Ngày 12/6 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định 132 về phân định thẩm quyền và Nghị định 133 về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý của Bộ Khoa học và Công nghệ. Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm cụ thể hóa chủ trương tổ chức lại bộ máy chính quyền theo mô hình hai cấp, không còn cấp huyện, với phương châm “Địa phương quyết định, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
Theo đó, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ thực hiện phân quyền, phân cấp tới 52,5% số nhiệm vụ, quyền hạn do cấp Trung ương đảm nhiệm, tương đương 117 trên tổng số 223 nhiệm vụ. Trong đó, 78 nhiệm vụ đã được quy định chi tiết tại Nghị định 133, và 39 nhiệm vụ còn lại sẽ tiếp tục được phân cấp, phân quyền trong các Luật, Nghị định, Thông tư sắp được ban hành.
Vụ Pháp chế cho biết, Nghị định 132 về phân định thẩm quyền trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ sẽ giải quyết những vấn đề phát sinh từ thực tiễn liên quan đến việc sắp xếp các đơn vị hành chính, đặc biệt là khi kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.
Nghị định này quy định rõ ràng việc chuyển giao các nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của cấp huyện (vốn đang được thực hiện) xuống cấp xã hoặc lên cấp tỉnh. Mục tiêu là đảm bảo hoạt động thông suốt, liên tục của bộ máy hành chính sau quá trình sắp xếp, tránh gián đoạn và không tạo ra khoảng trống pháp lý.
Nghị định 132 thể hiện quan điểm của Đảng, các quy định của Hiến pháp, cũng như chính sách, pháp luật của nhà nước về khoa học và công nghệ, dựa trên nguyên tắc “Địa phương quyết định, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm” để thực hiện phân cấp, phân quyền.
Việc này tạo điều kiện để các địa phương chủ động, sáng tạo hơn, đồng thời tuân thủ nguyên tắc: “Cấp xã tập trung vào các nhiệm vụ phục vụ người dân, trực tiếp giải quyết các vấn đề của cộng đồng dân cư, cung cấp các dịch vụ công cơ bản, thiết yếu cho người dân trên địa bàn”.
Về thủ tục hành chính, Nghị định 132 không tạo thêm thủ tục mới. Ngược lại, việc chỉ còn hai cấp đơn vị hành chính giúp đơn giản hóa quy trình, thủ tục, rút ngắn thời gian triển khai và thực hiện.
Trong bối cảnh chưa sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật liên quan, việc phân quyền, phân cấp có thể gây ra sự lúng túng cho chính quyền các cấp. Điều này có nguy cơ làm gián đoạn hoặc chậm trễ quá trình phục vụ người dân và doanh nghiệp, không đáp ứng được yêu cầu về lộ trình, tiến độ và mục tiêu.
Xuất phát từ thực tiễn đó, Nghị định 133/2025 về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý của Bộ Khoa học và Công nghệ đã ra đời, với 78 nhiệm vụ được phân quyền, phân cấp. Cụ thể, Nghị định này phân quyền 16 nhiệm vụ và phân cấp 62 nhiệm vụ.
Nghị định 133 giúp tăng cường và phân định rõ trách nhiệm, tạo sự chủ động cho chính quyền địa phương trong việc giải quyết các khó khăn, vướng mắc, từ đó phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân và các tổ chức.
Cơ quan soạn thảo cho biết, Nghị định 133 ra đời trên tinh thần bảo đảm công khai, minh bạch, đi kèm với kiểm tra, kiểm soát quyền lực. Điều này giúp chính quyền địa phương chủ động, sáng tạo, tự chủ và chịu trách nhiệm khi thực hiện nhiệm vụ.
Việc phân cấp thẩm quyền gắn liền với các điều kiện thực thi. Trong phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn được giao, chính quyền địa phương được quyền quyết định, tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm về kết quả. Nghị định 133 cũng cắt giảm, đơn giản hóa 86 thủ tục liên quan đến phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý của Bộ.
Tại hội nghị tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ về xây dựng Đảng, quản lý nhà nước ngày 14/6, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, việc phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong các lĩnh vực quản lý của Bộ được thực hiện dựa trên sáu nguyên tắc chính:
Thứ nhất, Trung ương tập trung vào quản lý vĩ mô, xây dựng thể chế, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, cơ chế, chính sách, giữ vai trò kiến tạo và tăng cường kiểm tra, giám sát.
Thứ hai, cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, loại bỏ các quy định, thủ tục, quy trình yêu cầu địa phương phải báo cáo hoặc xin ý kiến Bộ về các nhiệm vụ cụ thể đã được phân cấp, phân quyền.
Thứ ba, việc phân cấp, phân quyền phải được thực hiện theo một khung pháp lý thống nhất.
Thứ tư, phân cấp, phân quyền phải gắn chặt với công tác kiểm tra, giám sát để tránh tình trạng buông lỏng quản lý.
Thứ năm, cơ quan quản lý Nhà nước Trung ương đầu tư xây dựng các nền tảng số mang tính hạ tầng, làm công cụ thực thi cho chính quyền các cấp, đảm bảo tính thống nhất, tạo thuận lợi cho việc giám sát, kiểm tra, đồng thời tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của các cấp thực thi.
Thứ sáu, cải cách bộ máy tổ chức phải đi đôi với đổi mới quản trị và ứng dụng công nghệ.
Admin
Nguồn: VnExpress
