Cuộc sống “người chuột” Philippines: Tận cùng dưới cống ngầm

Bức ảnh gây chấn động chụp ngày 26/5 của nhiếp ảnh gia William Roberts đã hé lộ một thực tế khắc nghiệt tại Philippines: một nhóm người vô gia cư đang phải sống dưới lòng đất, trong những đường cống ngầm của thành phố Makati sầm uất. Cộng đồng này, được gọi bằng biệt danh “người chuột”, đã thu hút sự chú ý của dư luận và đặt ra nhiều câu hỏi về điều kiện sống của những người nghèo khó tại đô thị này.

Một nhóm đàn ông chui ra khỏi cống ngầm tại khu vực Trung tâm Y tế Makati, Philippines, để tìm kiếm thức ăn, cuối tháng 5/2025. Ảnh: William Roberts
Makati 2025: Tìm kiếm thức ăn dưới cống ngầm (Ảnh: William Roberts). Ảnh: Internet

Lo ngại về việc chính quyền có thể cảm thấy xấu hổ và đối xử với những người sống trong cống như tội phạm, William Roberts đã quay lại khu vực gần Trung tâm Y tế Makati, nơi anh chụp bức ảnh đầu tiên. Anh hy vọng có thể tìm hiểu sâu hơn về cuộc sống của họ. Sau 30 phút chờ đợi, một người đàn ông tên Jerwin đã chui ra từ miệng cống. Jerwin cho biết anh đã sống ở đây ba năm sau khi mất việc. Anh chia sẻ rằng, sau khi bức ảnh lan truyền, cảnh sát tuần tra gắt gao hơn khiến anh và những người khác phải trốn sâu hơn vào trong cống.

Jerwin tâm sự: “Chúng tôi chỉ có một chỗ trú ẩn là ở trong đó. Đó cũng là nơi chúng tôi cất giữ những thứ ít ỏi và giữ cho nhau an toàn”. Một người đàn ông khác tên Rommel cho biết anh đã sống trong cống gần một thập kỷ sau khi khu nhà ổ chuột của mình bị giải tỏa. Jerwin và Rommel tiết lộ có khoảng 15 người cùng cảnh ngộ đang sống trong đoạn cống này, họ gọi nơi đó là “Vườn Bách thảo”. Người phụ nữ tên BB trong bức ảnh gây bão của William cũng là một thành viên của nhóm.

Để kiếm sống, cả nhóm làm các công việc lặt vặt như bốc vác, dọn rác, phụ giúp các quán ăn di động. Những người bán hàng gần đó xác nhận cộng đồng này thường làm thuê một số việc vặt. Cả nhóm 15 người chỉ ăn chung một bữa mỗi ngày vào lúc 5h chiều. Vào thời điểm bị chụp ảnh, BB đang trên đường trở về để kịp bữa ăn này.

Ông Arvin Dimalanta, từ Trung tâm Nghiên cứu Phát triển và Hội nhập của Đại học Philippines (UP CIDS), nhận định những “người chuột” cho thấy sự bấp bênh của lao động trong nền kinh tế phi chính thức. Ông cho biết, nhiều “khu định cư” tự phát như “Vườn Bách thảo” ra đời do thị trường nhà ở vượt quá khả năng chi trả của tầng lớp lao động nghèo.

Theo thống kê năm 2023, giá thấp nhất cho một căn nhà ở xã hội tại Philippines dao động từ 850.000 đến 1,6 triệu peso (khoảng 370 – 700 triệu đồng), một mức giá mà hầu hết các gia đình nghèo không thể chi trả. Điều này đẩy họ ra đường hoặc khiến họ phải sống tạm bợ trong các khu vực có điều kiện sống tồi tệ. Ông Dimalanta giải thích thêm, một trong những yêu cầu để được hưởng phúc lợi nhà ở xã hội là phải sở hữu một bất động sản trong khu định cư không chính thức. Điều này khiến những người sống lang thang hoặc thuê trọ trở nên “vô hình” trong mắt chính quyền và không đủ điều kiện nhận hỗ trợ.

Một phụ nữ người chuột bò ra từ lỗ cống ở Makati, Philippines, hôm 26/5. Ảnh: William Roberts
Makati, Philippines: “Người chuột” bò ra từ cống (Ảnh: William Roberts). Ảnh: Internet

Thống kê cho thấy có hơn 3 triệu người vô gia cư trên khắp vùng đô thị Manila, một siêu đô thị gồm 16 thành phố với dân số khoảng 14 triệu người. Họ sống trong các khu nhà ổ chuột, trên xe đẩy tự chế, lề đường, nghĩa trang và thậm chí cả trong các cống thoát nước.

Một người đàn ông chui ra khỏi cống ngầm tại khu vực Trung tâm Y tế Makati, Philippines, cuối tháng 5/2025. Ảnh: William Roberts
Makati 2025: Người đàn ông dưới cống ngầm (Ảnh: William Roberts). Ảnh: Internet

Tổ chức phi lợi nhuận The Borgen Project có trụ sở tại Mỹ chỉ ra rằng, nghèo đói cùng cực, bạo lực, buôn người và thiên tai là những yếu tố chính dẫn đến tình trạng vô gia cư ở Philippines. Tổ chức này cũng nhấn mạnh rằng phụ nữ và trẻ em vô gia cư đặc biệt dễ trở thành nạn nhân của bạo hành, lạm dụng và bóc lột.

Nhiếp ảnh gia William hy vọng rằng những chia sẻ cá nhân sẽ giúp làm sáng tỏ hơn về cuộc sống của cộng đồng ở “Vườn Bách thảo”. Anh cho rằng những bức ảnh là lời nhắc nhở rằng đường phố Makati ẩn chứa nhiều câu chuyện hơn chúng ta thấy, và đằng sau những tòa nhà cao tầng là những con người đang sống giữa những kẽ hở – theo đúng nghĩa đen.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *