Ẩn mình trong một con hẻm nhỏ trên đường Gia Phú, căn nhà số 341/10 không chỉ là một công trình kiến trúc mang đậm nét đặc trưng của người Hoa ở Chợ Lớn, mà còn là một di tích lịch sử vô giá, nơi từng ươm mầm cách mạng. Năm 1998, địa điểm này đã vinh dự được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia, minh chứng cho những đóng góp thầm lặng nhưng vô cùng quan trọng của nó trong cuộc đấu tranh giành độc lập.
Ngôi nhà, với kiến trúc mái ngói âm dương quen thuộc, nền lát gạch bông và khoảng sân gạch rộng rãi, vẫn giữ được gần như nguyên vẹn dáng vẻ ban đầu. Bên trong, căn nhà được chia thành hai phòng nhỏ và có thêm một gác gỗ. Chính tại nơi đây, dưới sự quản lý của Ban Tuyên huấn Hoa Vận, nhiều bài báo yêu nước và tài liệu kêu gọi nhân dân tham gia đấu tranh đã được bí mật in ấn.
Năm 1965, một tổ in ấn gồm 15 người đã hoạt động bí mật dưới vỏ bọc một gia đình làm nghề may quần áo. Họ đã cho ra đời tờ Báo Công nhân, tiền thân của Báo Sài Gòn Giải Phóng Hoa Văn ngày nay. Để đảm bảo an toàn cho hoạt động in ấn, các thành viên đã khéo léo cải tạo căn nhà và đào ba hầm bí mật.
Một trong ba hầm được đặt ngay dưới giường, dùng để cất giấu các bản in vừa hoàn thành. Hai hầm còn lại, nằm trong phòng kế bên, là nơi cất giữ máy in và các tài liệu liên quan. Để ngụy trang, phòng này được che chắn bằng ván gỗ kê làm giường. Kích thước của các hầm cũng được thiết kế phù hợp với mục đích sử dụng: hầm chứa máy in rộng 120cm, dài 120cm, sâu 43cm; hầm giấu tài liệu rộng 48cm, dài 120cm, sâu 47cm.
Hiện nay, di tích trưng bày nhiều hiện vật lịch sử, bao gồm tấm bảng chữ chì khắc “Lời kêu gọi của Ủy ban Mặt trận Giải phóng Miền nam Việt Nam” (khuôn gỗ cao 5cm, rộng 43cm, dài 50cm) và một máy in chữ. Các hiện vật đều được chú thích song ngữ Việt – Hoa, giúp du khách dễ dàng tìm hiểu về lịch sử của địa điểm này.
Ngoài ra, du khách còn có thể thấy những vật dụng sinh hoạt và kháng chiến khác được trưng bày khắp ngôi nhà. Đặc biệt, chiếc bàn làm việc, mũ và đèn của đồng chí Trần Khai Nguyên (tên thật là Trần Lâm Đình, 1938-1967), người được giao nhiệm vụ bảo vệ an ninh tuyên huấn của Ban Hoa vận, cũng được lưu giữ cẩn thận. Chính đồng chí Nguyên và các đồng đội đã in và xuất bản số đầu tiên của tờ báo Công nhân bằng chữ chì.
Một chi tiết thú vị khác là chiếc máy may hiệu Singer đặt cạnh bàn thờ ở phòng khách. Ngoài công dụng may quần áo, chiếc máy này còn được sử dụng để tạo ra tiếng ồn, giúp át đi tiếng động phát ra từ hoạt động in báo bí mật.
Di tích hầm bí mật 341/10 Gia Phú không chỉ là một chứng nhân lịch sử, mà còn là biểu tượng cho tinh thần yêu nước và ý chí đấu tranh kiên cường của người dân Việt Nam. Nơi đây thu hút đông đảo du khách đến tham quan và tìm hiểu về một giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc.
Admin
Nguồn: VnExpress
