Từ ngày 15 đến 17 tháng 6, các nhà lãnh đạo của nhóm G7, bao gồm Mỹ, Nhật Bản, Đức, Anh, Pháp, Italy và Canada, đã có cuộc gặp gỡ tại Kananaskis, Alberta, Canada. Thủ tướng Canada Mark Carney cho biết ưu tiên của hội nghị thượng đỉnh lần này là tăng cường hòa bình và an ninh, xây dựng chuỗi cung ứng khoáng sản thiết yếu và tạo ra việc làm.
Tuy nhiên, cuộc xung đột giữa Israel và Iran đã trở thành một chủ đề nóng ngay khi các nhà lãnh đạo tập trung tại dãy núi Rocky. Bên cạnh đó, các vấn đề liên quan đến thuế quan của Mỹ và nỗ lực tránh xung đột với Tổng thống Donald Trump cũng được xem là những điểm trọng tâm của hội nghị.
Trong lần Canada đăng cai hội nghị thượng đỉnh G7 gần nhất vào năm 2018, các nhà đàm phán đã mất nhiều giờ để tranh luận về một từ trong một câu liên quan đến thương mại, trong bối cảnh ông Trump tuyên bố áp dụng mức thuế cao hơn đối với các đồng minh.
Ngay sau khi đạt được thỏa thuận, Thủ tướng Canada khi đó là Justin Trudeau đã chỉ trích chính sách thuế quan của Mỹ, khiến ông Trump tức giận và rời sự kiện sớm. Ông Trump đã gọi ông Trudeau là người “rất không trung thực và yếu đuối”, đồng thời chỉ đạo phái đoàn Mỹ rút lại sự đồng ý về tuyên bố chung.
Để tránh lặp lại tình huống này, các nước G7 đã từ bỏ hy vọng ký một tuyên bố chung truyền thống. Thay vào đó, Canada sẽ công bố các bản tóm tắt của chủ tọa, nhằm tránh một cuộc khủng hoảng ngoại giao tương tự như năm 2018. Một quan chức cấp cao của Canada cho biết Ottawa muốn tập trung vào các hành động cụ thể mà bảy nước thành viên có thể thực hiện cùng nhau.
Giáo sư Roland Paris, chuyên gia về quan hệ quốc tế tại Đại học Ottawa, người từng cố vấn chính sách đối ngoại cho ông Trudeau, nhận định rằng chỉ cần ông Donald Trump không nổi giận và làm gián đoạn hội nghị, đó đã là một kỳ họp thành công. Ông nói thêm: “Bất kỳ điều gì hơn thế đều được xem là phần thưởng thêm”.
Josh Lipsky, Chủ tịch Chương trình Kinh tế Quốc tế tại Viện Atlantic Council, một cựu quan chức Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Mỹ, cũng đồng tình với quan điểm này. Ông cho rằng “kịch bản tốt nhất là không có bất kỳ vụ va chạm lớn nào sau hậu trường”.
Trong nỗ lực tránh làm ông Trump tức giận, các nước G7 và các quốc gia khách mời cũng không kỳ vọng sẽ đạt được một thỏa thuận thương mại đột phá. Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba dự kiến gặp ông Trump bên lề hội nghị và cho biết ông sẽ nỗ lực hết sức để đạt được một thỏa thuận có lợi cho cả Nhật Bản và Mỹ.
Thách thức đối với ông Ishiba là thuyết phục Tổng thống Mỹ dỡ bỏ mức thuế 25% đối với ô tô và mức thuế đối ứng 24% đang tạm hoãn mà không phải nhượng bộ quá nhiều. Joseph Kraft, chuyên gia phân tích tài chính và chính trị tại Rorschach Advisory ở Tokyo, cho rằng điều quan trọng nhất là ông Ishiba không nên chấp nhận một thỏa thuận ô tô bất lợi.
Ông Kraft dự đoán hai bên sẽ đạt được một thỏa thuận nào đó, dù có thể không toàn diện. Ông Trump đang cần tin tốt và có lẽ không quá quan tâm đến các hoạt động tại G7.
Theo Thượng nghị sĩ Canada Peter Boehm, hội nghị lần này sẽ kéo dài hơn thường lệ để có thêm thời gian cho các cuộc gặp song phương với Tổng thống Mỹ. Các khách mời dự kiến bao gồm lãnh đạo của Ukraine, Mexico, Ấn Độ, Australia, Nam Phi, Hàn Quốc và Brazil. Ông Boehm cho biết nhiều người sẽ muốn thảo luận trực tiếp với Tổng thống Trump về những mối quan tâm và lợi ích riêng của họ.
Một quan chức cấp cao của Mỹ cho biết các cuộc thảo luận sẽ tập trung vào thương mại và kinh tế toàn cầu, khoáng sản thiết yếu, buôn lậu ma túy, người di cư, cháy rừng, an ninh quốc tế, trí tuệ nhân tạo và an ninh năng lượng. Quan chức này nói thêm rằng Tổng thống Trump rất mong muốn thúc đẩy các mục tiêu của mình trên tất cả các lĩnh vực này, bao gồm đảm bảo các mối quan hệ thương mại của Mỹ là công bằng và có đi có lại.
Tuy nhiên, nguồn tin từ Politico cho hay một thỏa thuận với Nhật Bản trong khuôn khổ hội nghị lần này khó có thể trở thành hiện thực. Trong bối cảnh Mỹ đang phải đối mặt với những bất ổn ở Trung Đông, các trợ lý và cố vấn của ông Trump đang dần hạ thấp kỳ vọng về những kết quả cụ thể mà hội nghị G7 có thể mang lại.
Ivo Daalder, Chủ tịch Hội đồng Các vấn đề Toàn cầu Chicago, cựu Đại sứ Mỹ tại NATO, nhận định rằng mọi người chỉ muốn vượt qua hội nghị này một cách an toàn và không ai thực sự quan tâm đến việc ký kết thỏa thuận vào thời điểm hiện tại.
Phía Nhà Trắng cũng tránh đưa ra những cam kết lớn. Mặc dù các quan chức để ngỏ khả năng ông Trump có thể bất ngờ đạt được thỏa thuận nào đó trong các cuộc gặp song phương, kỳ vọng chung là hội nghị sẽ chỉ dừng lại ở cam kết tiếp tục đối thoại.
Một nguồn tin thân cận với Nhà Trắng cho biết mỗi quốc gia hiện đang ở một trạng thái khác nhau trong các mối quan hệ thương mại, và sẽ rất ngạc nhiên nếu họ có thể đưa ra một khuôn khổ thỏa thuận như giữa Anh và Mỹ trong bối cảnh hiện tại.
Mặc dù vậy, theo các cố vấn và những người tham gia công tác chuẩn bị, Tổng thống Trump và đội ngũ của ông vẫn xem G7 là cơ hội để khẳng định vị thế dẫn dắt của Mỹ. Ông được cho là sẽ tận dụng sự kiện này để thể hiện sức mạnh của chính quyền mình trên trường quốc tế, buộc các nhà lãnh đạo phải lựa chọn giữa đồng thuận hoặc đối đầu.
Ông Max Bergmann, Giám đốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), cho rằng hội nghị G7 lần này cũng sẽ cho thấy liệu Tổng thống Trump có thực sự muốn hợp tác với các đồng minh để giải quyết các vấn đề chung hay không. Ông nói thêm rằng câu hỏi lớn ở đây là liệu Mỹ còn cam kết với các khuôn khổ như G7 hay không, và đó sẽ là một phép thử thực sự.
Admin
Nguồn: VnExpress
