Dị tật bẩm sinh đường tiết niệu, bao gồm các bất thường về cấu trúc của thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo, hình thành từ giai đoạn bào thai. Các yếu tố di truyền như gene bất thường hoặc tiền sử gia đình có thể là nguyên nhân. Ngoài ra, các vấn đề sức khỏe của thai phụ như tiểu đường, sử dụng một số loại thuốc hoặc nhiễm trùng cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
Theo PGS.TS.BS Lê Tấn Sơn, chuyên gia từ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, dị tật này có thể được phát hiện thông qua siêu âm thai định kỳ. Sau khi sinh, trẻ có thể biểu hiện các triệu chứng như tiểu ít, tiểu khó, dòng tiểu yếu, nhiễm trùng tiểu tái phát, bụng chướng hoặc có khối u ở bụng.
Một số dị tật thường gặp bao gồm:
**Giãn đài bể thận:** Tình trạng này xảy ra khi đài bể thận (nơi chứa nước tiểu trong thận) bị giãn rộng do ứ đọng nước tiểu. Mức độ giãn có thể thay đổi theo thời gian. Các mức độ ứ nước nhẹ (độ 1, 2) cần được theo dõi bằng siêu âm trong thai kỳ hoặc sau sinh. Tùy thuộc vào mức độ ứ nước, bác sĩ sẽ chỉ định thời điểm siêu âm kiểm tra và can thiệp nếu cần thiết. Trong một số trường hợp nhẹ, chức năng thận không bị ảnh hưởng, nhưng bác sĩ có thể chỉ định dùng kháng sinh dự phòng nếu có nguy cơ nhiễm trùng. Trường hợp giãn đài bể thận nặng (độ 3, 4) gây suy giảm chức năng thận cần can thiệp phẫu thuật để tránh tổn thương nhu mô thận, suy giảm chức năng thận và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
**Hẹp khúc nối bể thận – niệu quản:** Đây là tình trạng tắc nghẽn tại vị trí nối giữa bể thận và niệu quản, gây khó khăn cho việc thoát nước tiểu xuống bàng quang, dẫn đến ứ nước. Hậu quả là tổn thương và suy giảm chức năng thận, nhiễm trùng tiểu và hình thành sỏi thận.
**Trào ngược bàng quang – niệu quản:** Tình trạng này xảy ra khi nước tiểu từ bàng quang trào ngược lên niệu quản và thận, đặc biệt khi trẻ đi tiểu. Điều này gây ra nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát, viêm thận – bể thận có sốt. Nhiễm trùng lặp đi lặp lại có thể gây sẹo thận, suy giảm chức năng thận, tăng huyết áp và bệnh thận mạn tính. Trường hợp nặng cần can thiệp nội soi tiêm chất làm đầy để tạo van chống trào ngược hoặc phẫu thuật cắm lại niệu quản vào bàng quang.
**Hẹp chỗ nối niệu quản – bàng quang:** Đây là tình trạng tắc nghẽn hoặc hẹp bất thường tại vị trí niệu quản đổ vào bàng quang. Khu vực này có cơ chế đặc biệt, chỉ cho phép nước tiểu chảy một chiều từ trên xuống, ngăn không cho trào ngược. Nếu bị hẹp, nước tiểu không thoát được, ứ đọng lại, gây áp lực lên thận, dẫn đến biến chứng như thận ứ nước, giãn niệu quản, tổn thương chức năng thận, viêm đài bể thận…
Trong trường hợp trẻ bị nhiễm trùng tiểu, cần phẫu thuật và theo dõi chức năng thận thông qua xạ đồ và siêu âm. Xạ hình thận là phương pháp đánh giá chức năng thận chính xác và là căn cứ để chỉ định phẫu thuật.
Phó giáo sư Sơn khuyến cáo phụ nữ mang thai nên khám thai định kỳ và siêu âm để phát hiện sớm các dị dạng đường tiết niệu ở thai nhi, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời.
Admin
Nguồn: VnExpress
