Tại diễn đàn “Báo chí Việt Nam trong kỷ nguyên mới: Tầm nhìn kiến tạo không gian phát triển” diễn ra ngày 19/6, các chuyên gia đã cùng nhau thảo luận về những thách thức và cơ hội mà báo chí Việt Nam đang đối mặt trong bối cảnh công nghệ số phát triển mạnh mẽ.
Thứ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Hải Bình nhận định, báo chí thế giới đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển, đặc biệt từ năm 2018, sự trỗi dậy của khoa học công nghệ đã tạo ra những bước tiến vượt bậc. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra không ít thách thức, buộc báo chí phải cạnh tranh với mạng xã hội và thích ứng với quá trình chuyển đổi số.
Thứ trưởng Lê Hải Bình cũng nhấn mạnh sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với sự phát triển của báo chí. Ông cho biết, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang hoàn thiện dự thảo Luật Báo chí sửa đổi, nhận được sự ủng hộ từ các ban, bộ, ngành và địa phương, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho báo chí phát triển, bao gồm việc xây dựng các tổ hợp báo chí, phát triển kinh tế báo chí và mở rộng nguồn thu. Ông tin tưởng vào tiềm năng phát triển của báo chí Việt Nam, đặc biệt khi nhiều độc giả vẫn tìm đến báo chí chính thống như một nguồn thông tin đáng tin cậy. Theo ông, khoảng 40% độc giả mong muốn tiếp nhận thông tin từ báo chí chính thống và tỷ lệ này có thể tiếp tục tăng. Nhiều người, kể cả giới trẻ, vẫn mong muốn được cầm trên tay những tờ báo in trong các dịp đặc biệt.
Tuy nhiên, TS. Trần Đăng Tuấn, chuyên gia Báo chí – Truyền thông, chỉ ra một thực tế đáng lo ngại là mặc dù xã hội chi nhiều tiền cho truyền thông, nhưng báo chí lại đang gặp khó khăn về tài chính. Doanh thu của truyền hình giảm sút, nhiều tờ báo chứng kiến lượng truy cập và quảng cáo giảm. Ông cho rằng, báo chí không hề thua kém mạng xã hội về tốc độ đưa tin, thậm chí còn có lợi thế về nguồn tin rộng khắp cả nước. Nhu cầu của xã hội về thông tin đáng tin cậy là rất lớn, đặc biệt trong bối cảnh AI ngày càng phát triển.
TS. Trần Đăng Tuấn cho rằng, đây là thời điểm báo chí cần nhìn lại mình, nâng cao chất lượng, tăng cường sử dụng báo chí dữ liệu và báo chí điều tra để phục vụ độc giả. Ông nhận định, chất lượng báo chí trong những năm qua có dấu hiệu giảm sút. Bên cạnh đó, báo chí cần kết hợp các hoạt động truyền thông khác như tổ chức sự kiện, thăm dò xã hội và marketing.
TS. Lê Quốc Vinh, một chuyên gia truyền thông khác, nhận định rằng sự bùng nổ của không gian số đã thay đổi thói quen tiếp nhận thông tin của công chúng. Các thuật toán của mạng xã hội thường gợi ý cho độc giả những nội dung phù hợp với sở thích của họ, hạn chế cơ hội tiếp cận thông tin đa chiều và phản biện.
Ông Vinh cho rằng, báo chí khó có thể chạy đua về tốc độ với mạng xã hội vì cần thời gian kiểm chứng và kiểm duyệt thông tin. Ngoài ra, báo chí cũng đang đối mặt với thách thức về nguồn thu, do sự phụ thuộc vào quảng cáo đang suy giảm, trong khi việc thu phí độc giả trở nên khó khăn vì thói quen đọc miễn phí.
Trong bối cảnh đó, TS. Lê Quốc Vinh cho rằng, báo chí cần định vị lại vai trò và sứ mệnh của mình. Bài toán lớn nhất là giành lại niềm tin của độc giả bằng cách theo đuổi sự thật và đưa tin xác thực. Ông nhấn mạnh, công chúng vẫn tìm đến báo chí chính thống để kiểm chứng thông tin.
Ông Vinh đề xuất báo chí cần xây dựng bốn trụ cột chính: chất lượng nội dung là cốt lõi, đổi mới công nghệ và chuyển đổi số toàn diện, đa dạng hóa mô hình kinh doanh bền vững, và đào tạo phát triển nguồn nhân lực. Các tờ báo cần xây dựng một hệ sinh thái, trở thành trung tâm kết nối và tương tác với các diễn đàn mở để mọi người cùng nhau chia sẻ thông tin. Đồng thời, báo chí cần tăng cường sự tham gia của công chúng và xây dựng cộng đồng trung thành. Các nhà báo cần được đào tạo không chỉ về kỹ năng nghề nghiệp mà còn về kinh doanh báo chí, đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội.
TS. Lê Quốc Vinh cũng cho rằng, doanh nghiệp sẵn sàng đầu tư vào những kênh thông tin có giá trị cao và những nhân vật có tầm ảnh hưởng, thay vì chỉ quan tâm đến số lượng người theo dõi. Do đó, các tờ báo không nên chỉ chạy theo số lượng truy cập lớn mà cần tập trung tạo ra những kênh thông tin có giá trị đối với xã hội và tạo dựng sức mạnh riêng. Ông kết luận, báo chí cần thay đổi, không nên chạy theo số lượng truy cập lớn mà cần gia tăng chất lượng nội dung.
Admin
Nguồn: VnExpress
