Chiều 4/6, Công an Đồng Nai tiếp nhận trình báo đầy lo lắng từ bà Vân (58 tuổi) về việc “con gái bị bắt cóc.” Bà cho biết đã nhận được cuộc gọi từ một người lạ mặt, yêu cầu khoản tiền chuộc lên đến 300 triệu đồng. Kẻ này đe dọa sẽ bán con gái bà ra nước ngoài nếu không nhận được tiền.
Ngay lập tức, Phòng Cảnh sát hình sự vào cuộc và xác định chị Trần (22 tuổi, con gái bà Vân) đang ở một khách sạn tại quận 3, TP HCM. Sự thật phơi bày một chiêu thức lừa đảo trực tuyến mới, nhắm vào những người trẻ tuổi, đặc biệt là học sinh, sinh viên và những người dễ tin người.
Thực tế, chị Trần không hề bị bắt cóc. Cô đã trở thành nạn nhân của một nhóm tội phạm thao túng tâm lý qua điện thoại, buộc cô tự “giam lỏng” bản thân.
Kịch bản tinh vi đẩy nạn nhân vào thế cô lập
Hai ngày trước đó, chị Trần nhận được một cuộc gọi từ một số lạ, người này tự xưng là cảnh sát và yêu cầu kết bạn qua Zalo. Sau khi đồng ý, chị nhận được một cuộc gọi video với hình ảnh một người đàn ông bị còng tay, xung quanh là những người mặc quân phục công an, cùng với một thùng carton chứa đầy tiền và các túi nylon nhỏ nghi là ma túy.
Người gọi video, một người trẻ tuổi mặc quân phục với hàm trung tá, tự giới thiệu là đang làm việc tại Công an Hà Nội, điều tra một đường dây mua bán ma túy. Người đàn ông bị còng tay được cho là nghi phạm vừa bị bắt giữ, và hắn khai rằng lô ma túy (vừa được chị Trần nhìn thấy qua video) được gửi đến tên của chị.
Chị Trần hoảng hốt khẳng định mình không liên quan và không biết người kia. Tuy nhiên, “cán bộ công an” đọc rõ thông tin cá nhân của chị và yêu cầu chuyển 725 triệu đồng vào một tài khoản do anh ta cung cấp để “hợp tác điều tra,” hứa hẹn sẽ hoàn trả lại tiền khi làm rõ sự việc. Anh ta đe dọa nếu chị không làm theo hoặc tiết lộ thông tin cho bất kỳ ai, chị sẽ bị bắt ngay lập tức.
Quá sợ hãi, chị Trần đã chuyển toàn bộ số tiền trên. Sau đó, “trung tá công an” tiếp tục gọi lại, thông báo đã bắt thêm một nghi phạm khác, người này khai có liên quan đến chị Trần. Chúng tiếp tục yêu cầu chị chuyển thêm 300 triệu đồng, nhưng chị chỉ gom góp được 87 triệu để chuyển khoản.
Hai ngày sau, chị Trần được hẹn lên TP HCM để “cơ quan điều tra trả lại tiền”. Trên đường đi, cô lại nhận được cuộc gọi từ “trung tá công an,” người này thông báo cô đang bị những người thuộc băng nhóm tội phạm ma túy trên (hiện chưa bị bắt) truy lùng. Anh ta yêu cầu cô tuân thủ các chỉ dẫn của “cảnh sát” để được an toàn, yêu cầu rút SIM điện thoại, xóa toàn bộ ứng dụng Zalo, Messenger, chỉ giữ liên lạc qua phần mềm Zoom và vào một khách sạn “ẩn náu”.
Chị Trần làm theo, thuê phòng khách sạn ở phường 3, quận 3, TP HCM. Tiếp đó, kẻ giả danh trung tá công an yêu cầu cung cấp thông tin đăng nhập Zalo, Facebook. Sau khi kiểm soát được tài khoản, chúng gọi điện cho mẹ chị Trần, dựng lên vở kịch “con gái bị bắt cóc” và đòi tiền chuộc 300 triệu đồng.
Trường hợp của mẹ con bà Vân không phải là duy nhất. Đầu tháng 5, một nữ sinh 20 tuổi ở Hà Nội cũng bị “công an mạng” thao túng, dẫn đến việc lừa cha mẹ lấy 3 tỷ đồng. Một nữ sinh khác cũng sập bẫy với chiêu thức tương tự và mất 1,5 tỷ đồng.
Tại TP HCM, vào giữa tháng 5, một người đàn ông 49 tuổi trình báo với Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP HCM về việc con trai ông, Thanh (18 tuổi), bị bắt cóc và đòi tiền chuộc. Nhóm tội phạm liên tục gọi điện cho ông, khẳng định đang giam giữ con trai ông và yêu cầu chuyển ngay 200 triệu đồng vào chính tài khoản của con trai để chuộc người.
Lo sợ cho tính mạng của con trai, và thấy chúng yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản của Thanh, người cha tưởng thật và thực hiện theo yêu cầu. Tuy nhiên, sau khi chuyển tiền, ông không thể liên lạc được với con trai.
Ngay sau đó, ông liên tục bị nhóm người lạ gọi điện thoại từ nhiều số khác nhau để đòi thêm tiền. Ông đề nghị được gặp con trai trước khi chuyển tiền, nhưng chúng cắt liên lạc. Lo sợ con trai gặp nguy hiểm, ông đã trình báo cảnh sát.
Ngay trong đêm, hàng chục trinh sát Đội Hình sự đặc nhiệm đã vào cuộc điều tra. Chỉ hơn một tiếng sau, cảnh sát đã phát hiện Thanh đang ở một khách sạn thuộc quận 7. Nạn nhân không hề bị bắt cóc, mà là kết quả của một màn lừa đảo do băng tội phạm gây ra.
Thanh khai rằng trước đó cậu nhận được điện thoại từ một số lạ, người này xưng là công an và thông báo cậu liên quan đến một vụ án ma túy. Khi Thanh cố gắng giải thích rằng mình không liên quan, “cán bộ công an” yêu cầu cậu phải tuyệt đối giữ bí mật và làm theo hướng dẫn để được giải oan. Chúng ép cậu phải gọi xe công nghệ đến thuê phòng khách sạn, ẩn náu và không nghe bất kỳ cuộc gọi nào.
Trong khi Thanh đang ở trạng thái hoảng loạn và cách ly khỏi gia đình, nhóm tội phạm yêu cầu cậu phải chuyển hết số tiền (mà cha vừa chuyển đến) cho chúng. Với mong muốn được minh oan, nạn nhân đã răm rắp làm theo.
Vì sao nạn nhân dễ dàng sập bẫy?
Công an TP HCM cho biết, “con mồi” mà tội phạm mạng nhắm đến thường là học sinh, sinh viên, hoặc những người trẻ tuổi thiếu kinh nghiệm sống. Ngay trong cuộc gọi đầu tiên, chúng đe dọa trấn áp tinh thần, cáo buộc họ liên quan đến các vụ án (thường là ma túy, rửa tiền…). Nhóm tội phạm tiếp tục gây áp lực tâm lý, đe dọa “sẽ bắt giam” nếu không hợp tác. Từ đó, chúng ép nạn nhân tự cô lập, thuê phòng ở khách sạn, không tiếp xúc hoặc nghe điện thoại từ bất cứ ai, kể cả người thân.
Khi đã khống chế và điều khiển từ xa được nạn nhân, chúng hướng dẫn họ chuyển tiền để “giải quyết vụ việc” hoặc “kiểm tra tài khoản” nhằm minh oan cho bản thân. Từ thông tin có được, khi đe dọa người thân của nạn nhân, nhóm này sẽ sử dụng chính tài khoản ngân hàng mang tên thật của “người bị bắt cóc” để tăng độ tin cậy khi yêu cầu chuyển tiền.
Theo đại diện Phòng 5, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an), phần lớn các đường dây lừa đảo hoạt động từ nước ngoài, chủ yếu ở các quốc gia lân cận Việt Nam. Trước khi ra tay, chúng đã thu thập thông tin cá nhân của nạn nhân và chuẩn bị kỹ lưỡng các kịch bản lừa đảo.
Để “bủa vây” một nạn nhân, nhóm này thường phân công 3 đồng phạm, mỗi người đóng vai một “cấp bậc công an” khác nhau. Người đầu tiên, đóng giả là công an cấp huyện hoặc tỉnh, sẽ gọi điện với giọng điệu nghiêm trọng, đưa ra các thông tin chính xác như họ tên, số căn cước, địa chỉ của nạn nhân để tạo niềm tin. Hắn thường mở đầu bằng cáo buộc liên quan đến rửa tiền, ma túy hoặc yêu cầu cập nhật CCCD – một cách để gây hoang mang và khiến nạn nhân rơi vào trạng thái bị thao túng tâm lý.
Ngay sau đó, một kẻ khác xuất hiện với vai “điều tra viên,” tiếp tục liên hệ để “hướng dẫn phối hợp điều tra”. Dần dần, chúng thao túng tâm lý “con mồi” khiến họ tin tưởng tuyệt đối rằng đây là công an thật, và dẫn dụ họ vào bẫy.
Thống kê của Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia (NCA) cho thấy, trong năm 2024, người dân Việt Nam đã thiệt hại lên đến 18.900 tỷ đồng do lừa đảo trực tuyến và tấn công mạng. Bộ Công an cũng cho biết, trong năm 2023, người dân thiệt hại khoảng 10.000 tỷ đồng từ lừa đảo trực tuyến, tăng gấp rưỡi so với năm 2022. Đây là một con số rất lớn, cho thấy phạm vi lừa đảo trực tuyến đang lan rộng và trở nên tinh vi hơn, gây ảnh hưởng đặc biệt đến những nhóm người dễ bị tổn thương như người cao tuổi, sinh viên và những người nhẹ dạ cả tin.
Trước tình hình này, Bộ Công an Việt Nam đã triển khai các chiến dịch truy quét quy mô lớn, phối hợp với cảnh sát nhiều nước như Campuchia, Thái Lan, Lào – nơi các nhóm lừa đảo đặt trụ sở hoạt động. Trong thời gian qua, hàng trăm tội phạm đã bị bắt giữ, nhiều đường dây xuyên biên giới đã bị triệt phá, và hàng nghìn tài khoản ngân hàng “rác” đã bị đóng băng.
Theo nhà chức trách, đây là minh chứng cụ thể cho sự phối hợp ngày càng hiệu quả trong công tác phòng chống tội phạm. Đồng thời, nó cũng là một lời cảnh tỉnh cho những người có ý định sang nước ngoài để thực hiện hành vi phạm tội, bởi “trước sau gì cũng sẽ bị xử lý theo pháp luật Việt Nam”.
Bộ Công an khuyến cáo người dân rằng cơ quan công an, viện kiểm sát và tòa án không bao giờ gọi điện để điều tra hoặc yêu cầu chuyển tiền. Mọi thủ tục làm việc đều được thực hiện bằng giấy mời và tại trụ sở.
Khi nhận được cuộc gọi lạ tự xưng là cán bộ công an, tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản ngân hàng hoặc mã OTP. Không nghe theo yêu cầu cách ly, thuê phòng khách sạn hoặc cài đặt các ứng dụng lạ – đây là bước đầu tiên để trở thành nạn nhân của “bắt cóc online”. Trong mọi trường hợp nghi ngờ, hãy giữ bình tĩnh, cúp máy và liên hệ với số 113 hoặc đến cơ quan công an gần nhất để trình báo.
Đặc biệt, phụ huynh và nhà trường cần tăng cường tuyên truyền cho học sinh, sinh viên (nhóm đối tượng đang bị tội phạm mạng nhắm đến nhiều nhất) để họ hiểu rõ các thủ đoạn lừa đảo và không làm theo bất kỳ chỉ dẫn nào qua điện thoại.
Một cán bộ điều tra chia sẻ với VnExpress: “Không dây trói nào chắc bằng nỗi sợ hãi và sự cả tin. Trong thời đại số, sự cảnh giác và bình tĩnh của người dân chính là bức tường lửa mạnh nhất để ngăn chặn tội phạm mạng đang ngày càng biến hóa tinh vi”.
* Tên nạn nhân đã được thay đổi.
Admin
Nguồn: VnExpress
