ). Do cửa hàng không đủ xe để giao ngay, bà chủ cửa hàng đã phải gọi điện xuống lãnh đạo xã Mỹ Xương để xác minh vì sợ bị lừa. “Chủ tịch xã lúc đó cười lớn và nói, ‘Đó là dân trồng xoài ở xứ tui đó'”, ông Mương cười tươi kể lại.
Ngày nay, cây “xoài tổ” đã trở thành một điểm tham quan hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách đến check-in. Khi đến thăm khu vườn, du khách không chỉ được thưởng thức những trái xoài thơm ngon mà còn được nghe kể về nguồn gốc và lịch sử của cây “xoài tổ”.
Ông Lê Chí Thiện, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Tháp, cho biết, nhờ thổ nhưỡng phù sa màu mỡ, khí hậu ôn hòa và bàn tay cần cù của người nông dân, xoài Cao Lãnh không chỉ thơm ngon, ngọt dịu mà còn mang đậm hương vị đặc trưng, không nơi nào có được.
Từ năm 2012, Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chính thức cấp Chỉ dẫn địa lý “Cao Lãnh” cho sản phẩm xoài đặc sản của tỉnh. Không dừng lại ở đó, Đồng Tháp đã xây dựng và ra mắt bộ nhận diện thương hiệu “Xoài Cao Lãnh”, bao gồm logo, slogan và mẫu bao bì, nhằm nâng cao giá trị sản phẩm và tạo điều kiện thuận lợi để chinh phục người tiêu dùng trong và ngoài nước.
Theo ông Thiện, gia đình ông Mương là một trong hàng nghìn hộ trồng xoài ở Cao Lãnh luôn tự hào về xoài quê mình, không ngừng lan tỏa giá trị và giới thiệu sản phẩm đến người thân, bạn bè và du khách gần xa, để xoài Cao Lãnh không chỉ là một đặc sản mà còn là biểu tượng đại diện cho sự đổi mới, sáng tạo và phát triển bền vững của nền nông nghiệp tỉnh nhà.
Với quyết tâm và khát vọng lớn lao, tỉnh Đồng Tháp đã và đang nỗ lực đưa trái xoài đặc sản của quê hương vươn xa hơn nữa, khẳng định vị thế trên bản đồ nông sản thế giới. Câu chuyện về trái xoài Cao Lãnh không chỉ là câu chuyện về một loại trái cây, mà còn là hành trình xây dựng thương hiệu địa phương bằng tình yêu quê hương, sự đổi mới tư duy và niềm tin vào một nền nông nghiệp hiện đại, hội nhập và giàu bản sắc.
Hiện nay, Đồng Tháp có 14.754 ha diện tích trồng xoài, trong đó xoài cát chu chiếm 36%, với sản lượng gần 150.000 tấn, giá trị sản xuất ước đạt 2.400 tỷ đồng.
Admin
Nguồn: VnExpress
