Kể từ tháng 4, Tổng thống Donald Trump đã nỗ lực ngoại giao với Iran nhằm giải quyết những căng thẳng liên quan đến chương trình hạt nhân của nước này. Tuy nhiên, quan điểm của ông dường như đã thay đổi sau chiến dịch không kích của Israel vào ngày 13/6, hành động diễn ra bất chấp sự ngăn cản từ phía Mỹ.
Tổng thống Trump ngày càng có xu hướng sẵn sàng sử dụng các khí tài quân sự của Mỹ để tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran, đồng thời khuyến khích Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tiếp tục chiến dịch “Sư tử Trỗi dậy”. Dù vẫn đề cập đến giải pháp ngoại giao, nhưng ông chủ Nhà Trắng đã thu hẹp đáng kể khả năng này, tuyên bố rằng ông đã “cạn kiệt sự kiên nhẫn với Iran”.
Sự thay đổi lập trường này đã gây ra những rạn nứt trong phong trào “Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại” (MAGA), vốn là những người ủng hộ mạnh mẽ mọi quan điểm của Tổng thống. Một bộ phận cứng rắn cho rằng Mỹ nên có hành động quyết đoán với Iran, trong khi phe còn lại phản đối việc Washington sa lầy vào một cuộc xung đột khác ở Trung Đông.
Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham, một đồng minh quan trọng của Tổng thống Trump tại Quốc hội, là một trong những tiếng nói ủng hộ biện pháp quân sự đối với Iran. Theo ông Graham, Iran đã có cơ hội để đàm phán, nhưng giờ là lúc Mỹ cần hành động.
Cuối ngày 16/6, ông Graham kêu gọi Tổng thống Trump “tất tay”, có thể bằng cách cung cấp bom cho Israel, phối hợp tác chiến với Tel Aviv, hoặc thậm chí là thay đổi chế độ ở Iran. “Bốn đời tổng thống Mỹ đã cam kết đảm bảo Iran không sở hữu vũ khí hạt nhân. Donald Trump sẽ là người thực hiện được lời hứa đó”, ông Graham tuyên bố vào ngày 17/6.
Trong khi nhiều người trong phong trào MAGA ủng hộ quan điểm này của Thượng nghị sĩ Graham, nhóm còn lại bày tỏ sự thất vọng, đặc biệt là khi Tổng thống Trump hồi tháng 1 đã tuyên bố sẽ thúc đẩy “chấm dứt mọi cuộc chiến” trên thế giới, để lại di sản là “người kiến tạo hòa bình và đoàn kết”.
Trita Parsi, phó chủ tịch điều hành Viện Quincy, nhận định với Al Jazeera rằng “Nhóm theo chủ nghĩa biệt lập trong MAGA cảm thấy bị phản bội và tức giận, vì họ phản đối Mỹ tham gia hoặc ủng hộ bất kỳ cuộc chiến nào”. Ông nói thêm: “Họ hầu hết đã hoài nghi Israel, tin những cuộc chiến như vậy là thứ khiến các nhiệm kỳ tổng thống đảng Cộng hòa thất bại, ảnh hưởng đến nghị trình đối nội”.
Nhà bình luận Tucker Carlson, một người theo chủ nghĩa biệt lập và có sức ảnh hưởng lớn trong MAGA, cho rằng Mỹ không nên hỗ trợ “chính phủ hiếu chiến” của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Nền tảng truyền thông Tucker Carlson Network của ông Carlson trong bản tin sáng 13/6 cảnh báo rằng một cuộc chiến với Iran có thể làm phức tạp thêm tình hình Trung Đông, đe dọa an ninh quốc gia Mỹ hoặc khiến hàng nghìn binh sĩ Mỹ thiệt mạng. Bản tin nhấn mạnh: “Nếu Israel muốn phát động cuộc chiến, họ có thể làm. Nhưng không phải với sự hậu thuẫn từ Mỹ… Chúng ta còn có một lựa chọn khác: mặc kệ Israel. Hãy để họ tự chiến đấu”.
Hạ nghị sĩ bang Georgia Marjorie Taylor Greene, một đồng minh trung thành của ông Trump, cũng chọn bênh vực ông Carlson. Bà cho rằng bất cứ ai ủng hộ Mỹ can thiệp vào xung đột Israel – Iran đều không vì “Nước Mỹ trước tiên”. Bà Greene đăng trên X: “Tôi cầu nguyện cho hòa bình. Hòa bình. Đó là quan điểm chính thức của tôi”.
Ngược lại, Mark Levin, người dẫn chương trình bảo thủ của kênh Fox News, bác bỏ lập luận cho rằng cứng rắn với Iran đồng nghĩa với “phản bội lại phong trào MAGA”. Trong một bài bình luận đăng trên New York Post ngày 16/6, ông Levin viết: “Không có gì mới hay tốt trong chủ nghĩa biệt lập. Nói ngắn gọn, đó chính là sự nhượng bộ”, ám chỉ phe ủng hộ Mỹ không can thiệp vào các vấn đề quốc tế trong MAGA.
Carlson sau đó tiếp tục phản bác, cho rằng những lựa chọn Tổng thống Trump đang cân nhắc với Iran sẽ phá hỏng cam kết giữ Mỹ tránh xa các cuộc xung đột trên thế giới. Ông chỉ trích một số nghị sĩ đảng Cộng hòa vì có quan điểm “hiếu chiến”, động thái khiến Tổng thống Trump phải lên tiếng phản hồi.
Tổng thống Mỹ viết trên mạng xã hội: “Ai đó làm ơn giải thích cho Tucker Carlson lập dị rằng ‘Iran không thể sở hữu vũ khí hạt nhân!'”.
Căng thẳng giữa hai phe còn leo thang thành một cuộc đấu khẩu gay gắt trong cuộc phỏng vấn giữa Carlson và Thượng nghị sĩ Cộng hòa Ted Cruz, người có quan điểm cứng rắn với Iran. Ông Carlson đã chất vấn ông Cruz về dân số và thành phần sắc tộc của Iran, nhưng vị thượng nghị sĩ này không trả lời được. Ông Carlson nói: “Ông không biết gì về Iran. Ông là thượng nghị sĩ kêu gọi lật đổ chính phủ của họ mà không biết một tí gì về đất nước họ!”. Ông Cruz phản pháo: “Không, ông mới không biết gì về đất nước đó!”.
Bên cạnh hai thái cực trái ngược, phong trào MAGA còn có một số tiếng nói trung lập hơn, trong đó có Phó Tổng thống JD Vance. Họ giữ quan điểm tôn trọng bất kỳ quyết định nào mà Tổng thống đưa ra, cho rằng ông Trump đã nhận được sự tin tưởng từ những người ủng hộ và một số hành động quân sự cũng không đồng nghĩa với việc phản bội MAGA.
Trả lời phỏng vấn Fox News ngày 16/6, Charlie Kirk, nhà sáng lập tổ chức phi lợi nhuận Turning Point USA với quan điểm ủng hộ Tổng thống Trump và Israel, nhận định: “Đây chính là thời khắc mà ông Trump được bầu để đối mặt”. Ông Kirk nói: “Ông Trump không phải người theo chủ nghĩa biệt lập. Ông ấy sẵn sàng dùng vũ lực mạnh mẽ và chính xác nhằm vào kẻ thù, nếu cần thiết và vào thời điểm thích hợp. Tổng thống Trump hiểu nền tảng ủng hộ mình, rằng họ không muốn có thêm một Iraq hay Libya nữa. Nhưng ông đã nêu rõ quan điểm suốt nhiều năm qua rằng Iran không được phép có vũ khí hạt nhân”.
Admin
Nguồn: VnExpress
