Iran phô diễn năng lực tên lửa trong chiến dịch đáp trả

Sau cuộc không kích bất ngờ của Israel vào ngày 13/6, gây thiệt hại cho các cơ sở hạt nhân và làm thiệt mạng một số chỉ huy quân sự, Iran đã đáp trả bằng chiến dịch “Lời hứa Đích thực 3” với hàng trăm tên lửa đạn đạo phóng vào lãnh thổ Israel. Mặc dù phần lớn tên lửa đã bị đánh chặn nhờ sự hỗ trợ từ Mỹ và các đồng minh, một số vẫn lọt qua hệ thống phòng thủ.

Theo nguồn tin từ Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), Tehran ban đầu dự định phóng tới 1.000 tên lửa cùng lúc để làm quá tải hệ thống phòng không của Israel và gây thiệt hại tối đa. Tuy nhiên, đòn tấn công phủ đầu của Israel, diễn ra ngay trước thềm cuộc đàm phán Mỹ-Iran dự kiến tại Oman, đã gây ra những tổn thất đáng kể, khiến Iran chỉ có thể phóng khoảng 350 tên lửa. Sự việc này phần nào hé lộ quy mô kho tên lửa của Iran.

Tầm bắn một số loại tên lửa của Iran. Đồ họa: Reuters
Đồ họa Reuters: Tầm bắn các loại tên lửa Iran. Ảnh: Internet

Frank Ledwidge, chuyên gia về năng lực và chiến lược quân sự tại Đại học Portsmouth (Anh), ước tính Iran có khoảng 3.000 tên lửa, con số này cho thấy họ sở hữu kho tên lửa dự trữ lớn nhất ở Trung Đông. Quân đội Mỹ cũng nhận định Iran có “lượng lớn” tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình và máy bay không người lái (drone) có khả năng tấn công khắp khu vực. Để vươn tới Israel, Iran cần sử dụng tên lửa đạn đạo tầm trung do khoảng cách giữa hai nước lên tới 1.000 km.

Hãng tin ISNA của Iran cho biết nước này có 9 loại tên lửa có khả năng này, đồng thời công bố đồ họa về một số vũ khí chủ chốt, bao gồm tên lửa Sejil (tầm bắn 2.500 km), Khorramshahr (tầm bắn 2.000 km) và Haj Qasem (tầm bắn 1.400 km). Dan Caldwell, cựu cố vấn cấp cao của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, ước tính Iran có khoảng 2.000 tên lửa có khả năng tấn công Israel.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho rằng Iran đang muốn tăng cường sản xuất, với mục tiêu chế tạo 300 tên lửa đạn đạo mỗi tháng, nâng tổng số lên 20.000 quả trong 6 năm tới.

Tên lửa tầm xa Haj Qasim (trái) và Khorramshar (phải) trong triển lãm về thành tựu quốc phòng Iran ở Tehran tháng 8/2023. Ảnh: AFP
Haj Qasim & Khorramshahr: Tên lửa tầm xa Iran tại triển lãm Tehran 2023. Ảnh: Internet

Trong cuộc đáp trả, Iran đã sử dụng hai dòng tên lửa tương đối mới là Haj Qassem và Qassem Bashir, tuyên bố rằng chúng có khả năng “xuyên thủng các hệ thống phòng không tốt nhất thế giới”, bao gồm Vòm Sắt của Israel và hệ thống Patriot của Mỹ. Tên lửa Haj Qassem, được phát triển năm 2021, mang tên vị tướng Qassem Soleimani, người bị Mỹ tiêu diệt bằng máy bay không người lái. Qassem Bashir mới được ra mắt vào tháng 5.

Pieter Wezeman, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Thụy Điển, cho biết tên lửa nhiên liệu rắn như Haj Qassem và Qassem Bashir dễ vận chuyển, ngụy trang và triển khai nhanh hơn so với tên lửa nhiên liệu lỏng. Theo ông Ledwidge, các tên lửa này còn có đầu đạn hồi quyển có khả năng cơ động, giúp thay đổi quỹ đạo trước khi đến mục tiêu và gây khó khăn cho việc đánh chặn.

Tuy nhiên, ông Wezeman nhận định các đòn tấn công trả đũa của Iran chưa thực sự hiệu quả do hệ thống phòng không của Israel đã đánh chặn phần lớn. Yehoshua Kalisky, nhà nghiên cứu cấp cao tại viện chính sách Israel INSS, cho biết dù Iran khai hỏa tên lửa có tốc độ trên Mach 5, hầu hết chúng không có khả năng cơ động trong khi bay, nên chưa phải tên lửa siêu vượt âm thực sự.

Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết Iran đã phóng hơn 400 tên lửa đạn đạo và khoảng 1.000 máy bay không người lái vào nước này kể từ ngày 13/6, trong đó hơn 20 tên lửa đánh trúng khu vực đô thị, gây thương vong và thiệt hại. Ông Kalisky cho rằng Israel đánh chặn được hơn 95% số tên lửa của Iran vì tốc độ không phải yếu tố quyết định, mà là khả năng cơ động và chuyển hướng của quả đạn.

Vụ nổ xảy ra sau đòn tấn công đáp trả của Iran nhằm vào Tel Aviv, Israel, ngày 13/6. Ảnh: AP
Ảnh AP: Vụ nổ sau đòn đáp trả của Iran vào Tel Aviv, Israel. Ảnh: Internet

Theo ông Kalisky, tên lửa Khorramshahr và Fattah-2 của Iran sẽ khó đánh chặn hơn, nhưng Tehran chưa triển khai chúng. Một chuyên gia nhận định Iran có thể đang giữ lại những tên lửa này cho giai đoạn sau hoặc cho đòn đánh quyết định, đồng thời mô tả Khorramshahr có sức hủy diệt mạnh nhất nhưng số lượng hạn chế do chi phí sản xuất cao.

Một số chuyên gia cho rằng việc Iran giữ lại những tên lửa uy lực nhất có thể là canh bạc rủi ro, vì chúng sẽ trở thành mục tiêu bị Israel nhắm đến. Ông Ledwidge nói: “Nếu bị Israel phá hủy ngay trong kho chứa hoặc bệ phóng, những tên lửa này sẽ không có nhiều ý nghĩa về mặt chiến lược”.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *